Weingut Van Volxem – deel 2: Saar revival

Tags

Duitse Riesling, riesling, Saar, Van Volxem

Wiltingen, een slaperig dorpje aan de Saar, lijkt op deze warme julidag helemaal stilgevallen. Een spoorweg doorkruist de dorpskern, de passerende trein brengt enig leven in de ochtend.
Pal naast de kerktoren ligt het statige gebouw van Weingut Van Volxem.
We hebben afspraak met eigenaar Roman Niewodniczanski.

We worden bij binnenkomst al verwittigd dat Roman een kwartiertje vertraging heeft opgelopen. Enkele minuten later komt hij toch al binnengestormd. We hebben net even van de ons aangeboden Van Volxem VV 2016 kunnen nippen.
“Koffie? Koffie? Geen koffie? Ik heb koffie nodig…“. En hij stormt de smaakvol klassiek ingerichte proefkamer weer buiten.
“Ik heb een uurtje de tijd, want om 11u heb ik een belangrijke afspraak met twee architecten“, valt hij met de deur in huis. “Ik ga jullie graag iets vertellen over Van Volxem: niet enkel een wijngaard en een wijnhuis, maar mijn “sustainable life project”, mijn duurzaam levensproject.”

Wat volgt is een indrukwekkende hyperactieve roetsjbaan van uitspraken, half afgemaakte zinnen, opborrelende ideeën die prompt aan Siri op zijn iPhone worden toevertrouwd, een presentatie op de laptop die aan verschroeiend tempo wordt afgespeeld, historische feiten en een analyse van de Duitse wijngeschiedenis en -wetgeving (zie deel 1) waar geen speld tussen te krijgen is en waar menig wijnkenner jaloers op zou zijn… Gedrevenheid, Begeisterung…
Met één constante: ’s mans drijfveer en ambitie om Van Volxem en bij uitbreiding de Saar weer tot de absolute wereldtop te verheffen.
“Ik wil de beste wijn gaan maken, niet enkel van de Saar, of van de Moezel, of van Duitsland: ik wil de beste wijn ter wereld gaan maken…”
Het “Project Van Volxem”, oftewel de revival van de Saar…

Lees ook: Weingut Van Volxem: deel 1, een geschiedenisles

Roman Niewodniczanski, met Duits-Poolse ouders, kwam in het jaar 2000 aan het roer van het wijndomein in Wiltingen. Hij nam zijn intrek in het oude kloostergebouw naast de kerk en herstelde het in zijn oude glorie.
Zelf groot wijnliefhebber, met een wijnkelder van zo’n 10.000 flessen die voornamelijk grote Bordeaux en Bourgogne bevat, heeft hij een duidelijk beeld van wat goede wijn is.
“Als je goede wijn wil maken, moet je de wijnen en de traditie van de grote Bourgogne snappen“, zegt hij.
Het is dan ook de grote wijntraditie van de Saarvallei die hij in ere wil herstellen.

Roman Niewodniczanski stelde vast dat het merendeel van het wijn- of Rieslingminnende publiek, zijn klanten dus, uit 60-plussers bestaat. “Niet verwonderlijk, zegt hij, want we zijn een traditioneel wijnbedrijf. We zijn niet fancy, onze etiketten zijn niet sexy, en we spelen niet in op de nieuwste trend in food and wine: lichte maaltijden, low carbs en low fat, de oosterse fusionkeuken, met bijbehorende lichte wijnen.”
Zijn nieuwste wijn, Van Volxem VV 2016 probeert daar wel op in te gaan.
Zuiver aromatisch met wit pitfruit en pompelmoes in de neus, is dit een lichtzoete wijn in de mond, met de sappigheid van rijpe perzik en peer, toegankelijk met een aangename afdronk.

