Op zondag 28 april en maandag 29 april nodigt het Verband Deutscher Prädikatsweingüter (VDP) u uit op de VDP.Weinbörse in Mainz. Dit jaar wordt een extra feestelijke editie, het is immers de 50ste editie van de wijnbeurs. 191 van de 200 VDP-leden zullen vertegenwoordigd zijn met hun nieuwe wijnen. Meer dan 3.000 vakbezoekers worden verwacht.
Er zullen ook masterclasses zijn over actuele onderwerpen: • A tribute to the Sparkling Revolution door Anne Krebiehl MW • Introduction to VDP door Caro Maurer MW • Terroir vs. Natural • Spätlese: Survival of the sweetest
Het jubileum biedt de gelegenheid om terug te blikken op hoe VDP een belangrijke bijdrage heeft geleverd om de Duitse wijn terug naar de top van de wereld te promoten.
Registratie voor de VDP.Wijnbeurs en de evenementen van het voorprogramma, exclusief voor professionelen, kan via deze link.
Wijnliefhebbers worden de dag voordien uitgenodigd voor de GREAT WINE WALK, een wijnwandeling door het centrum van Mainz met een exclusieve wijnproeverij in lokale winkels. Dit evenement vindt plaats op zaterdag 27 april van 11u tot 16u. Meer info en tickets via deze link.
Laat 2024 als een goede fles wijn zijn: een sprankelende belofte die zal rijpen tot een complexe mix van vreugde, boeiende avonturen en mooie herinneringen.
Proost op een schuimend nieuwjaar vol bruisende momenten!
Goede vriend en goede ‘Vriend van de Riesling’ Peter stuurde me onlangs een berichtje. “Ik doe een proeverij met als thema “Riesling” voor een fijne groep vrienden. Als je zin hebt om mee aan de tafel te zitten: welkom’. Daar kon ik niet aan weerstaan, het was ten eerste al veel te lang geleden dat ik Peter had gezien, en hij weet altijd mooie flessen uit zijn kelder tevoorschijn te toveren. Hoge verwachtingen dus, en ze werden volledig ingelost.
Het thema was dus Riesling, uit Duitsland en Elzas, want Peter heeft een doorgedreven kennis van beide maar is vooral expert in wijnen uit Elzas. Voor deze avond koos hij een reeks ‘uit iets zwaardere bodems, geen leisteen’. Benieuwd…
7- Paul Ginglinger Riesling Grand Cru Eichberg 2017 – Alsace Grand Cru F Het domein Paul Ginglinger is een familiale onderneming die al sinds 1610 bestaat. De dertiende generatie, Michel en zijn vrouw Loreto, hebben in 2000 de leiding van hun vader Paul overgenomen. Sinds 2018 zijn ze biologisch gecertificeerd. Eichberg is een grote Grand Cru van bijna 58ha. De bodem bestaat hoofdzakelijk uit kalksteenconglomeraat, mergel en zandsteenkiezels, waardoor een vaak kiezelhoudende, tamelijk kleiachtige, steenrijke grond ontstaat. De Riesling Grand Cru Eichberg van Ginglinger komt van een perceel met meer zandsteen, genaamd Hinterer Eich.
Eichberg met de Trois Châteaux op de achtergrond, rechts kaartje van Grand Cru Eichberg (paars)
|m| Snuffelneus van abrikoosjes, rijp geel fruit, zolderappeltjes, wijngaardperzik, bloemetjes, mineraliteit, mooi en complex; delicate aanzet, dens en precies, klein exotisch fruit, citruspartjes, passievrucht; de zuren zitten versmolten, de bittertjes zijn fijn, de afdronk is lang en talmend, met op het einde wat warmte en romigheid. Complexe, gebalde wijn die veel drinkplezier geeft. 93 |p| Heel open en gul in zijn aroma’s vol rijp steenfruit, peer, mineraliteit, abrikoos, bloemige toetsen, boeiend om aan te ruiken; stevige aanzet, vol, kruidig, passievrucht, steenfruit; mooie ondersteunende zuren die er onderin zitten maar de wijn mooi onderbouwen en structureren, krachtig en toch met edele bitters. Knappe wijn die nu perfect in evenwicht is. Genietwijn. Zwaardere bodem met zandsteen, klei en kalk, bekend voor zijn stevige wijnen die goed weerstaan aan droogtestress. 92. Op domein betaalde Peter €22. Een eerste hoogtepunt op deze degustatie. Er zouden er nog komen…
8- Weingut Knipser Riesling Steinbuckel GG 2016 – Pfalz D Weingut Knipser vinden we in Laumersheim, helemaal in het noorden van de Pfalz. Gault&Millau schreef in 2018: ‘Is er iets dat de Knipsers niet kunnen? De broers Volker en Werner (en Stephan, n.v.d.r) Knipser behoorden in de jaren tachtig tot de eersten die Bordeaux-wijnstokken aanplantten in de Pfalz. En ze maakten en maken er nog steeds legendarisch goede wijn van.‘ Met de hoogste quoteringen in de verschillende wijngidsen behoort dit domein tot de top in Duitsland. Grosse Lage Steinbuckel bezit een bodem van löss-leem en kalksteen. De GG van Knipser rijpt in traditionele houten vaten van 600 liter (Halbstück) tot de zomer na de oogst op de fijne gisten.
|p| Silex, fosfor, citrussnoepjes, mineraliteit, krijtachtig; lang, heel precies veel lengte, opnieuw citrus en mineraliteit; de wijn is goed opgespannen en kan nog eindje mee. 91. |m| Kruidig en mineraal, en wint duidelijk met wat lucht en opwarmen; lucifer, metalig, licht animaal, later puur en verfijnde snuffelneus; complexe verfijnde balans met een fijne zuurstructuur, citrus en boomfruit, kalk. Dartele en lichtvoetige, slanke wijn met goede balans en goede focus. 93. 26€, een goede prijs voor deze kwaliteit.
9- Weingut Leitz Riesling Rüdesheimer Berg Roseneck Alte Reben 2010 – Rheingau D Weingut Leitz is een topdomein! Ook gelegen in Rüdesheim am Rhein (zie wijn 1), worden hier wijnen van het allerhoogste niveau geproduceerd. De filosofie van Johannes Leitz is hands-off’: zo weinig mogelijk ingrijpen in de kelder, en de wijnen in ontwikkeling beschermen tegen zuurstofinvloeden, zodat ze hun eigen karakter kunnen ontwikkelen. De laatste jaren worden de betere wijnen pas na een of meerdere jaren vrijgegeven.
De Grosse Lage Berg Roseneck sluit ten noordoosten aan aan Berg Schlossberg (zie wijn 1), maar is wat hoger gelegen en komt niet tot aan de Rijn. De bodem bestaat uit harde kwartsiet afkomstig van het Taunusgebergte. Het gesteente heeft een laag carbonaat- en ijzeroxidegehalte, en het gehalte aan minerale voedingsstoffen is laag. Deze arme bodem is ideaal voor de rieslingdruif, het is dan ook het enige druivenras dat hier aangeplant staat. Berg Roseneck Alte Reben 2010 wordt sinds 2013 als Grosses Gewächs Berg Roseneck gelabeld. De classificatie in Rheingau was destijds in volle hervorming en discussie. Bernhard Breuer speelde een hoofdrol in de ontwikkeling van Rheingau Erstes Gewächs, een voorloper van de latere viertrapsclassificatie, eerst ingevoerd door VDP, binnenkort overgenomen door de Duitse wijnwetgeving. Johannes Leitz was toen nog jong, en besloot niet deel te nemen aan de eerste Rheingau classificatie. Pas vanaf de oogst 2013 konden zijn collega’s van de VDP hem overtuigen om Grosse Gewächse-wijnen uit te brengen.
|p| Botersnoepjes, getoast,boenwas, botrytis ,rijp weëig fruit, getoast; breed en genereus, gelaagd, alles versmolten in ellenlange afdronk die harmonieus is. De zoveelste keer dat Leitz-wijnen overdonderen in blinde proeverijen en er ongelofelijk goed uitkomen. 94. |m| Lactisch, yoghurt, boter, rijp geel fruit en klein rood fruit, babelutte, boenwas, karamel, firne; elegant in aanzet, met rijpe en geëvolueerde tonen van gedroogd fruit, botrytis?, goede spanning door de mineraliteit en de zuurstructuur; ellenlange afdronk met steeds wisselende impressies. Een contemplatieve wijn, groots, precies. 94.
Wijn van de avond! Peter en ik zeggen bijna gelijktijdig: ‘Leitz is altijd goed’. Ik krijg een restje mee naar huis, en twee dagen later kan ik maar één woord bedenken: wat een meesterwerk! Kostte €30, maar daar heb je wel een unieke wijn voor.
10- Rolly Gassmann Riesling Kappelberg de Rorschwihr 2010 – Alsace F ‘Een didactische wijn’, zegt Peter, die er niet zeker van was hoe deze typische Rolly-Gassmann riesling zou geapprecieerd worden door de groep. Onzekerheid die evenwel niet nodig was. Het domein Rolly Gassmann ligt in Rorschwihr, in het noorden van de Haut-Rhin. De familie maakt sinds 1661 wijn, en de huidige domeinnaam kwam er na het huwelijk van Marie-Thérèse Rolly en Louis Gassmann in 1967. Tegenwoordig wordt het landgoed beheerd door hun zoon Pierre Gassmann.
Wijngaarden van Rolly Gassmann in Rorschwihr
Ze bezitten geen Grand Cru-wijngaarden, maar ze hebben een reeks lieux-dits in Rorschwihr, Bergheim en Rodern. Rorschwihr ligt op een van de vele geologische breuklijnen van de Elzas, waardoor er een complex geheel van meer dan twintig verschillende bodemsoorten te vinden is, met vooral kalksteen, zandsteen en graniet. De stijl van dit wijnhuis is altijd rijk, met een beetje restzoet. Pierre Gassmann kwam daardoor onlangs in het nieuws als voortrekker van het protest tegen de nieuwe wijnwetgeving in Alsace. Hier lees je er alles over. Kappelweg is een terroir met mergel, klei en kalkhoudende rots. Zoals vele terroirs om en rond Rorschwihr, zwaardere bodems.
|p| Botrytistoets, beetje firne, gedroogd fruit; hele mooie balans tussen restzoet en zuur, nog steeds potentieel om te evolueren maar mist de kracht en concentratie van Leitz. Mooie afsluiter van de tasting en voor 21 euro onlangs op domein gekocht zijn geld meer dan waard. 90. |m| Rijp geel en gedroogd fruit, iets lactisch, boomgaardfruit, sinaaszeste, opgelegde sinaas, kleine kruidigheid; licht zoet in aanzet, is dit Kabinett of Spätlese?; duidelijk botrytis, edele zuurtjes, goede balans daardoor; een dense en complexe genietwijn. 91.
