Dit artikel werd geschreven door Peter Depré.
Het is een vervolg op “Riesling wereldwijd, een overzicht: Riesling in de Elzas“.
Peter Depré is wijnhobbyist, gediplomeerd sommelier en docent Syntra Antwerpen en Leuven, oa. over de regio’s Elzas en Duitsland.
Peter is gepassioneerd door de geschiedenis, de mooie ligging en de (Frans-Duitse) cultuur van de Elzas en gaat er al vele jaren op wandel-, fiets- en wijnexcursie.
De zo verscheiden terroirs van de Elzas hebben voor Peter geen geheim.
Minder bekende cru’s en wijnmakers uit Elzas die een bezoek waard zijn
In het vorige artikel heb ik vooral de topwjngaarden besproken met enkele tips van wijnmakers die internationaal gereputeerd zijn en dus internationale prijzen hanteren. Je mag hier rekenen op 35 € tot 45 € per fles. Sommigen gaan nog veel hoger. Je hebt dan wel echt topwijn die qua complexiteit en duurzaamheid amper zijn gelijke kent.
In dit artikel ga ik wat meer op “ontdekkingsreis” naar interessante wijndorpen, wijngaarden en wijnmakers die hun beste rieslings verkopen aan prijzen tussen de 15€ tot 25€ en daarom meer dan uw aandacht waard zijn. Er zijn echt wel pareltjes te vinden. Deze lijst is zeker niet volledig, er zijn zeker nog andere domeinen met mooie rieslings. Daarom een warme uitnodiging om reacties op de blog te posten rond ontdekkingen in de Elzas wat betreft riesling. Want finaal zijn wij allen op zoek naar de ultieme fles.
Opmerking : het overgrote gedeelte van deze wijnmakers werken biologisch of biodynamisch. Indien dit het geval is, plaats ik een (B) achter hun naam.
Ik neem je mee van Noord naar Zuid in vogelvlucht met enkele tips.
1- Bas-Rhin : van Marlenheim tot Andlau, het noordelijk gedeelte van de wijnroute
In Marlenheim vind je de eerste grand cru wijngaard, de Steinklotz. De daaropvolgende dorpen bevatten enkele zeer interessante wijngaarden en wijnmakers. Deze regio verdient echt je aandacht met consciëntieuze wijnmakers die te weinig gekend zijn.
1.1- Altenberg de Bergbieten
Westhoffen, Traenheim, Bergbieten met de Altenberg de Bergbieten als grand cru, die zeer geschikt is voor droge riesling. Deze terroir bevat kalk, mergel en gips en vindt hierdoor het juiste compromis tussen kracht en verfijning. Noordelijk gelegen, dus de druiven krijgen de nodige tijd om te rijpen.
Volgende wijnmakers maken mooie rieslings van deze wijngaarden en zijn een bezoek waard:
Etienne Loew (B) in Westhoffen: opkomend talent die nu tot de 20 in de Elzas behoort.
Frederic Mochel (B) te Traenheim: discrete, hardwerkende wijnbouwer, een mooie grand cru Altenberg de Bergbieten Cuvée Henriette
Roland Schmitt (B) te Bergbieten: weduwe Anna-Maria (een Napolitaanse) en haar 2 zonen zorgen voor slanke wijnen.
1.2- Dahlenheim met de grand cru Engelberg
Mergel maar vooral een harde kalkondergrond zorgt voor de finesse en ogenschijnlijke lichtvoetigheid van deze riesling.
Een absolute aanrader en toonbeeld van elegante, verfijnde wijnen is het domein Pfister te Dahlenheim. Melanie Pfister heeft het domein overgenomen na haar opleiding als landbouwingenieur en oenologie en stages bij Cheval Blanc, Meo Camuzet en Zind-Humbrecht. Melanie zoekt gastronomische wijnen die niet geladen zijn met restsuikers. Je wordt er heel hartelijk ontvangen door de ouders, of door haar zelf. Proef zeker eens haar cuvée 8: een assemblage van riesling, gewurztraminer, pinot gris en muscat. Uniek omdat je alle rassen hun rol spelen zonder precisie te verliezen. Een bewijs van vakmanschap en wat mij betreft uniek in de Elzas.
De grand cru’s van de Engelberg zitten rond de 20 € en zijn dit effectief waard.
