Tags

, , ,

Wiltingen, een slaperig dorpje aan de Saar, lijkt op deze warme julidag helemaal stilgevallen. Een spoorweg doorkruist de dorpskern, de passerende trein brengt enig leven in de ochtend.
Pal naast de kerktoren ligt het statige gebouw van Weingut Van Volxem.
We hebben afspraak met de eigenaar, de imposante 2,03m lange Roman Niewodniczanski.
Hij gaf ons een uurtje les.
Les geschiedenis, les economie, ecologie, aardrijkskunde en ondernemingsschap.

Dus voor ik relaas doe van onze ontmoeting met de bevlogen Roman Niewodniczanski en zijn projecten in de Saar en zijn wijngoed, probeer ik zijn onderricht samen te vatten. Omdat ik het interessant vind, en omdat het onlosmakelijk met het “project Van Volxem” verbonden is.

Roman Niewodniczanski,Weingut Van Volxem © http://www.foodhunter.de

De wijngaarden in en om Wiltingen werden al aangeplant door de Romeinen in de tweede eeuw na Christus. Trier was toen de belangrijke hoofdstad van het Westelijk Romeinse rijk. De Romeinen kozen de beste zuidgerichte hellingen en de beste bodems met leisteen uit om te beplanten. Vandaag zijn dit nog steeds de beste wijngaarden, zoals Gottesfuß, Goldberg, Altenberg of Scharzhofberg.
Rond de 11de eeuw kwamen de kloosterordes de wijnbouw overnemen. De monniken voerden technische verbeteringen en vernieuwingen door.

Kaart van Bergé – 1776

De wijnen en wijngaarden van de Saar stonden hoog in aanzien.
Een historische kaart uit 1776 legt de grens vast tussen het hertogdom Luxemburg, toen een provincie van de Oostenrijkse Nederlanden, en het Keurvorstendom Trier.
Aan de Saar is een grote Luxemburgse enclave met de dorpjes Wiltingen, Kantzem, én de wijngaard “Schatz Hoff”. De Luxemburgers wilden dit stukje land per se in eigen bezit houden.

Tijdens de Franse revolutie werden de religieuze eigendommen van de monniken geseculariseerd en verkocht aan gegoede en rijke zakenlui. Zij bouwden verder aan de roem en de faam van de wijnen uit de Saar.
Op wijnkaarten van de grootste hotels en de beste restaurants wordt veel geld gevraagd voor deze wijnen.
Een Scharzhofberger is duurder dan een Domaine Romanée-Conti, Geisberg is drie keer duurder dan Château Lafitte.
Roman verzamelt de oude wijnkaarten als bewijs, ze liggen nonchalant op een tafeltje in de proefruimte, als stille getuigen van een roemrijk verleden.

Halverwege de 20ste eeuw wordt het verval ingezet.
Roman noemt drie factoren die hebben bijgedragen tot de teloorgang van de goede reputatie.
De grote wijnhuizen en courtiers in Duitsland waren dikwijls in handen van joodse zakenlui. “Courtier” of wijnmakelaar was trouwens geen scheldwoord toen. Roman Niewodniczanski toont ons enkele van zijn verzameling flessen: de grootste namen uit Bordeaux, Bourgogne en Duitsland, gebotteld en verhandeld door wijnmakelaars.
De holocaust maakte een bruusk einde aan de bloeiende wijnhandel van de joodse zakenlui. Wijnhuizen en wijngaarden werden vernield tijdens de oorlog.
In de jaren 1950 en 1960 speelde het klimaat parten. Het was jaren na elkaar te koud. In de Saar gebeurde het dat twee op de drie oogsten mislukten omdat de druiven simpelweg niet rijp werden. De oorzaak, volgens Roman, was de pollutie.
De derde oorzaak is de Duitse wijnwetgeving, die in 1970 zowat de doodsteek betekende voor iedereen die in Duitsland met wijn bezig was. Sarcastisch fulmineert RomanNiewodniczanski: “Het is geen Weingesetz, het is een Kaufverhinderungsgesetz…”, een wet die de verkoop tegenhoudt.

Daarmee kwam op enkele decennia een einde aan de rijke wijncultuur van de Saarvallei.
En het is juist die traditie die Roman Niewodniczanski terug in ere wil herstellen.
Hij wil zijn Saarwijnen en Van Volxemwijnen terug tussen de grote namen op de wijnkaarten zien staan.
Zijn ambitie en enthousiasme is groot:
“Ik wil de beste wijn maken die er is. Niet alleen de beste wijn van de Saar, of van de Moezel. Niet de beste wijn van Duitsland: ik wil de beste wijn van de hele wereld maken.”

Lees ook: Weingut Van Volxem – deel 2: de Saar revival
Lees ook: Weingut Van Volxem – deel 3: de degustatie