Twee wijnen hadden kurk, jammer genoeg. We hebben dus niet kunnen proeven van Weingut Korrel Paradies 2017 (Nahe D) en Paul Ginglinger Pfersigberg Riesling Grand Cru 2016 (Alsace Grand Cru F).
Het was een heerlijke avond. Het deed oprecht deugd om Peter nog eens te zien, en om te kunnen genieten van een reeks mooie wijnen, met enkele hoogtepunten die lang gaan nablijven. Hartelijk dank aan Peter voor de uitnodiging en de mooie flessen, en aan iedereen aan tafel voor de leuke sfeer en de interessante gesprekken.
Goede vriend en goede ‘Vriend van de Riesling’ Peter stuurde me onlangs een berichtje. ‘Ik doe een proeverij met als thema “Riesling” voor een fijne groep vrienden. Als je zin hebt om mee aan de tafel te zitten: welkom’. Daar kon ik niet aan weerstaan, het was ten eerste al veel te lang geleden dat ik Peter had gezien, en hij weet altijd mooie flessen uit zijn kelder tevoorschijn te toveren. Hoge verwachtingen dus, en ze werden volledig ingelost.
Het thema was dus Riesling, uit Duitsland en Elzas, want Peter heeft een doorgedreven kennis van beide maar is vooral expert in wijnen uit Elzas. Voor deze avond koos hij een reeks ‘uit iets zwaardere bodems, geen leisteen’. Benieuwd…
Proefnotities van Peter |p| en mezelf |m|.
We beginnen met een Sylvaner om de smaakpapillen aan te scherpen. 1- Agathe Bursin Sylvaner Lutzeltal 2022 Het domein Agathe Bursin bevindt zich in Westhalten, in het zuiden van de Elzas, tussen Colmar en Mulhouse. Ze werken biologisch, en deze Sylvaner is afkomstig van kalkhoudende grindbodems, arm aan klei. |p| Strogeel, steenfruit, peer; steenfruit, klein zoetje, ondersteunende zuren bittertje, ziltig, lactisch, sur lie vermoedelijk, ook wat anijsachtig. 87. |m| Rijpe peer, kweepeer, romig; steenfruit in de mond, bittertje, wat vettigheid (sur lie?); goede lengte in afdronk met wat warmte, mooi, niet al te complex. 87 Een leuke opwarmer, die zonder al te complex te zijn toch veel waar voor zijn geld (een goede €11) geeft.
2- Bisschofliches Weingut Berg Schlossberg Ehrenfels Riesling trocken 2019 – Rheingau D Bisschofliches Weingut is een beetje ‘onder de radar’-domein, met wijngaarden in de beste Lagen rond Rüdesheim am Rhein: Berg Roseneck, Berg Rottland en deze Berg Schlossberg. Berg Schlossberg ligt in de bocht van de Rijn ten westen van Rüdesheim. Het is een van de steilste wijngaarden in Rheingau, met een stijgingspercentage van 45%. Taunuskwartsiet en fyllietleisteen domineren de bodem van deze wijngaard, die vrij goed gedraineerd is en de warmte goed vasthoudt. Ehrenfels is de naam van de kasteelruïne die zich in de wijngaard bevindt.
|p| Pompelmoes, citrussnoepjes, mineraal, zeste van citroen; mineraal, gebrand, precies en gefocust, bittertjes, veel zeste en agrumes in afdronk. Strak, rechtlijnig, precies ook. Stevige speelse zuren; lange afdronk, nog een mooie toekomst tegemoet. 89-90. |m| Iets pétrole in eerste neus, verdwijnt snel, gekonfijte citrus, pompelmoes, kleine kruidigheid, geel fruit; eerder strak in aanzet, met frisse limoen en citrus, pompelmoes, focus, balans en goede spanning; afdronk met sinaaszeste, kleine bittertjes van pompelmoes. 90. Een wijn met een goede focus en een zekere finesse, heel mooi, en kwaliteit/prijs top (rond de €20). Gemakkelijk herkenbaar als Duitse Riesling.
3- Domaine Wassler Riesling Grand Cru Winzenberg 2019 – Alsace Grand Cru F
Anne, Marc en Matthieu Wassler vind je in Blienschwiller (Bas-Rhin), halverwege tussen Obernai en Sélestat, een iets minder gekend deel van de uitgestrekte wijnstreek Alsace. Hier domineert graniet in de bodem. Grand Cru Winzenberg bestaat uit kiezelhoudende granietbodem met mica, rijk aan kwarts. De granieten rotsen zijn op sommige plaatsen zichtbaar. Het is een bodem die snel opwarmt, ook al vanwege de ligging op het zuiden en zuidoosten. De steile helling van Winzenberg maakt het bewerken van de wijnstokken moeilijk.
|m| Slanke neus met finesse, fijne citruszeste, kruidig, complex; dens en olie-achtig mondgevoel, het tikje zoet balanceert de eerder zachte zuren; in de afdronk wat rijper fruit en fijne bittertjes, en weer dat olie-achtige gevoel. Meer rondeur en iets breder, daardoor ook culinair breder inzetbaar. Mooie wijn. 90. |p| is iets minder enthousiast: gerookt, snoeperig, lactisch, malo gekregen, minder expressief dan vorige wijn; peer, kruidiger, meer fruitvet errond, vollere stijl maar lichtvoetig, blijft goed in evenwicht heeft, goed gemaakt maar niet zo complex en gelaagd, valt sneller weg. P/K dik OK. Een onbekende grand cru op granietbodems met zanderige componenten. 87. Kostprijs: 16 euro, ter plaatse gekocht
4- Gies-Düppel Birkweiler Kastanienbusch 2019 – Pfalz D
Op de heuvel boven deze wijngaard in het zuiden van de Pfalz groeien kastanjebomen, vandaar de naam. Vanwege de ligging op het zuiden kunnen er overdag hoge temperaturen worden bereikt, maar de vrij grote hoogte zorgt voor koelere temperaturen ’s nachts. De bodem bestaat vooral uit Rotliegendes, een ijzerhoudend gesteente van ijzerhoudende leisteen en gekleurde zandsteen en verder nog kalksteen en kalkmergel.
|m| Geel fruit, appel en citrus, perzikjes, abrikoos (Pfalz?), bloesem en kruiden; strakke focus met mooie zuren; veel steenfruit, sinaaspartjes, groene kruiden, sappigheid; goede lengte in afdronk. Focus en precies, en toch gul sappig. Compleet glas wijn. 91+ |p| Kruidig, steenfruit, perzik, mineraliteit; mooie zuren, heel evenwichtig met veel balans tussen fruit, aciditeit, mineraliteit. Veel energie in de wijn. De aroma’s en smaak zijn coherent met elkaar. Mooi geknoopt en afgewerkt. Een glas om zo van te genieten. 91 Rond de €19 (op domein) is dit een koopje.
Grosse Lage Geiersberg ligt aan de voet van de Kloppberg met een stijgingspercentage van vijf tot tien procent. De wijnstokken groeien in diepe kalkhoudende kleimergel. We kunnen dus een wat bredere wijn verwachten door de zwaardere bodem hier.
|p| Compact, eerder gesloten , citrus, exotisch fruit; mineraliteit, vlezig, wringend, tanninneuze structuur, laat een harde indruk na. Zit niet geknoopt en zal dat niet worden, er klopt iets niet aan deze wijn. Er zijn de duidelijk kenmerken van mergel-kalkbodems zoals bij Wgt Wittmann maar Wittmann heeft de balans wel, deze niet. 82. |m| Licht animaal, rokerig, kruidig, vlezigheid, eerder gedroogd fruit hier; breder en wat hoekig, kalkachtige mineraliteit, iets gebrand ook; streng in de afdronk. Deze wijn mist finesse en balans. 84. €27, op domein gekocht. Jammer, want van Weingut Winter heb ik in het verleden al mooie wijnen geproefd. Maar eerlijkheidshalve ook minder goede. Wisselend van kwaliteit, dus. Snel over naar de volgende…
6- Domaine Agapé Riesling Grand Cru Rosacker 2020 – Alsace Grand Cru F
Vincent Sipp maakt al al meer dan dertig jaar wijn in de Elzas, en sinds 2007 aan het roer van dit kwaliteitsvolle domein in Hunawihr, in het hart van een van de meest pittoreske delen van de Elzas, tussen Ribeauvillé en Riquewihr. De naam Agapé betekent ‘onvoorwaardelijke liefde’ in het Grieks. Ze werken er biologisch in de wijngaard en met minimale interventie in de kelder. De meeste wijnen verblijven wat langer op hun fijne droesem. Grand Cru Rosacker bestaat voornamelijk uit dolomitische kalk, de druiven die voor de Grand Cru Rosacker van Agapé gebruikt worden, komen uit de lieu-dit Heitzberg, met voornamelijk Muschelkalk in de bodem.
|p| Gesloten, komt op eerste zicht niet zoveel uit, rijp fruit, citrus exotisch fruit, snoepjes, maar al bij al heel gesloten en compact, beetje petrolétoets ook; genereus, sappig volle stijl riesling met opnieuw rijp fruit, citrus,exotisch fruit, aciditeit is wel duidelijk, maar zit ingebed in de materie. Voldoende evenwicht tussen de bestanddelen. Bittertje op afdronk, goede gastronomische begeleider. Kalk en dolomiet grond, bekend voor goede rieslings. 89-90. |m| Gesloten in het begin, na opwarmen fijne citruszeste, kruisbessen, alpensnoepjes, passievrucht, mineraal, kruidig, heel lichte pétrolé; rijper geel fruit in de mond, klein exotisch fruit en ananas, rijpe appel, nadrukkelijke zuren, naar het einde toe pompelmoesbittertjes; goede lengte in afdronk, kalk en krijt, en op het einde wat warmte en romigheid. Hier ben ik wel fan van. Herkenbaar Alsace ook. 91+ Peter betaalde €26 ter plaatse.
