Tags
Auslese, Beerenauslese, Deutsche Riesling, Deutsches Weininstitut, Duitse Riesling, Forstmeister Geltz-Zilliken, Kabinett, Mosel-Saar-Ruwer, Prädikat, Rausch, riesling, Saar, Trockenbeerenauslese, VDP, Zilliken
Na de memorabele ervaring bij Egon Müller blijven we nog wat in de Saarvallei.
We overnachten in Saarburg. Bij het dinertje genieten we van een wijn van Wgt Peter Lauer. 
De “Faß 4 Ayl Riesling 2018” van Wgt Lauer is een feinherbe wijn met een streepje restzoet en zinderende zuurtjes, en combineert mooi met de eenvoudige “gutbürgerliche Küche” die in ons hotel wordt geserveerd.
We hebben nog getwijfeld om bij Lauer op bezoek te gaan om nog wat meer informatie te bekomen over alles wat met Prädikatsweine te maken heeft. Stefaan schrijft daarover immers een reeks artikels voor Perswijn.
Maar in Saarburg ligt het Weingut Forstmeister Geltz-Zilliken. En hier maken ze ook heel mooie wijnen. Ik mag al eens een understatement plaatsen…
Hier waren Rudi en ik al eens op bezoek, in 2014. Toen hadden we een erg ontspannen en interessante degustatie met Hans-Joachim (Hanno) Zilliken. Lees terug: deel 1, deel 2, deel 3.
Vandaag begroet hij ons weer met een grote glimlach, en leidt ons naar de heldere en moderne proefruimte waar we meegenomen worden in de wijnwereld van Weingut Zilliken.
Het scenario is niet anders dan de dag voordien: Stefaan heeft vragen voorbereid en stelt die aan een vlijmend tempo. Herr Zilliken antwoordt gedreven. Even later komt dochter Dorothee ons vergezellen. Sinds 2016 heeft ze het domein overgenomen en leidt ze kelder en wijngaard, na een tiental jaren samen met haar ouders ervaring te hebben opgedaan.
Hanno Zilliken zelf realiseerde zijn eerste oogst in 1976. We mogen dus een beroep doen op zijn jarenlange ervaring en kennis.
Het begint al goed: de wijnmaker ontkracht onze stelling dat er in het verleden geen zoete wijnen konden gemaakt worden, omdat de technische knowhow ontbrak om ze te stabiliseren. “Het gebeurt altijd dat een vat stilvalt met gisten, terwijl er nog restsuiker in de wijn aanwezig is. Waarom zou dat dan niet stabiel blijven? Ook most van druiven aangetast van Botrytis zullen moeilijker te vergisten zijn, en dus meer kans hebben om spontaan te stoppen met gisten. Dat waren vroeger de speciale wijnen, die voor hoge prijzen verhandeld werden. Maar het zijn dan wel geconcentreerde zoete wijnen. Lichtere wijnen in Kabinett-stijl zullen eerder doorgisten tot ze droog zijn.” Interessant standpunt. Meer hierover zonder twijfel in de reeks artikels die Stefaan Soenen aan het thema Prädikatsweine wijdt in Perswijn, in de loop van 2020.
In de valleien van de Moezel en de Saar zijn de zoete wijnen een eerder recente verschijning. Pas in 1921 werden hier de eerste Spätlese, Auslese, Beerenauslese en Trockenbeerenauslese gemaakt. Volgens Hanno Zilliken komt dat omdat de Moezel niet zo aristocratisch was als de Rheingau. De aristocratie verlangde naar duurdere en exclusievere wijnen, die door de rijke wijndomeinen in de Rheingau konden geproduceerd worden. Ze keken ook naar exclusieve selecties zoals uit Bourgogne en Hongarije, waar de Tokaj vandaan kwam. In de Mosel was minder aristocratie, met uitzondering van enkele vestigingen, zoals Schloss Lieser of von Kesselstatt.
Nochtans heeft de Rheingau de term “Cabinet” moeten afgeven aan de predicaat “Kabinett”, die in 1971 ingevoerd werd. In de Duitse regering die de wijnwet maakte, konden de vertegenwoordigers van de Rheingau niet voldoende tegenspel bieden om de term te mogen behouden. Zoals we eerder al leerden, was de gerenommeerde historische aanduiding Cabinet voor wijnen die superieur waren, en lang bewaard bleven in de Cabinetkeller. Nu staat de term Kabinett voor iets heel anders: de eerste stap in het Prädikatsysteem dat lichte wijnen met of zonder restzoet aanduidt.
Ondertussen mogen we proeven. We beginnen met enkele vatstalen van de oogst 2019.
Weingut Forstmeister Geltz-Zilliken Butterfly 2019 is net geassembleerd, kreeg 18 g/l restsuiker mee en 11% alcohol.
Het is een wijn die al sinds 2002 wordt gemaakt: een frisse lichte wijn met wat restzoet, die toch droog blijft smaken, ideaal om te combineren bij de moderne fusion keuken.
In 2019 kon deze wijn spontaan vergisten, met fermentatie op 1000 liter foeders.