1.3- Barr, Mittelbergheim, Andlau
Barr met de mergel-kalk Kirchberg de Barr als grand cru vind ik persoonlijk niet zo geschikt voor riesling wegens te zwaar als ondergrond, die is meer geschikt voor gewurztraminer. Maar in deze gemeente vind je wel de getalenteerde Vincent Stoeffler van domaine Stoeffler (B), wiens echtgenote wijngaarden bezat om en rond Riquewihr/Hunawihr, waar je wel topriesling kan vinden. Proef daar zeker de riesling grand cru Schoenenbourg en de riesling Muehlforst: een onderschatte wijngaard op de uitlopers van de grand cru Rosacker. Stoeffler maakt trouwens ook knappe Crémants.
De buurgemeente Mittelbergheim bezit een aantal zeer degelijke wijnmakers waar je voor zeer correcte prijzen goed gemaakte wijnen vindt. De Zotzenberg met mergel/kalk, en ook wat ijzer in de ondergrond (rood-bruinachtig) is vooral gekend voor Sylvaner maar je vindt er ook riesling en pinot gris. De meeste wijnmakers bezitten ook grond op de Wiebelsberg uit de naburige gemeente Andlau.
Enkele namen om te onthouden: Jean-Pierre Rietsch (B) als je van droog, strak en natuurlijke wijn houdt.
Lucas Rieffel (B) is wat toegangkelijker maar bezit een heel leuke riesling Brandluft op zandsteen. Een krachtigere wijn, heel sappig en perfect smakend met jonge maatjes, opgewarmde kersttomaatjes en ajuintjes. Voor mij de meeste evenwichtige wijnmaker uit dit dorp met een mooi assortiment in de breedte.
De Brandluft terroir…
Boeckel (B) is de meest gevestigde waarde en maakt elegante wijnen zoals een mooie droge pinot gris uit de Zotzenberg.
Andere goede wijnmakers uit deze gemeente zijn: Gilg en Haegi.
Andlau is geroemd voor zijn Kastelberg, maar je vindt er genereuze expressieve riesling op de Wiebelsberg met zijn zandsteen ondergrond. Onmiddelllijk toegangkelijk.
De Moenchberg bezit meer kalk en heeft meer tijd nodig om tot ontplooiing te komen.
Remy Gresser (B) en Guy Wach (B) zitten aan prijzen op domein van 18 € tot 25 € voor de grand cru’s; zij bezitten de 3 grand crus uit Andlau, dus je kan perfect vergelijken.
Kreydenweiss (B) is het topdomein maar de prijzen zijn ook navenant. Toch ook bezoek waard.
Verder zuidwaarts in de Bas-Rhin passeer je in Epfig nog langs Domaine Ostertag (B), een topdomein die op de lieu-dit Fronholz zeer knappe riesling maakt. Een bezoek waard, één van de voorvechters van biodynamie maar ook niet goedkoop en boven de 25 €.
2- Haut-Rhin: van Selestat tot Eguisheim, het meest gekende en toeristische gedeelte
2.1 Ribeauvillé, Hunawihr, Riquewihr
In vorig artikel besprak ik de 3 grand cru’s rond Ribeauvillé, die alle bij het betere werk van riesling behoren.
De meest krachtige is de Osterberg, de meest strenge en exclusieve de Geisberg, de Kirchberg zit er wat tussen in.
Tip in Ribeauvillé om te ontdekken is domein Henry Fuchs (B), aan de buitenrand van het dorp gelegen. Sedert zoon Paul Fuchs in 2006 mee de wijn begon te maken is de kwaliteit heel sterk gestegen. De Kirchberg de Ribeauville is een rassige riesling, ontdaan van restsuikers. Puur en toch gelaagd. Prijzen zaten in recent verleden nog onder de 20€.
Hunawihr: daar zou ik eens langsgaan bij les frères Mittnacht (B) (het zijn in feite neven maar maakt in feite niet uit). Mooi proeverslokaal, en prachtige etiketten, maar vooral elegante rieslings voortkomend uit de grand cru Rosacker en Muehlforst. Ook de andere wijnen van het domeinen zoeken naar verfijning en elegantie. Mooie etiketten trouwens. 
Riquewihr: genoeg wijnmakers met bekendere wijnhuizen, maar ik zou persoonlijk absoluut langsgaan bij domaine Agapé, met Vincent Sipp aan het roer. Hele sympathieke kerel, met riesling uit de grand cru’s Rosacker en Osterberg. De Schoenenbourg riesling vond ik persoonlijk iets te zwoel. Ook de gewone instapriesling is lekker. De wijnen zijn wat krachtiger dan bij Mittnacht Frères maar alles blijft mooi in evenwicht, met zo weinig mogelijk restsuikers.