Lees ook: Een mooie proeverij van Rieslings uit Duitsland en Elzas bij Peter – deel 2 (volgt)
Elk jaar is het weer uitkijken naar de presentatie van de Duitse grand cru wijnen. De elitevereniging VDP (en binnenkort ook de Duitse wijnwetgeving) vereist dat deze Grosses Gewächswijnen pas in september van het jaar na de oogst op de markt mogen komen. In Duitsland wordt dat gevierd met het jaarlijkse VDP.GROSSES GEWÄCHS -evenement in Wiesbaden, waar meer dan 200 topwijnen gepresenteerd worden. Helaas is het mij nog nooit gelukt om daar aanwezig te kunnen zijn.
Gelukkig is er dan Langbeen Duitse Topwijn, de belangrijkste invoerder van Duitse wijn in België. Hilde Jonckheere en François Langbeen maken er een jaarlijkse traditie van om hun selectie GG’s aan het publiek voor te stellen. Voor wie – net als ik – nog de allerbeste herinneringen koestert aan het feest van hun dertigjarig bestaan in het voorjaar (zie hier), behoort ook deze proeverij tot het allerhoogste wat je als liefhebber van Duitse wijn kan meemaken. Dus alvast een welgemeend dankwoordje aan het hele team van Langbeen Duitse Topwijn.
Plaats van afspraak was restaurant De Schone van Boskoop in Boechout.
Van de zeventig Grosse Gewächse die op de lijst staan, waren er ongeveer de helft te proeven. Ze hadden een verstandige selectie gemaakt van wijnen die representatief voor het oogstjaar zijn.
Oogstjaar 2022 was alweer een warm jaar. Na een vroege lente kwam een hete, droge zomer, met recorduren zonneschijn. Door de droogte en de hitte kwam midden augustus het groeiproces van de druiven tot stilstand, waardoor de aciditeit bewaard kon blijven en het suikergehalte toch niet te hoog opliep. Jonge aanplant had hier en daar te lijden van droogte en hitte, maar de ‘Alte Reben’ bij de diverse wijnmakers bleven in goede gezondheid. De regen van eind augustus en begin september veroorzaakte wat onrust, maar bleek achteraf amper schade te hebben veroorzaakt, integendeel, de druivenstokken leefden ervan op.
Over het algemeen spreken de wijnbouwers over een klassiek wijnjaar. Ondanks het warme jaar is het zuurgehalte in de wijnen op goed niveau, en is het suikergehalte onder controle gebleven. 2022 kenmerkt zich als een eerder licht jaar, met veel elegantie. Wat opvalt is het aangename en toegankelijke fruit in vele GG-wijnen, al in deze prille fase van hun jeugd.
Ik maak graag een selectie van enkele proefnotities, om het hier wat overzichtelijk te houden. Ik houd het ook bij Riesling, omwille van de gekende reden.
Bij Weingut Geltz-Zilliken (Mosel / Saar) is de Saarburger Rausch GG 2022 klassiek Zilliken: de kenmerkende groene munt onder een bijna geparfumeerde floraliteit en rinse appel. Zachte zuren, met densiteit en balans, en een lange afdronk met zeste van citrus.
Bij Weingut Dr. Crusius (Nahe) was ik vooral van de Schlossböckelheimer Felsenberg GG 2022 fan: aromatisch als een bloemenwei, wijngaardperzik, steenfruit en citruskonfijt, dartel en finesserijk op de tong en edele bitters in de afdronk. Dr. Crusius ‘Untitled V’ 2020 is geen officiële GG, maar een ‘interpretatie van de meester Peter Crusius’, aldus Hilde Jonckheere. Het is een blend van drie vaten van de beste herkomstwijnen, met als doel een nog hogere kwaliteitswijn te bekomen. De 2020 is de vijfde ‘naamloze’ interpretatie, vandaag de Romeinse cijfer V als achtervoegsel. De wijn vertoont een lichte petrolétoets met citrustonen, rijp steenfruit en gele appel, en geeft een stevige beet in de mond, waarin de citruszuurtjes gaan groeien tot limoenzeste en groene perzik. Focus, materie en grote lengte.
Terug naar de Mosel dan, waar Weingut Fritz Haag een klassieke Brauneberger Juffer GG 2022 aflevert. Klassiek als in rokerig mineraal, met bloemen, zolderappeltjes, kleine rode besjes, met opvallend mooie zuurtjes die voor een precieze balans zorgen.
Nieuw bij Langbeen Duitse Topwijn is Weingut Hamm (Rheingau). Hun Winkeler Jesuitengarten GG 2021 is al onmiddellijk raak. De wijn heeft een sappige toegankelijkheid met een hoge doordrinkfactor, de citroenpartjes en perzikjes zorgen voor balans en een kleine kruidigheid brengt complexiteit. Ik ben benieuwd naar de andere wijnen van dit domein.
Ook de Grosse Gewächse van Weingut Johannishof (Rheingau) komen van jaargang 2021. De Rüdesheimer Berg Rottland GG 2021 is aromatisch expressief als een fruitcocktail, met fijne zuren, sappigheid en een precieze focus.
De nieuwe wind die bij Weingut Gunderloch (Rheinhessen) waait vertaalt zich ook in de 2022 GG’s. Bij de Niersteiner Pettenthal GG 2022 zette ik twee kruisjes naast mijn notities. De typische kruidigheid van de Roter Hang geeft een etherisch complexe neus van pepertjes, limoen, mineraliteit en groene kruiden. De wijn wordt gestuwd door een zuurstructuur met ook in de mond een koele kruidigheid.
Uit de Pfalz selecteer ik graag de Birkweiler Kastanienbusch Köppel GG 2022 van Weingut Dr. Wehrheim. Een ‘ernstige’ wijn, met veel impressies in de neus, strakke limoenzeste en gedroogd gras, mineraal/rokerig, met complexiteit en finesse. Dens en sappig in de mond met een fraaie gebalanceerde zuurstructuur van limoentjes en perzik. Lange verfijnde afdronk.
Weingut Ökonomierat Rebholz (Pfalz) is een vaste waarde, en levert ook hier misschien wel de meest complete GG van 2022 af, tenminste van wat vandaag op de proeftafel stond: Siebeldinger Ganz Horn GG 2022 (officieel moet dat Siebeldinger Im Sonnenschein ‘Ganz Horn’ zijn, maar daar maalt niemand om). De wijn opent wat reductief in het glas, met hennep en hooi en een lichte animaliteit, maar geeft na schudden een ingetogen complexe koele fruitigheid en uitgesproken mineraliteit. Veel mooie materie met een strakke focus van verfijnde zachte zuren en met onderliggend een complexe kruidigheid. Een wijn om enkele jaren te vergeten in de kelder, top!
Samenvattend lijkt 2022 in de hoogste categorie van Duitse Riesling een heel toegankelijke jaargang te zijn. Nergens vond ik strenge zuren of nog ongepolijste hoekigheid die in koelere jaren wel eens kunnen voorkomen en om geduld vragen. De wijnen hebben ook een lichtheid en tegelijk een goede complexiteit waardoor ze culinair heel breed kunnen worden ingezet.
Nogmaals een welgemeend dankwoord aan François Langbeen en Hilde Jonckheere.
Opschudding in Frankrijk, in de regio Alsace om precies te zijn. In een voorstel om de reglementering voor AOC Alsace en AOC Alsace Grand Cru te herzien, stelt INAO (Institut National des Appellations d’Origine, de Franse wetgever betreffende herkomstbenamingen) dat wijnen die de benaming ‘Riesling’ dragen vanaf nu ‘droog’ moeten zijn (met uitzondering van de Vendanges Tardives en Sélection de Grains Nobles-wijnen, geproduceerd van late-oogstdruiven of gebortytiseerde druiven). Dat wil dus zeggen dat het suikergehalte van rieslingwijnen in Alsace binnenkort niet meer hoger mag zijn dan 4 g/l, of tot maximaal 9 g/l als de totale zuurgraad niet meer dan 2 g/l lager is dan het restsuikergehalte. Bijvoorbeeld kan het totaal suikergehalte maximaal 9 g /l zijn als de totale zuurgraad niet minder dan 7 g/l bedraagt. Voorheen was respectievelijk 6 g/l en 12 g/l, zoals uit onderstaand tekstfragmentje uit het ‘Cahier de charge’ kan opgemaakt worden. Met andere woorden: een halfdroge, lichtzoete (moelleux) of zoete wijn (doux) mag niet meer Riesling genoemd worden.
Maar in Alsace is daar nu protest over. Begrijpelijk enerzijds, want in 2021 werden producenten verplicht om op het etiket aan te duiden in welk smaakpatroon hun wijn viel: ‘sec’, demi-sec’, ‘moelleux’ of ‘doux’. De bedoeling hiervan was om voor de consument meer duidelijkheid te brengen. Het zou de verkoop ten goede komen, omdat nogal wat mensen in de veronderstelling waren dat Alsacewijnen vooral zoet waren. Dat was misschien in het verleden zo, maar de trend is ongetwijfeld gekeerd en de betere producenten maken momenteel droge (tot beendroge) wijnen, net om aan de vraag van het publiek te voldoen.
Nog voor deze vermelding op het etiket algemeen ingang vond bij het publiek, worden de producenten nu weer geconfronteerd met een restrictie. Maar dan enkel en alleen voor wijnen van het druivenras riesling. Voor de andere druiven verandert er niets, en moet de zoetheidsschaal op het etiket duidelijkheid brengen. Daar komt nu dus protest tegen. En er is haast bij, want INAO staat maar twee maanden toe om bezwaar aan te tekenen. De publicatie van het voorstel was op 1 augustus 2023…
Het is vooral Pierre Gassmann van domein Rolly-Gassmann die de voortrekkersrol heeft opgenomen. Op de website ‘Il faut sauver soldat Riesling‘ plaatst hij petitiebrieven, een voor het grote publiek en een voor de wijnmakers, die ondertekend naar INAO kunnen verzonden worden. Zijn argumenten om protest aan te tekenen houden stand.