Primair fruit in de neus, appeltjes, citroentjes, munt, ook in de mond primair, met appeltjes, citrusschilletjes, mandarijntjes. Goed gebalanceerd met fijne aciditeit, verfrissend smakelijk met goede spanning en lengte. Erg mooi in zijn prille jeugd.
2019 was een jaar vol extremen, zegt Hanno. Er was late vorst, het was te droog, en als er regen viel was het teveel op korte tijd, er was hagel, zonnebrand, en dat alles kwam op de verkeerde tijd in het seizoen. Bij Zilliken werd een derde minder geoogst dan gemiddeld. Maar uiteindelijk viel de kwaliteit van de druiven best wel mee. We proeven nog een vatstaal:
Weingut Forstmeister Geltz-Zilliken Riesling trocken 2019 behield 8 g/l restsuiker. Een fijne neus van citroentjes, groene appel, stenigheid; droog, precies, witte steenvruchten, hogere zuurimpressie, licht van stijl. Erg droge afdronk met mineraliteit, citrus en pitfruit. 
Dan beginnen we aan een schitterende reeks Prädikate.
We beginnen met een Kabinett uit 2018, uit de Saarburger Rausch.
Rausch is de belangrijkste Grosse Lage waarop Zilliken aanplant bezit: 11 ha hebben ze. De helling ligt zo goed als in het stadje en biedt een spectaculair zicht van onder de oude kasteelruïne.
Saarburger Rausch heeft Devon-leisteen in de ondergrond, met inclusies van vulkanisch Diabass. De steile helling, tot 75% hellingsgraad, ligt zuid- tot zuidoost georiënteerd.
Weingut Forstmeister Geltz-Zilliken Rausch Riesling Kabinett 2018
In 2018 werd er vroeg geoogst, al vanaf de laatste week van september: het was dan ook een erg warm jaar. In vergelijking werd in 2010 een hele maand later pas begonnen met oogsten. “In warme jaren zal je nooit voldoende aciditeit behouden als je te laat oogst”, zegt Hanno Zilliken. “In een ander warm jaar, 2003, hebben we ook erg vroeg geoogst. In 2018 hadden we geluk dat de druiven door de warmte snel zijn gaan schrompelen. Daardoor is de aciditeit mooi behouden gebleven.
Voor deze Kabinett is het basismateriaal bijna Auslese niveau, maar we hebben deze in Kabinettstijl gevinificeerd.”
Appeltjes, conferencepeer, abrikoosjes, en primair citrusfruit in de neus. Sappig en lichtzoet, met rode en gele appel, lichte materie, zachte zuren. Doet nu wat eenvoudig aan. Wellicht wat tijd nodig.
Lees ook: Weingut Zilliken revisited – deel 2 – waarin we enkele pareltjes uit de kelder mogen proeven
Lees ook: Weingut Zilliken revisited – deel 3 – waarin een bloemlezing uit het lange gesprek over wijn en wijnmaken ten huize Zilliken
Stefaan: fantastische neus, zeer puur en prachtig gedefinieerd fruit, mango, gedroogde abrikoos, licht petrolé, aanzet filmend, zacht, complexe wijn, kaaskorst, compleet, bijzonder lekker en verfijnd tegelijk. 92
Bij het eerste snuffelen aan deze wijn klinkt er een paar keer “Oei” rond de tafel. Vergeleken bij de 2007 is deze wijn inderdaad nog verrassend primair, en dat hebben we vandaag nog niet in het glas gehad. De meningen worden snel bijgesteld als de wijn wat lucht heeft gekregen.
Stefaan: interessante neus, rijper, kruidig, petrolé, exotisch fruit, breder, iets minder zuren. 88
Stefaan: sponti-neus, stinkie winkie, petrolé, indrukwekkende neus, kaas, groenig, tropisch vol fruit, concentratie, na een dag open minder sponti-neus, wel zuiver fruit, voor mijn smaak iets te weinig zuurspanning, afdronk met vuursteen. 90
Carl: Lijkt wat kurk te hebben maar onze vrees is ongegrond, natte gazetten, firne, boenwas, balans zuur-zoet is messcherp in de mond, fijne citrus, licht lactische toets, zeste, appel, licht, lange afdronk, perzik, filigraan, lekker, blijft doorgaan op de afdronk, 93
Carl: Geeft wat indruk van oloroso sherry, gekonfijt fruit, noten, licht oxidatief, lijkt beetje op Jura-wijn, de zoete component is bijna volledig opgenomen, licht zoute component, bredere stijl met frisse zuren, denkelijk is dit niet de stijl die met deze wijn bedoeld werd maar het maakt hem wel breder inzetbaar aan tafel, 89
Weingut Bernd Van Volxem, de voorloper van het huidige Wgt Van Volxem, waarvan we onlangs 
Carl: Honing, geconfijte citrus, exotisch fruit, munt, lactisch, big boy qua stijl, niet als Kabinett te klasseren, bieraroma, fruit overheerst de zuren een beetje, spanningsboog is iets minder, 89
Carl: Hars, kaarsvet, botrytis?, saffraan, opvallend droog, veel bestanddelen, gedroogde abrikozen, appelsienschil, mooie zuren, yoghurt, 89+
Martin Kerpen is geen onbekende van ons. 
vrienden van de riesling 