2.2 Ammerschwihr, Katzenthal, Turckheim, vallei Munster tot Eguisheim
Om en rond Colmar ligt het vredige dorpje Katzenthal met oa Meyer Fonné (B) die progressief zijn assortiment grand cru heeft uitgebreid. Bezit rieslingwijngaarden op volgende grand cru’s die elk verschillend in stijl zijn : Schoenenbourg, Wineck-Schlossberg, Kaefferkopf. Ook de riesling Pfoeller (gelegen aan achterkant van de Sommerberg) is zeer de moeite en bij prijs wegens geen grand cru. Snel uitverkocht dus prijzen stijgend voor bovenvermelde wijnen (tussen 20 en 25 €).
Een valabel alternatief is Jean Marc Bernard in Katzenthal die zowel op de Wineck-Schlossberg als Schlossberg wijngaarden bezit. Heel correcte prijzen (grand cru zit rond de 15 €)
Liefhebbers die op zoek zijn naar wijnen van granietbodems zonder dat er per se Grand Cru op het label moet vermeld staan zou ik willen doorverwijzen naar Domaine Schoenheitz in Wihr-au-Val, wiens rieslings allemaal op hellingen staan met hoofdzakelijk graniet. Wijnen die lang bewaren en vooral de moeite zijn in wat koelere jaren zoals 2008, 2010 en 2013, en dit voor pakweg 13 tot 16€ per fles.
Herrenreben : graniet grond uit Wihr-au-Val
Eguisheim bezit 2 grand cru’s die eerder gekend zijn voor pinot gris en gewurztraminer. Wijnmaker Michel Ginglinger van domein Paul Ginglinger (B) maakt een gespierde grand cru Eichberg en 2 uiteenlopende wijnen uit de heterogene grand cru Pfersigber (Ortel en Hertacker). Ortel bevat meer kalk en is meer verfijnd. De Hertacker is expressiever met toetsen van pompelmoes. Er zijn veel wijnmakers in Eguisheim maar Michel Ginglinger heeft het domein uit de goede middelmaat gehaald.
3- Zuidelijk gedeelte Elzas : van Eguisheim tot Thann
We verlaten hier het meer toeristische gedeelte. Alles wordt rustiger en staat in teken van wijnbouw.
Je zit hier op het meest zuidelijk gedeelte dus rijpheid zal hier geen probleem vormen.
Het wordt hier zoeken naar terroirs die afkoeling krijgen van oa de Vogezenketen dat wel zeer dichtbij is in de buurt van Soultzmatt-Westhalten.
Zelf vind ik de riesling van de Zinnkoepfle te warm en te kruidig maar in het uiterste westen van deze mooie wijngaard richting Vogezen vind je de Breitenberg waar riesling wel zijn frisheid bewaart.
De Breitenberg met de Vogezen op de achtergrond
In Soulzmatt heeft Philippe Kubler zijn domein Paul Kubler (B) die na stages bij oa Cloudy Bay in Nieuw-Zeeland het ouderlijk domein heeft overgenomen. Al zijn wijnen zoeken elegantie op. De riesling Breitenberg is interessant. Proef hier zeker ook de Sylvaner Zinnkoepfle, een bewijs dat deze druif in de Elzas miskend is.
Ook Leon Boesch (B) gelegen in Soultzmatt, maakt een slanke riesling Breitenberg. De wijnen hebben de laatste jaren aan precisie gewonnen. Maakt quasi droge gewurztraminer.
In Orschwihr heb je de Pfingstberg die eerder oost-zuid georiënteerd is. Valentin Zusslin (B) is één van mijn favorieten. Helaas vindt de internationale pers dit ook waardoor de prijzen vlotjes boven de 20€ beginnen te stijgen. De riesling Clos Liebenberg, van een terroir aansluitend op de Pfingstberg, is één van mijn favoriete wijnen. Zacht, gevuld, eerder breed van stijl maar toch precies.
Lees ook:
Riesling wereldwijd, een overzicht: inleiding
Riesling wereldwijd, een overzicht: de Elzas (Alsace)
Riesling wereldwijd, een overzicht: Riesling in de Elzas
vrienden van de riesling 