“Mijn eerste motivatie is dat dit project ertoe zal leiden dat de etikettering van wijnen gemaakt van rieslingdruiven minder duidelijk wordt, wat vooral jammer is vanuit het standpunt als consumenten en wijnliefhebbers. Er bestaat inderdaad een markt voor deze halfdroge, licht zoete en zoete wijnen soorten Rieslings, die niettemin hun terroir naar een hoger niveau tillen, moet verdedigd worden tegen de normatieve waanzin en standaardisatie die identiteit en kwaliteit naar beneden haalt. Het is bovendien net om deze specifieke kenmerken en originele identiteiten te behouden en te beschermen dat de INAO werd opgericht. Dit project verraadt deze grondslag echter en streeft ernaar een gebruik dat op grote schaal wordt beoefend te verbieden in plaats van te beschermen.”
Pierre Gassmann houdt vervolgens een pleidooi voor de plaats van deze halfzoete tot zoete rieslingwijnen in de keuken, waar ze perfect tot hun recht kunnen komen, als aperitief of als begeleider van kruidige gerechten. Hij bepleit ook traditie en bodem, in die zin dat het het merendeel van de aanplant van riesling op warme bodems staat, die in het licht van de klimaatverandering druiven met toenemende suikergehalte zullen voortbrengen.
“Deze wijnen gemaakt van rijpe druiven, voornamelijk afkomstig van kalksteen, klei-kalksteen, mergel-kalksteen, mergel-kalksteen-zandsteen en kleibodems, vertegenwoordigen driekwart van de wijngaarden in Alsace. Ze zijn een unicum in de wereld en geven Alsace een uniek kenmerk dat in alle uithoeken van de wereld wordt erkend en benijd. Bovendien merken we op dat de strikte toepassing van dit voorstel het vanwege de opwarming van de aarde onmogelijk zal maken om Rieslings in zonnige wijnjaren in de beste terroirs van de wijngaard te produceren.”
Je kan het bestand van de petitie hieronder downloaden, handtekenen en verzenden als je aan de oproep van Pierre Gassmann wil deelnemen. Dit moet wel ten laatste op 1 oktober 2023 toekomen, dus de tijd is erg beperkt.
In de nacht van 14 op 15 juli 2021 veroorzaakte een aanhoudende stortregen een catastrofale gebeurtenis. De Ahr, op gewone dagen een bescheiden riviertje, zwol in enkele uren op tot een monster dat met brute kracht door de vallei raasde. Het resultaat was een verwoestende stortvloed die een zware tol eiste. 130 mensen kwamen om het leven. Het water liet een spoor van vernieling na, de schade aan de infrastructuur, wegen, huizen en bedrijven was enorm.
De wijnbouw in de Ahr werd bijzonder zwaar getroffen. Vaten, flessen, machines en voertuigen werden door de watermassa meegesleurd en verdwenen in de modder. Wijnhuizen, wijnwinkels en andere gebouwen stonden meters onder water. De overstroming spaarde slechts een handvol van de 46 wijnbedrijven. Hubert Pauly, de voorzitter van de wijnbouwvereniging van de Ahr, schat de totale schade aan gebouwen, wijngaarden en wijn op 150 tot 200 miljoen euro.
Gelukkig bleven de meeste wijngaarden, hoger op de steile hellingen, veelal gespaard. Ongeveer tien procent van de 560 hectare wijngaarden langs de Ahr werd verwoest door de overstroming. ‘De wijnstokken stonden allemaal nog in de grond na de overstroming, alleen de steunpalen en draadframes waren weggespoeld’, verduidelijkt Pauly.
Na de ramp kwam een indrukwekkende golf van solidariteit op gang in de eerste dagen, weken en maanden. Wijnboeren uit andere streken stonden direct paraat om te helpen met opruimen en later met de wijnproductie. Klanten droegen bij door “overstromingswijn” (Flutwein) te kopen: flessen besmeurd met modder, als stille getuigen van de ramp.
Maar nu, twee jaar later, is er nog veel te doen. De wederopbouw verloopt tergend traag, te traag voor velen.
Diverse obstakels spelen een rol: bureaucratische rompslomp, bouwaanvragen die nog niet goedgekeurd geraken, strikte brandveiligheidseisen en tegenstrijdige adviezen van deskundigen. Getroffenen klagen over eindeloze administratieve procedures en constante stroom van adviezen van deskundigen die de overheid eist. Slechts een fractie van de beloofde 15 miljard euro aan wederopbouwhulp is tot nu toe uitgekeerd, wat extra frustratie met zich meebrengt.
Ook een tekort aan vakmensen bemoeilijkt de heropbouw.
De lokale aannemers waren zelf zwaar getroffen en overweldigd door de stroom aan verzoeken. Ze moesten een beroep doen op vakgenoten uit andere landen, zoals Bulgarije, Roemenië, Turkije, Rusland, Oekraïne en elders, die bereidwillig kwamen helpen.
Deze mix van culturen bleek hartverwarmend en essentieel, zoals de eigenaren van Lenné Schlösschen getuigen: “Zonder dit diverse team zouden we niet in staat zijn om onze locatie draaiende te houden, om voor onze gasten te zorgen.”
Het ontbrak ook aan bouwmateriaal. De wereld was niet in staat om een hele vallei zomaar onmiddellijk stroomkabels, verwarming en ramen te leveren. Voor wie het vergeten was: er was ook COVID, het Suezkanaal was geblokkeerd, en er woedde een oorlog in Europa. En daarbovenop dus die overstroming.
Langzaam begon de heropbouw: elektriciteit zodat er weer kon gekookt worden, waterleiding om te wassen, gas voor warme douches en warmte in de winter, dan de straten, de bruggen, scholen, kleuterscholen, voorzieningen voor ouderen en gehandicapten, openbare voorzieningen, particuliere woningen en supermarkten.
#WeAhrOpen
Twee jaar later ziet de Ahrvallei er al een stukje vriendelijker uit. Het werk is nog niet af. Her en der staan nog zware machines, kranen en bulldozers die verder blijven werken aan herstel van huizen, wegen, bruggen en spoorlijnen. De economie draait weer, restaurants, hotels en wijnhuizen ontvangen weer klanten, al is bij enkele wijnmakers soms nog in een tijdelijke ontvangstruimte.
De bewoners van de streek kunnen nu alle steun gebruiken. Met campagnes als #SolidAHRität en #WeAhrOpen vragen ze om hen niet te vergeten. Dus als je nog geen plannen hebt deze zomer: ga eens langs in de Ahr, maak een afspraak bij een wijnhuis en boek enkele overnachtingen en een restaurantbezoek. En als het deze zomer niet lukt: de Ahrvallei in de herfst is magnifiek mooi.
Alle info over toeristische evenementen, toegankelijke wandelwegen en wijnevenementen vind je op www.ahrtal.de/
Een feestelijke wijnbeurs in Antwerpen markeerde het dertigjarig jubileum van Langbeen Duitse Topwijn, het bedrijf van François Langbeen. “Technisch gezien is het al 31 jaar”, vertelde hij mij, “maar vorig jaar was het vanwege Covid-19 te lastig om een groot evenement te organiseren.”
Francois heeft een echte pioniersrol vervuld in de introductie en promotie van Duitse wijn in België. Eind 1991 richtte hij Langbeen Distributie op en begon hij met de import en distributie van Duitse wijn.
François Langbeen
Hoe het begon
Het begon allemaal in 1988, toen François een fles Müller-Thurgau Beerenauslese van Weingut Toni Jost (Mittelrhein) proefde, aangeboden door vrienden. Hij was zo onder de indruk van de mooie, gebalanceerde wijn dat hij enkele maanden later zelf naar Bacharach trok om die wijn te zoeken. Op het Weingut kreeg hij een droge Riesling te proeven en de vonk sloeg helemaal over.
Omdat deze wijnen niet verkrijgbaar waren in België, besloot hij om ze zelf te gaan importeren. Vanaf begin 1992 importeerde hij op kleine schaal met Langbeen Distributie, maar hij kon al snel leveren aan enkele restaurants in de buurt van waar hij woonde, zoals De Pastorale (Reet) en De Schone van Boskoop (Boechout) .
Door dit succes moest François Langbeen op zoek naar andere domeinen om te importeren. Weer kwam hij terecht bij Weingut Toni Jost, waar kreeg hij de tip om eens te informeren bij collega’s wijnmakers die samen aan de universiteit van Geisenheim waren afgestudeerd, in de beginjaren hiervan. Peter Crusius (Weingut Dr. Crusius, Nahe), Gunderloch (Rheinhessen), August Kesseler (Rheingau) en de eeuwige rebel Bernd Philippi (Weingut Koehler-Ruprecht, Pfalz) gingen graag samenwerken met de nieuwe Belgische invoerder.
De trein was nu goed aan het rollen en één voor één werden meer referentiedomeinen uit Duitsland binnengehaald. Begin jaren 2000 verdeelde Langbeen ongeveer twintig domeinen, waarvan hij de eigenaars en wijnmakers allemaal persoonlijk kende. In 2001 werd de zaak omgezet in Langbeen Duitse Topwijn.
François bracht veel tijd door in Duitsland, ging naar veilingen, liet zich rondleiden in de wijngaarden en kon zo zijn netwerk steeds verder uitbreiden. Domeinen uit alle wijnregio’s werden toegevoegd aan het portfolio en momenteel telt de wijnlijst 45 domeinen, die allemaal tot de top van Duitsland behoren. Dit zijn niet alleen de grootste bedrijven, maar ook kleinere wijnmakers kwamen in aanmerking, tenminste als ze met interessante wijngaarden werkten. Zoals Willi Schaefer uit de Mosel bijvoorbeeld.
Recent zijn enkele wijnhuizen uit de regio Württemberg toegevoegd aan de selectie van Langbeen Duitse Topwijn.
In 2017 werd François onderscheiden als ‘Riesling Fellow’. Die prestigieuze prijs, uitgereikt door het Duitse Wijninstituut, ontving hij voor zijn inzet om Duitse riesling bekendheid te geven.