De druiven zijn afkomstig van geselecteerde kwekers die het vertrouwen krijgen van Roman en zijn wijnmaker Dominik Völk. Geen eigen druiven, dus. Ondanks dat deze wijn als instapriesling wordt aangeboden, wordt hier net als aan de andere Van Volxem wijnen de nodige aandacht aan geschonken: de wijn komt van geselecteerde steile wijngaarden, er wordt handmatig geoogst in drie oogstgangen, er wordt geen synthetische insecticide of kunstmest gebruikt. Het etiket is strak en eenvoudig, zonder ondoorgrondelijke Duitse wijnterminologie: Van Volxem VV Riesling 2016.
Of het jonge publiek overtuigd moet worden van de kwaliteit van riesling door hen een zoete wijn voor te schotelen is misschien een andere vraag…

Deze moderne gemaakte Riesling is maar een klein onderdeel van heel het ambitieuze project dat Roman heeft uitgedacht en uitgestippeld.

De bouw van een nieuwe wijnkelder / wijnmanufactuur is een van de belangrijkste onderdelen van het “Project Van Volxem”.
Op een heuveltop tussen Wiltingen en Biebelhausen wordt momenteel de nieuwe wijnkelder van het domein gebouwd. Het wordt het grootste project en de grootste investering in de Saarvallei van de afgelopen 80 jaar. Het gebouw wordt volledig zelfvoorzienend, en wordt zo de meest duurzame verwezenlijking van de streek en ver daarbuiten.

Meer foto’s onderaan deze pagina

In zo’n nieuwe kelder moeten uiteraard nieuwe foeders komen. Roman contacteerde een van de meest vooraanstaande tonnenmakers, de Oostenrijker Franz Stockinger. De familie van Niewodniczanski is eigenaar van de Bitburg brouwerij en heeft eeuwenoude eikenbossen in bezit, waarvan het hout gebruikt werd om de biertonnen van te maken. Roman en Stockinger selecteerden uit deze bossen vijftig 300 jaar oude eiken. De geselecteerde bomen werden geveld en naar Oostenrijk vervoerd, en bleven vijf jaar onder invloed van regen, sneeuw en zon tot de kuiper het hout geschikt achtte om de vaten mee te maken.
De grote 6000-liter vaten zullen door een fijne oxigenatie de juiste invloed op de wijn hebben, die de spontane gisting bij Van Volxem zal faciliteren.

Meer foto’s onderaan deze pagina

De nieuwe wijnkelder / wijnmanufactuur wordt “a milestone in the Saar“, volgens Roman. Het moet een ommekeer betekenen, de start van een revival van de wijnen van de Saar.
Net als zijn volgend project: hercultivering van de Geisberg.

Oude documenten, nog zo’n passie van Niewodniczanski, tonen aan dat wijnen uit de Saar nog duurder en meer gegeerd waren dan Moselwijnen. Een van de duurste en beste wijngaarden, na Scharzhofberg, was de Geisberg.
Ockfener Geisberg was rond 1900 een van de beroemdste wijngaarden van de wereld.
De teloorgang van Duitse wijn (zie deel 1) maakte dat het niet meer rendabel was om de steile wijngaard te bewerken, en de wijngaarden werden verwaarloosd.

Meer foto’s onderaan deze pagina

Van Volxem ging op zoek naar de Geisberg, en vond in 2015 een helling vol bossen en struiken, versnipperd in eigendom en verdeeld over meer dan 50 eigenaars. Samen met Markus Molitor deed hij een bod en kocht 12 ha.
Bomen en bos werden verwijderd, de leisteenbodem werd weer naar boven geploegd en momenteel staat er een jonge wijngaard, aangeplant met wortelechte, ongeënte Rieslingstokken verkregen uit massale selectie. De eerste Van Volxem Ockfener Geisberg wordt in 2019 verwacht.
De man zit nog vol ideeën. In zijn achterhoofd denkt hij alsmaar verder. Hij laat even doorschemeren dat hij het plan heeft opgevat om samen met VDP – u zit toch terwijl u dit leest, hoop ik – Liebfraumilch terug in ere te herstellen. Zien hoe dat afloopt…

In elk geval, na onze korte maar overweldigende ontmoeting met deze visionaire Roman Niewodniczanski, kunnen we hem enkel maar alle steun toewensen met zijn levensproject bij Van Volxem:
“The renaissance of a classical wine region in the era of global warming“.

Klik op een foto om een grotere afbeelding te bekijken…