Hansjörg Rebholz en Albert de Jong Riesling Fellow in gesprek
Hilde Jonckheere
Toen Hilde Jonckheere het restaurant en de B&B Tannine et Cuisine van haar ouders overnam, had ze al ervaring opgedaan als jonge sommelier in toprestaurants zoals Aneth (Paul Hendrickx, Brugge) en Brasserie Latem. In 2009 werd ze bekroond als “Eerste sommelier van België”. Al snel besloot ze om de hele wijnkaart van het restaurant en de B&B om te gooien en uitsluitend met Duitse wijnen te werken. Het was bijna vanzelfsprekend dat ze hiervoor bij Langbeen Duitse Topwijn terecht kwam. Vijf jaar geleden werd ze medezaakvoerster en onlangs heeft François het hele bedrijf aan haar overgelaten.
Hilde Jonckheere (Bron:Youtube.com)
Wijnbar Riesling & Pinot, Brugge
“Op de juiste momenten lacht het geluk je toe”, zegt François.
Hilde kreeg de kans om een wijnbar te openen in Brugge, waar natuurlijk alleen Duitse wijnen op de kaart staan. De naam van de wijnbar, Riesling & Pinot, laat niets aan de verbeelding over. François hielp in het weekend en zorgde ook daar voor de promotie van Duitse wijnen, niet alleen voor landgenoten maar ook voor de vele buitenlandse toeristen. Sommelier Jan Demyttenaere, die nu de wijnbar runt, zegt dat de wijnbar niet alleen een favoriet is onder de lokale bevolking, maar ook internationale toeristen uit alle hoeken van de wereld trekt. Gasten komen speciaal naar Brugge om te genieten van de Duitse wijnen en de deskundige begeleiding van het team. Het is dan ook geen verrassing dat de wijnbar wordt beschouwd als een echt visitekaartje voor Duitse wijnen in België.
Er worden 12 verschillende wijnen per glas geserveerd en op de kaart staat nog een ruime keuze die de diversiteit van de Duitse topwijnhuizen weerspiegelt. Op regelmatige basis wordt er een specifiek wijndomein in de kijker gezet en het programma en de wijnselectie worden aangekondigd op de Facebookpagina van de wijnbar.
De toekomst van Langbeen Duitse Topwijn ziet er rooskleurig uit. Met Hilde, Jan en François staat er een gemotiveerd, hooggekwalificeerd en deskundig team klaar. De persoonlijke en warme ontvangst is telkens een meerwaarde.
De wijnbar in Brugge
Dertig jaar Langbeen Duitse Topwijn
Het was een weekend vol proeven en ontdekken bij het feestevenement ter ere van 30 jaar Langbeen Duitse Topwijn. Met maar liefst 279 wijnen van 39 wijndomeinen om te proeven, was het programma uitdagend.
Het Crowne Plaza Antwerpen bood de perfecte locatie voor dit evenement, met ruime zalen en voldoende licht en lucht, zelfs tijdens de drukste momenten.
De wijnmakers hadden zorgvuldig een selectie gemaakt van basiswijnen tot Grosse Gewächse, in samenspraak met de invoerders. Van Rieslings tot witte Burgunders (Pinot Blanc, Pinot Gris, Chardonnay), Silvaner en hier en daar een Sauvignon Blanc of Scheurebe. Ook Spätburgunder en Lemberger in rood, en buitenbeentjes als Schwarzriesling (Pinot Meunier) en zelfs Syrah stonden op de proeftafel.
Het was een drukbezochte proeverij die nog maar eens bewees hoe belangrijk François en zijn team zijn voor de Duitse wijn in België. Het persoonlijke contact dat gelegd kon worden met de aanwezige wijnmakers was een absoluut voorrecht. Wijnmakers zoals Dorothee Zilliken (Weingut Forstmeister Zilliken, Saar), Teresa Breuer (Weingut Georg Breuer, Rheingau), Oliver Haag (Weingut Fritz Haag, Mosel), Thomas Haag (Weingut Schloss Lieser, Mosel), en Hansjörg Rebholz (Weingut Ökonomierat Rebholz, Pfalz) en vele anderen, teveel om op te noemen, waren allemaal aanwezig.
Het was een uniek evenement, dat werd bevestigd door de commentaren van de aanwezigen. Het was als een kleine ‘Weinbörse’ (verwijzend naar de grote jaarlijkse Weinbörse van VDP), een hoogmis van de Duitse wijn, een unieke gelegenheid…
Ik voel me vereerd dat ik erbij kon zijn, ik heb veel geproefd, veel geleerd en veel ontdekt en ben dankbaar voor de organisatoren en iedereen die betrokken was bij dit evenement. Gefeliciteerd François, Hilde en Jan met dit succesvolle evenement en jullie 30-jarig jubileum!
De derde druk komt eraan, beschikbaar vanaf midden/einde juni 2023!
We dachten na de tweede druk af te sluiten, maar de vraag naar ons boek blijft aanhouden. Wat ons ontzettend blij maakt. In de eerste plaats omdat jullie met het boek reizen en Duitsland daadwerkelijk via onze pen ontdekken. Die feedback krijgen we van lezers, wijndomeinen en hotels/restaurants.
Deze derde druk wordt volledig geactualiseerd met alle nieuwe cijfers, een update van hotels/restaurants, wijzigingen bij wijndomeinen, het inbouwen van het wijndomeinregister en een apart stukje over de ramp in de Ahr. Het boek wordt dus nog een tikkeltje dikker. Zo blijft dit standaardwerk actueel en te gebruiken door zowel de wijntoerist als diegene die zich in wijnland Duitsland wil verdiepen.
De komende weken wordt elk letter herlezen en in de loop van juni zal de derde druk beschikbaar zijn.
Prijs: €49,90 (exclusief verzendingskosten). 428 pagina’s / hard cover
“Een werkelijk geweldig boek over de Duitse wijnbouw hebben Gerd Brabant en Marc Roovers geschreven. Zelfs zo extreem goed dat dit gewoon verplichte kost is voor iedereen die ook maar iets, al of niet zakelijk, met Duitse wijn van doen heeft. Want slechts zelden is er een zo uitermate compleet en informatief werk over de wijnbouw van onze oosterburen op de markt verschenen!” Albert de Jong, RieslingFellow, in Jéroboam Magazine
“Het boek heet Wijnland Duitsland, en het is een klepper van meer dan 400 pagina’s in kleur. Geschreven door twee Vlaamse fans en kenners van Duitse wijn. (…) Duitsland heeft een rijke wijntraditie, waarbij de meeste wijndomeinen kleinschalig en ambachtelijk zijn gebleven, en sinds generaties in familiebezit zijn. Dat staat allemaal in detail beschreven in die boek: regio na regio, dorp na dorp, terroir na terroir, domein na domein, met praktische info over wandelroutes, restaurants en hotels. Het ultieme handboek om uw reis te plannen naar het wijnland dat u wellicht het minst goed kent.” Bruno Vanspauwen, De Standaard
Reiservaring met het boek:
“We (twee vrienden) hadden geen zomerreisplannen en we kregen het boek in handen. Impulsief trokken we op roadtrip naar de Duitse wijnregio’s. We bezochten tientallen domeinen uit het boek en na een verbluffende avond bij Franz Keller (Kaiserstuhl) was rijden geen optie meer en plantten we onze slaapzak achter het domein tussen de wijnranken. De tent opzetten lukte niet meer. ’s Ochtends ontwaakten we met lichte roes onder een straalblauwe hemel in een spectaculair landschap.”
Gerd is al meer dan 20 jaar actief in de Duitse wijnwereld, thans als medewerker van het Duits Wijninstituut, docent bij Syntra, spreker voor heel wat wijnverenigingen, gastschrijver van toeristische Duitslandbijdragen voor het online lifestyle magazine www.june.be en als organisator van evenementen/wijn(wandel)reizen rond Duitse wijn. Drie jaar geleden werd hij door VDP (Verband deutscher Prädikatsweingüter) in Berlijn bekroond voor zijn jarenlange inzet om Duitse wijn te promoten in België. Hij had ook 10 jaar lang een wekelijkse wijnrubriek in De Morgen en richtte in 2000 Vinikus als importbedrijfje van Duitse wijn op, nadien omgedoopt tot Vinikus&Lazarus. Zijn grootste passie is een wijnregio al wandelend te ontdekken, de beste manier om een landschap in detail te ontdekken. Partner in crime daarvoor is zijn VW busje, waarmee hij maandelijks naar Duitsland trekt. Van kinds af aan kwam Gerd in contact met Duitsland, zijn moeder is er geboren en een deel van de familie woont er nog steeds.
Marc zette zijn eerste stappen als wijnliefhebber in 1984. Vele jaren later kruiste Duitse wijn zijn pad, en samen met zijn wijnvriend Rudi startte hij in 2011 de wijnblog Vrienden van de Riesling. Met oog voor detail en zin om zich te verdiepen inzake Riesling uit Duitsland groeide de wijnblog uit tot een community van gepassioneerde Rieslingliefhebbers die regelmatig samen Duitse wijnen proeven. Zo werd ervaring en kennis opgebouwd, die beslist uniek mag genoemd worden in België. Uiteraard dragen de regelmatige trips naar Duitsland daar aan bij. Naast de eigen wijnblog is Marc ook gastschrijver voor Ken Wijn (het magazine van de Vlaamse Wijngilde) en redactielid van de digitale wijnmagazine WijnWijnWijn, en schreef hij een stukje rond Riesling en Sekt in het boek “Mousserende Wijn, de praktijk” van Koen Podevijn (uitgave 2020).
Over heel de wereld zoekt men naar oplossingen om de gevolgen van de opwarming van de aarde het hoofd te bieden. Ook in de wijnbouw, waar klimatologische omstandigheden de belangrijkste factoren zijn die de samenstelling van de druiven en daarmee de kwaliteit van de wijn bepalen.
In de afgelopen jaren heeft de opwarming van de aarde de fysiologische rijping van wijnstokken en druiven opgeschoven. De periode tussen het begin van de rijping van de druif (de veraison, waarbij de verkleuring een aanvang neemt) en de oogst is merkelijk korter geworden. De fysiologische en fenolische rijping van de druiven lopen niet meer samen. De druiven rijpen sneller, wat resulteert in een vermindering van de totale zuurtegraad en een verhoging van het suikergehalte in de druivenmost. Dat leidt onvermijdelijk tot wijnen met een hoog alcoholgehalte.
Om dat te vermijden kan de wijnbouwer kiezen om vroeger te oogsten. Dat heeft tot gevolg dat de druiven niet volledig fenolisch rijp zullen zijn en onevenwichtige wijnen met een lage kleurintensiteit opleveren. Druiven met een gebrek aan fenolische rijpheid geven ook wrange tannines, die voornamelijk afkomstig zijn uit de pitten. Met toenemende fenolische rijping komen zachtere tannine uit de schillen vrij.
In een recent gepubliceerd artikel heeft het team van Prof. Alejandro Martínez-Moreno van de universiteit van Murcia (Spanje) onderzocht of door het mengen van wijnen van druiven die in verschillende stadia van rijpheid zijn geoogst, wijnen te verkrijgen zijn met een hogere zuurtegraad, een lager alcoholgehalte en een hogere concentratie aan fenolverbindingen.
In het verleden waren er al studies gebeurd waarbij alcoholarme wijn van onrijpe druiven met most van volledig rijpe druiven werd gemengd. De Spaanse onderzoekers keken nu voor de eerste keer naar het effect van het mengen van alcoholarme wijn van onrijpe druiven met wijn van volrijpe druiven, en dit met de rode variëteit Monastrell.
Met deze studie hopen ze om een strategie te kunnen ontwikkelen om wijnen te verkrijgen met een meer intense kleur (betere concentratie van fenolen enanthocyanen), een hoge zuurtegraad en een lager alcoholgehalte. Daartoe fermenteerden ze onrijpe druivenbessen om een zeer zure ‘wijn’ met een laag alcoholgehalte te verkrijgen. Deze wijn gebruikten ze dan later om te mengen met de wijn die werd verkregen uit druiven die wel hun optimale fenolische rijpheid in de wijngaard hebben bereikt.
Van 150 kg onrijpe Monastrell druiven werd, zowel in oogstjaar 2018 als 2019, vijftig liter ‘unripe grapes-wijn (URG)’ gemaakt met een alcoholgehalte van om en bij de 3,5%. Uit dezelfde wijngaard werden later op het jaar op twee momenten rijpe druiven geoogst. Druiven van ‘oogst 1 (harvest 1 of H1)’ hadden een potentieel alcoholgehalte van 13°, druiven van ‘oogst 2 (H2)’ werden geoogst bij een suikergehalte van potentieel 14,5° alcohol.
Na fermentatie van deze ‘rijpe’ wijnen werd de wijn van ‘oogst 2’ gemengd met de ‘onrijpe wijn’. De blend kreeg de naam URGH2. De analyse werd dan gemaakt door H1 en H2 te vergelijken met de blend URGH2.
Ik bespaar jullie de tabelletjes en de cijfertjes die de studie publiceert. Ze zijn eenvoudig te vinden want het wetenschappelijk artikel is vrij te raadplegen (zie link onderaan dit artikel). De wijnen werden namelijk ook geproefd, en die resultaten wil ik jullie niet onthouden.
Tien medewerkers van de universiteit met ervaring in sensorische analyse van wijn en interesse in het project proefden de wijnen op twee verschillende tijdstippen: onmiddellijk na botteling en na 12 maanden rijping op fles.
Zowel de wijn van de tweede oogst (H2) als de blend URGH2-wijn van oogstjaar 2018 haalden beduidend hogere scores dan de H1-wijn. Wat betreft aroma-intensiteit en astringentie kreeg de URGH2-wijn vergelijkbare scores als de H1-wijn, maar beide behaalden aanzienlijk hogere scores dan de H2-wijn. Na 12 maanden op fles verbeterde de URGH2-wijnscore aanzienlijk, met de hoogste punten voor aroma-intensiteit, aromakwaliteit, fruitig aroma en mondgevoel. Oogstjaar 2019 toonde een licht ander beeld. Op het moment van bottelen ontdekten de panelleden dat kleur en mondgevoel van de H2- en URGH2-wijnen significant hoger waren dan die van de H1-wijn. Daarnaast behaalde de URGH2-wijn de hoogste scores voor aroma-intensiteit, aromakwaliteit, fruitaroma, mondgevoel en zuurtegraad. Na 12 maanden botteling vertoonden de URGH2- en H2-wijnen een hogere kleurintensiteit, body, aromatische kwaliteit, fruitiger aroma en intensiteit van mondgevoel dan de H1-wijn.
Grafische voorstelling van een van de resultaten van de sensorische test
In een vergelijkende test konden alle proevers de URGH2-blendwijn van 2018 van de H1-wijn onderscheiden, omdat de H1-druiven (eerste oogst) minder rijp waren dan de URGH2-druiven. Daarenboven ging de voorkeur van negen op de tien proevers uit naar de blend URGH2. Toen de URGH2-wijn echter werd vergeleken met de H2-wijn, konden de panelleden geen significant onderscheid tussen de twee wijnen maken; slechts vier van de tien proevers konden de monsters positief identificeren. Dit is wel in overeenstemming met de resultaten van de beschrijvende test, waarbij de proevers een gelijkenis tussen de H2- en URGH2-wijnen beschreven hadden. Voor oogstjaar 2019 was de URGH2-wijn na het bottelen duidelijk te onderscheiden van H1-wijn en kreeg de voorkeur van de panelleden. Na 12 maanden op fles konden zij een significant onderscheid maken tussen de wijnen in beide driehoekstests en gaven ze de voorkeur aan de URGH2-wijn. De proevers konden een groter verschil ontdekken tussen H1 en URGH2 dan wanneer H2 en URGH2 werden vergeleken. Ook dit kon verwacht worden, vanwege de grotere verschillen in de geanalyseerde fysische, chemische en chromatische parameters.
De onderzoekers besluiten dat het mengen van wijnen van druiven die in verschillende rijpingsstadia zijn geoogst de sensorische kwaliteit van de wijnen bleek te verbeteren, zowel wat betreft de kleur van de wijn, het fruitige aroma en het mondgevoel. De aanzienlijke toename van de zuurtegraad is het vermelden waard. Daarom zou deze procedure een nuttig instrument kunnen zijn om de negatieve effecten van klimaatverandering op de mediterrane wijnbouw te verminderen, aangezien het alcoholgehalte en de pH tegelijkertijd worden verlaagd zonder de chromatische kenmerken van de wijnen aan te tasten. Bovendien is het gebruik van deze techniek eenvoudig toe te passen in de meeste wijnhuizen en brengt het geen extra kosten of apparatuur met zich mee.
Bron: Alejandro Martínez-Moreno, Pilar Martínez-Pérez, Ana Belén Bautista-Ortín, Encarna Gómez-Plaza: Use of unripe grape wine as a tool for reducing alcohol content and improving the quality and oenological characteristics of red wines. OENO One Vol. 57 No. 1 (2023) https://doi.org/10.20870/oeno-one.2023.57.1.7226
Een nieuw jaar… Traditioneel de periode om even stil te staan, te mijmeren over het voorbije jaar, over de toekomst, over het leven.
Ik ging eerst een stukje schrijven over deFranky. Een sarcastisch tekstje, een poging tot humor misschien ook wel, over een wijnsnob die op een donderdagavond een fles Vega Sicilia opentrekt en dat aan de wereld kenbaar moet maken via alle mogelijke socialemediakanalen om zo veel mogelijk ‘likes’ te behalen.
Maar de wereld is al hard genoeg. Jullie zitten trouwens niet eens te wachten op mijn waarschijnlijk misplaatst gevoel voor humor. Dat nergens toe leidt ook.
Laat me het liever wat zachter aanpakken in het nieuwe jaar.
Op vele manieren… Mogen we ons allemaal gelukkig prijzen dat we kunnen genieten van het mooie wat de natuur brengt?
Wijn verbindt ons met de natuur. We kennen de goede jaren en de ‘slechte’ wijnjaren. We verbinden ons met de noeste wijnmaker die in de lente zijn uitlopende druivenstokken beschermt tegen de vorst, en we delen de beelden van de ontelbare fakkeltjes die de wijngaard moet opwarmen als er nachtvorst dreigt. We voelen mee als we beelden zien van kapot gehagelde druiventrossen, van verbrande druiven na de zoveelste recordwarme zomerdag, en we hopen jaar na jaar dat de kennis en bedrevenheid van de bekwame wijnboer ervoor zal zorgen dat hij toch een mooie wijn in de fles kan krijgen.
We staan stil bij de veranderingen die het klimaat ondergaat. Al is het maar omdat het alcoholpercentage in onze wijnen duizelingwekkende hoogtes bereikt. We gaan op zoek naar fraîcheur, naar lichtere wijnen, die net nu weer trendy worden. In de klassieke wijngebieden moeten ze daarom ook op zoek gaan, naar andere druivenrassen bijvoorbeeld, om de toekomst veilig te kunnen stellen. Ook die zoektocht delen we.
Druiven en wijn combineren we met andere mooie producten van de natuur waar een goede kok iets magistraals mee in je bord tovert. Ook daar zorgt wijn voor verbinding. De verbinding van smaken, ‘food and wine’: het goed gekozen glas wijn tilt het gerecht een niveau hoger, de smaken in je mond kunnen de begeleidende wijn nog beter tot zijn recht laten komen. Ook dat is verbinding. En zeker als we dat moment, die beleving, kunnen delen met onze familie en vrienden.
Wijn verbindt mensen
Wijn ontspant, je lacht, je stelt je open, je deelt en ontvangt.
Niets mooier dan een interessante proeverij met goede wijnen maar vooral met fijne mensen rond de tafel. Met gelijkgestemde vrienden informatie, kennis, ervaring uitwisselen. Het voelen van de gedeelde passie.
Als ik terugkijk, dan waren er wel wat van die mooie momenten vorig jaar. De nieuwe wijnclub Brabo in Antwerpen, de tastings met wijnvrienden, enkele interessante masterclasses, om er maar een paar te noemen. Daar ben ik dankbaar voor, want ik besef dat het uniek en waardevol is om dat te mogen beleven.
Het mag ook mijn wens zijn voor 2023. Verbinding opzoeken. Het positieve laten overheersen, genieten van wat op mijn pad komt, met volle teugen en volle goesting. Ik wens jou, beste lezer, hetzelfde toe. Doe een heel mooi 2023! Kies voor verbinding. Geniet. Van een goed glas wijn, van je vrienden en familie, van het leven.
Elk jaar wordt er door de wijnmakers reikhalzend naar uitgekeken, een beetje zoals de horeca uitkijkt naar de uitreiking van de michelinsterren: welke wijngids heeft welk domein vernoemd, wie heeft volgens die gidsen de beste wijn gemaakt, wie is de belofte om in de gaten te houden? In Duitsland zijn er een aantal wijngidsen die aanzien (en invloed) hebben. Het aantal sterren dat een gids toekent wordt trots op de website van het wijndomein vermeld, en zorgt dikwijls voor een boost in verkoop en bestellingen. Voor de resultaten in de Gault&Millau Weinguide Deutschland 2023 is het nog even wachten. Deze gids verscheen de vorige drie jaar niet, maar zal dit jaar in de loop van december verkrijgbaar zijn. De vermeldingen in de andere vooraanstaande publicaties kunnen we je al wel meegeven.Elk jaar wordt er door de wijnmakers reikhalzend naar uitgekeken, een beetje zoals de horeca uitkijkt naar de uitreiking van de michelinsterren: welke wijngids heeft welk domein vernoemd, wie heeft volgens die gidsen de beste wijn gemaakt, wie is de belofte om in de gaten te houden? In Duitsland zijn er een aantal wijngidsen die aanzien (en invloed) hebben. Het aantal sterren dat een gids toekent wordt trots op de website van het wijndomein vermeld, en zorgt dikwijls voor een boost in verkoop en bestellingen.
Falstaff Weinguide Deutschland 2023
In de Falstaff Weinguide Deutschland 2023 presenteert het belangrijke culinaire magazine naar jaarlijkse gewoonte een overzicht van de beste wijnen en wijnbedrijven. Zes weken proefden en selecteerden hoofdredacteur Ulrich Sautter en zijn team meer dan 4000 wijnen van 500 domeinen uit Duitsland, van Franken tot Baden. Ze beoordeelden de witte wijnen van 2021 en de rode wijnen van 2020.
Ze kenden dit jaar – uitzonderlijk – een honderd punten score toe aan een wijn: Weingut Zilliken Saarburger Rausch Auslese Goldkapsel 2021 verdiende deze perfecte score wegens zijn optimale precisie, frisheid en finesse.
Falstaff collectie van het jaar is voor Weingut Schloss Johannisberg (voor meer achtergrond over dit historische domein: lees hier). De redactie motiveert de keuze omdat de geproefde wijnen uit de jaargangen 2019 tot 2021 de mineraliteit van de bodems op de Johannisberg levendiger tonen dan ooit, ongetwijfeld het resultaat van de grandioze samenwerking van het team onder leiding van Stefan Doktor.
Falstaff nieuwkomer van het jaar: als “Newcomer des Jahres” nomineerde het Falstaffteam Johannes Gröhl van Weingut Gröhl in Weinolsheim (Rheinhessen), Simon Hornstein van Weingut Hornstein am See in Nonnenhorn (Württemberg) en Nicolas Olinger van Weingut Gebrüder Müller in Iphofen (Franken). De volgende maanden beslist een 150-koppige jury in een anonieme stemming wie de uiteindelijke winnaar van dit jaar zal zijn. Dit wordt dan in het voorjaar van 2023 bekendgemaakt.
Het team van de Vinum wijngids publiceert dit jaar proefnotities van meer dan 11.000 wijnen van duizend wijndomeinen uit de dertien Duitse wijnbouwgebieden. Het is een lijvig werk van meer dan 1100 bladzijden geworden.
VINUM Wijnmaker van het jaar werd Günther Jauch, eigenaar van Weingut von Othegraven (Mosel). Een keuze die niet onbesproken is gebleven. Günther Jauch is immers televisiepresentator, die als sportverslaggever zijn carrière begon en door de overstap naar de commerciële zender RTL Television uitgroeide tot een van de populairste Duitse TV-figuren. Als kind bracht Jauch zijn vakanties door op het wijndomein van zijn familie in Kanzem aan de Saar. Toen ze daar in 2010 overnemers zochten, investeerde de presentator in het domein en werd hij samen met zijn vrouw eigenaar. Een eigenaar is echter geen wijnmaker, en dat is net de kritiek die nu op deze eretitel komt.
Günter Jauch – Weingut von Othegraven (Mosel)
Wijnschrijver en journalist Rainer Balcerowiak vraagt zich in een bijtend artikel af of “Günther Jauch überhaupt wel een wijnmaker is?”. De commentaren die volgen zijn niet mals. „Een TV presentator uitroepen tot “Wijnmaker van het Jaar” is een belediging voor de traditionele wijnmakers die met veel passie en evenveel uren werk wijn als cultureel goed creëren. Een onderscheiding voor de wijnbouwers uit het Ahrdal zou bijvoorbeeld beter op zijn plaats zijn.”, valt er onder andere te lezen.
Voor de redactie van de VINUM Weinguide was het echter geen vergezochte beslissing: de wijnen van het domein veroverden een eerste plaats bij de beste Riesling Kabinett, de eerste plaats in de categorie Riesling Spätlese en de tweede plaats voor Riesling Auslese . Reden genoeg voor een terechte titel.
VINUM Stijger van het jaar (Aufsteiger des Jahres 2023) is Weingut Böhme & Töchter (Saale- Unstrut). Dit Weingut werd recent ook door VDP als nieuw domein in Saale-Unstrut toegelaten. “Wij hechten waarde aan traditie. In de kelder vertrouwen we steeds meer op lange maceratietijden, spontane gisting, gebruik van houten vaten – en op ons buikgevoel”, zeggen de Böhmes over zichzelf.
VINUM Ontdekking van het jaar werd Lukas Hammelmann (Pfalz). Deze jonge wijnmaker bouwde zijn bedrijf vrijwel uit het niets op. Zijn ouders bezaten enkele wijngaarden, maar hadden zelf geen domein. Lukas wist op tienjarige leeftijd al dat hij wijnmaker wilde worden, dus begon hij op 16-jarige leeftijd aan een stage, gevolgd door hoger onderwijs in de wijnbouw en daarna deed hij ervaring op in verschillende bedrijven. Ondertussen bouwde hij zijn eigen wijndomein op,waar hij ongeveer 20.000 flessen per jaar produceert. Iemand om in de gaten te houden.
Uit 12000 ingezonden flessen selecteerde de redactie van uitgever Gehrard Eichelmann 9800 wijnen van 910 domeinen.
De titel van Eichelmann witte wijncollectie van het jaar (Eichelmann Weißweinkollektion des Jahres) gaat naar Weingut Philip Kuhn (Pfalz). “Philipp Kuhn heeft ons nog nooit zo’n indrukwekkend assortiment Riesling Grosse Gewächse gepresenteerd als dit jaar – ondanks alle sterke edities uit het verleden. Enkele van de wijnen behoren tot de grootste wijnen van de jaargang in Duitsland, en daarom kennen we hem de prijs toe voor de beste witte wijncollectie van het jaar!” verklaart Jens Wagner, de redacteur die verantwoordelijk is voor de Pfalz.
De prijs van Eichelmann rode wijncollectie van het jaar wordt verdiend door Weingut Dautel (Württemberg). Gehrard Eichelmann rechtvaardige tijdens de prijsuitreiking zijn keuze: “De rode wijnen van Christian Dautel hebben de afgelopen jaren een stilistische verandering ondergaan, ze combineren frisheid en kracht, elegantie en grip, ze zijn levendig en lang . Dit vinden we al terug bij de Ortsweinen en de Erste Lage wijnen uit de Sonnenberg; de rode Grosse Gewächse behoren tot het beste wat Duitsland te bieden heeft, zoals de Lemberger uit Michaelsberg en de Pinot Noir uit Schupen en Forstberg.
Weingut Hahnmühle uit Mannweiler-Cölln (Nahe , Alsenzdal), is de nieuwkomer van het jaar. De wijnen van Hahnmühle zijn uniek: naast de typische elegantie van het domein is kruidigheid het bepalende thema van deze jaargang, waardoor de wijnen een extra dimensie krijgen. Ook de edelzoete Rieslings zijn van bijzonder hoge kwaliteit, ze hebben een goede zuurtegraad en veel kruidigheid en zullen zeer goed kunnen rijpen. Ontdekking van het jaar is het piepjong wijnhuis lichti & asroh (Pfalz). Freya Lichti en Alexander Strohschneider richtten pas in 2019 hun eigen wijnproject op nadat ze veel ervaring hadden opgedaan in de internationale wijnwereld. Hun wijnen worden gekenmerkt door complexiteit en precisie. “Een geweldige collectie”, prijst Jens Wagner, de verantwoordelijke redacteur voor de Pfalz.
Dit jaar werd de ereprijs voor een levenswerk (Ehrenpreis für das Lebenswerk ) uitgereikt aan Peter Jakob Kühn (Rheingau). Niemand heeft in de Rheingau de afgelopen decennia meer opschudding veroorzaakt als Peter Jakob Kühn. Met de omschakeling naar biologische en biodynamische teelt heeft hij het voorbeeld gegeven, en de kwaliteit van zijn wijnen volgde. Jaar na jaar produceerde hij collecties van de hoogste kwaliteit, waarbij elke wijn van de hoogste kwaliteit was en nog steeds is, van Gutsweinniveau tot de Grosse Gewächse en de edelzoete wijnen.
Voor de resultaten van de Gault&Millau Weinguide Deutschland 2023 was het wachten tot eind december 2022. Deze gids verscheen de vorige drie jaar niet, maar is er nu weer, en kan tegelijk een jubileum vieren: 30 jaar Gault&Millau Weinguide.
In totaal zijn dit jaar 8.000 wijnen en 800 wijnhuizen geëvalueerd door de proevers van Gault&Millau. Enkele nieuwe rubrieken vallen op. De gids identificeert in de rubriek “Trinkreife” 750 wijnen die klaar zijn om te drinken, wijnen die een groot rijpingspotentieel hebben en nu hun hoogtepunt naderen.
Ook nieuw is de categorie “Fill the Fridge“, met wijnen die tot 15 euro kosten en veel drinkplezier leveren. In deze gids krijgen ook de Duitse schuimwijnen veel aandacht. Duitse Sekt wordt vergeleken met de betere champagnes. Aan de ene kant speelt de uitgever hiermee in op de interesse van lezers die op zoek zijn naar internationale benchmarks, anderzijds toont de vergelijking aan hoe indrukwekkend de renaissance van de Sekt zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld.
Gesine Roll – Weingut Weedenborn – Foto: Gault&Millau/HENRIS Edition
Wijnpersoonlijkheid van het jaar is Gesine Roll (Weingut Weedenborn, Rheinhessen), die met grote visie het bedrijf van haar vader heeft overgenomen en verder heeft ontwikkeld. Het resultaat: unieke karakterwijnen, met vooral haar Sauvignon Blanc wijnen, die qua kenmerken en veelzijdigheid uniek zijn voor Duitsland.
Voor het eerst in de categorie “Next Generation” eert de gids veelbelovende wijnmakers die net het bedrijf van hun ouders hebben overgenomen, met hen hebben samengewerkt of hun eigen wijnbedrijf hebben opgericht. Bastian Beny (Rheinhessen), Sophie Christmann (Pfalz), Philipp en Kilian Giegerich (Franken), Katharina en Rebecca Heger (Baden), Simon Hornstein (Württemberg), Moritz Kissinger (Rheinhessen), Maximilian Kusterer (Württemberg), Stefanie en Fabian Lassak (Württemberg), Clemens Rosenkranz (Rheingau), Martin Schmitt (Franken), Franz Wehrheim (Pfalz) en Matthias Wörner (Baden) zijn de winnaars.
Op maandag 19 september 2022 werd de tweede editie van German Wine Experience georganiseerd in Antwerpen. German Wine Experience is een initiatief van het Duitse Wijninstituut (Wines of Germany – duitsewijn.be) om de Duitse wijn te promoten. Alain Jacobs en Gerd Brabant, de organisatoren, hadden twee sprekers uitgenodigd die ieder twee Masterclasses presenteerden. De sprekers waren niet van de minste: Romana Echensperger is Master of Wine, en Lars Daniëls is Magister Vini, allebei hebben ze dus zowat de hoogste onderscheiding die je als wijndeskundige kan behalen.
In De Ark, de drijvende evenementenlocatie naast restaurant Pomphuis in Antwerpen, was er veel belangstelling voor het evenement. De zaal zat zo goed als vol, het programma was dan ook heel aanlokkelijk. Lars Daniëls MV sprak over “The many faces of Riesling” en “The terroir of Spätburgunder”, en had daarbij telkens een mooie wijnselectie gekozen. Romana Echensperger MW mocht spreken over “Pinot Paradise”, om het toenemend belang van de witte burgundersoorten (Weissburgunder, Grauburgunder en Chardonnay) te belichten, ook met mooie wijnen in het glas.
Alain Jacobs van het Duits Wijninstituut met Romana Echensperger MW en Lars Daniels MV
Duurzaamheid in de Duitse wijnbouw Ronduit het meest interessant vond ik de Masterclass waarmee Romana Echensperger MW de spits mocht afbijten, met een presentatie over “The green future of German viticulture”. Ze nam daarbij geen blad voor de mond. Wie dacht dat dit een promopraatje zou worden over hoe goed men wel bezig is in Duitsland, werd al onmiddellijk geconfronteerd met enkele harde feiten. Dat wijnbouw een monocultuur is, bijvoorbeeld, en daardoor niet alleen schadelijk voor de biodiversiteit, maar ook voor de genetische variatie van de druivenstokken. En wist je dat bijna 20% van alle pesticiden die in de landbouw gebruikt worden voor de wijnteelt bestemd zijn? Er is weliswaar evolutie in positieve zin te bemerken, maar het gaat ten eerste traag en ten tweede niet in elke wijnregio even hard. Zo is 11,5% van het totale wijngaardoppervlakte in Duitsland momenteel organisch beheerd. De ‘gemakkelijke’ regio’s Rheinhessen en Pfalz scoren hier merkelijk hoger (met respectievelijk 44% en 42%) dan de wijngebieden waar de omstandigheden moeilijker zijn (steile wijngaarden, koel en vochtig zoals in de noordelijke regio’s): Mittelrhein en Ahr komen amper aan 1% organische landbouw.
Ook confronterend: waar komen de voedingsstoffen en meststoffen vandaan die de landbouwers gebruiken? Om stikstof (N) te kunnen gebruiken moet concurrentie aangegaan worden met de oorlogsindustrie, die ook een grote afnemer van deze grondstof is. Fosfor (P) is een bijproduct van de zwaar vervuilende staalproductie en metallurgie. En kalium (K) komt dan weer van de mijnbouw, waar zoals bekend niet de beste werkomstandigheden heersen.
Masterclass met Romana Echensperger MW
Perspectief naar de toekomst is er ook, gelukkig. De zoektocht naar een geschikte hybridedruif gaat onverminderd voort. Momenteel kent Duitsland slechts 3% aanplant van ‘PiWi’s’, met vooral regent, solaris, cabernet blanc en souvignier gris.
Ruimer bekeken kan heel de wijnindustrie ook bijdragen, door de ecologische voetafdruk te verminderen. Eco2Bottle is bijvoorbeeld een duurzame wijnfles die ontwikkeld werd in samenwerking met de universiteit van Geisenheim. Vergeleken met een standaard wijnfles heeft de Eco2Bottle een 30% kleinere ecologische voetafdruk. Deze reductie wordt mogelijk gemaakt door minimaal 92,5% afvalglas te gebruiken, het sterk gereduceerde gewicht van de fles (15% lichter dan standaardflessen) en een geoptimaliseerde verpakkingsspecificatie voor een betere benutting van de laadruimte.
Was er ook nog iets interessant te proeven? Zeker wel. De wijnselectie was algemeen van hoge kwaliteit. Uitschieters voor mij waren de Griesel & Compagnie Riesling Prestige Extra Brut 2017 (Hessische Bergstrasse), een rieslingsekt (schuimwijn) die 36 maanden ‘sur lattes’ gerijpt is en een minimale dosage van 2 g/l kreeg. Lars Daniëls presenteerde deze als eerste wijn van zijn Riesling-masterclass. Onmiddellijk daarna kwam al een tweede hoogvlieger: Weingut Wittmann Westhofener Riesling trocken 2021 (Rheinhessen), sinds dit jaar geklasseerd als ‘VDP.Aus Ersten Lagen’ (voorheen als Ortswein, oftewel dorpsherkomst). Volledig in overeenkomst met de stijl van deze producent vertoont de wijn een opvallend mooie precisie, balans en complexiteit.
Romana Echensperger presenteerde tijdens de masterclass “Pinot Paradise” onder andere een mooie Weissburgunder van Weingut Böhme&Töchter, met de Freyburger Schweigenberg Weissburgunder trocken 2020. Dit domein uit het oosten van Duitsland, regio Saale-Unstrut, is een van de acht producenten die samen als ‘Breitengrad51’ de regio promoten. De Schweigenberg 2020 is een edele, sappige en goed gestructureerde wijn, strak en met veel power.
Indrukwekkende Chardonnays ook tijdens deze masterclass, zoals van Weingut Friedrich Becker (Pfalz), met de Mineral Chardonnay trocken 2016 en de Chardonnay trocken Reserve 500 van Weingut Bimmerle (Baden).
In rood presenteerde Lars Daniëls onder andere een Ortswein van topproducent Rudolf Fürst (Franken): Spätburgunder Bürgstadter 2019, elegant, koel, sappig en finesserijk. Tenslotte wil ik nog de schitterende Riesling Kabinett Wehlener Sonnenuhr 2021 van Weingut Günther Steinmetz (Mosel) vermelden: rokerig mineraal, dens en delicaat, lang in afdronk.
Voor herhaling vatbaar.. De deelnemers die ik na afloop nog even sprak waren allemaal heel tevreden van de dag. Hopelijk kan er volgend jaar weer een German Wine Experience doorgaan, want er blijft nood aan een gedegen promotie van Duitse wijn in België.
Tenslotte een welgemeend woordje van dank aan DWI, Alain Jacobs en Gerd Brabant, voor de feilloze organisatie en de hartelijke ontvangst en verzorging.
Als je een fles wijn ziet met de twee letters GG en het logo van VDP, dan weet je als wijnliefhebber ongetwijfeld dat het gaat om een droge wijn uit een van de beste wijngaarden van Duitsland. Dat dit tegenwoordig alom gekend is, werd precies 20 jaar geleden vastgelegd door het ‘Verband deutscher Prädikatweingüter’ (tegenwoordig VDP.Die Prädikatsweingüter), de elitevereniging van wijnbouwers die in hun classificatie de oorsprong van wijnen in Duitsland voorop zet.
Tijdens de traditionele ‘Vorpremiere’, de jaarlijkse voorstelling van de topwijnen van VDP in Wiesbaden, werd dit jubileum dan ook feestelijk herdacht. Twintig jaar geleden presenteerden in Berlijn 78 wijnbouwers voor het eerst de wijnen van hun topwijngaarden. Daarmee werd de start gegeven van de heropleving van de grote wijnen in Duitsland. Tegenwoordig worden de GG’s, zoals de wijnen met de aanduiding VDP.GROSSES GEWÄCHS® door wijnliefhebbers worden afgekort, wereldwijd geëxporteerd. Veel van de wijnen zijn maanden van tevoren al uitverkocht en enkele zeldzame exemplaren worden geveild tegen hoge prijzen. Vandaag kan de benaming VDP.GROSSES GEWÄCHS® de vergelijking met de grands crus van de andere bekende wijnbouwlanden aan.
De feestelijkheden voor de twintigste verjaardag van de GG’s op 20 augustus 2022 vonden plaats met de wijnboeren van de bij VDP aangesloten wijnhuizen en met alle fellows die de afgelopen 20 jaar betrokken zijn geweest bij de promotie van de grote Duitse wijnen.
Postuum werd de gouden erespeld van de VDP, de VDP.Ehrennadel, uitgereikt aan Bernhard Breuer. Zijn dochter Theresa Breuer nam de onderscheiding in ontvangst. Bernhard Breuer overleed in 2004. Hij was een van de voortrekkers om Duitsland op de kaart te zetten met grote, droge wijn van topwijngaarden. Hoewel hij VDP verliet in het jaar 2000, omdat alles voor hem te langzaam verliep, blijven zijn baanbrekende ideeën met betrekking tot het herkomstmodel en zijn verdiensten binnen de Duitse wijnwereld van onschatbare waarde.
Theresa Breuer ontvangt het ereteken uit handen van Steffen Christmann, voorzitter van VDP
vrienden van de riesling 