De mooiste degustaties komen als je ze het minst verwacht.
Op onze terugreis uit Italië planden we een tussenstop, het toeval leidde ons naar zuid-Baden, waar we een overnachting vonden op een boogscheut van Schlatt, een klein gehuchtje van Bad Krozingen. Het was onmogelijk om aan de verleiding te weerstaan om even langs te gaan bij Weingut Fritz Wassmer, waarover Peter in lovende bewoordingen verslag deed naar aanleiding van zijn persreis naar Baden vorige zomer.
Toen we in de late namiddag aan de vinotheek arriveerden stak de sleutel al in het slot, maar Fritz Wassmer zelf zei dat we gerust nog binnen konden gaan. Eigenlijk wilden we gewoon weten of we enkele flesjes konden kopen. Maar daar hadden ze bij Weingut Fritz Wassmer geen oren naar. We moesten een paar wijnen proeven, en van het een kwam het ander. Twee en een half uur later stonden we verbluft terug buiten, nadat een myriade aan wijnen in ons glas waren gepasseerd. Zeker toen kersverse kracht in de vinotheek Allessandro afgelost werd door Lisa Wassmer, dochter van vader Fritz, werd het echt interessant.
Schlossberg Staufen, met complantation van chardonnay en pinot blanc; tegenwoordig staat hier ook cabernet sauvignon aangeplant. Foto © Weingut Fritz Wassmer
Maar eerst even over het domein zelf.
Het Weingut Fritz Wassmer ligt in het Markgräflerland, een van de negen districten (Bereiche) van Anbaugebiet of wijnregio Baden. De meeste wijngaarden van het domein liggen echter een dertigtal kilometer noordelijker, in Bereich Breisgau.
Wijnbouw was niet de enige activiteit van de familie Wassmer, en nu nog steeds heeft vader Fritz een landbouwbedrijf waar hij aardbeien, asperges en kerstbomen teelt. Maar de wijnstok won wel aan belang. In 1998 richt hij Weingut Fritz Wassmer op. Dochter Lisa, die met hart en ziel mee in het wijnbedrijf staat, focust zich nu enkel op het wijn maken. Ze bezitten ongeveer 40 ha wijngaard, waarvan de belangrijkste de Sommerhalde (Bombach, Bereich Breisgau), Roter Berg (Kenzingen, Breisgau), Schlossberg Achkarren (Achkarren, Kaiserstuhl), Kaiserberg (Herbolzheim, Breisgau) en Schlossberg Staufen (Staufen, Markgräflerland) zijn.
Hoewel de nadruk ligt op burgundersoorten, en dan vooral op pinot noir (spätburgunder) en chardonnay, heeft Weingut Fritz Wassmer een veelheid aan druivensoorten aangeplant. De keuze in de vinotheek is dan ook uitgebreid. Gutedel (chasselas), auxerrois, pinot blanc, pinot gris, riesling, muskateller, gewürztraminer, maar ook cabernet sauvignon, cabernet franc, syrah en zelfs viognier kan je hier vinden.
Vader en dochter Fritz en Lisa Wassmer
De perfectie in wijnstijl waar Fritz Wassmer naar streefde trok vanaf de start van zijn domein de aandacht. Zijn eerste wijnen die in 1999 op de markt kwamen waren eerder ongebruikelijk voor Baden, omdat Fritz eerder een Bourgondische stijl voortbracht.
Dat was niet toevalling. Fritz Wassmer liep een jaartje mee op het vooraanstaande Bourgondische Domaine de la Romanée Conti vanwaar hij met ideeën en intuïtie terugkwam, ervan overtuigd dat hij in Baden ook eenzelfde stijl en kwaliteit zou kunnen maken.
Hij kocht Franse klonen en plantte die aan op zijn beste wijngaarden, die hij speciaal selecteerde voor elk specifiek druivenras. Het hoge ijzergehalte in de bodems en de hoge pH waarden zijn ideaal voor grote spätburgunder. Van scheuten maakt hij tegenwoordig zijn eigen selectie wijnstokken, waardoor hij nog beter de stijl kan sturen.
Hoge plantdichtheid, tot zelfs 13.000 stokken per ha, zorgen voor competitie tussen de stokken en daardoor een betere kwaliteit.
Lisa Wassmer vertelde me dat ze zelfs een eigen systeem gebruiken om de “groene oogst” te doen. Groene oogst wordt gedaan om de opbrengst per stok te verminderen. Men knipt gewoonlijk de onderste helft van de wijntros weg als de besjes nog klein en groen zijn. Daardoor kan de tros meer voedingsstoffen krijgen, omdat men de verhouding tussen bladoppervlak en vrucht beïnvloedt. Met minder druiven zullen de smaken meer geconcentreerd worden. Dat is vooral belangrijk als je op zoek bent naar wijnen met veel concentratie en body.
Bij Wassmer knipt men niet zomaar de onderste helft van de trossen weg. De onderste trossen zijn belangrijk, zegt Lisa. Ze zorgen voor het behoud van een goede aciditeit, omdat ze meestal net iets later rijp zijn dan de bovenste druiven.
Dus knipt men bij Weingut Fritz Wassmer verticaal, de zijde van de tros die niet aan de zon wordt blootgesteld verwijderen ze. Daar is ervaring voor nodig: mensen in de wijngaard die weten wat ze doen en waar ze moeten wegknippen. Dat vertaalt zich in meer werkuren en gespecialiseerder personeel. Maar dat hebben ze er voor over.
De degustatie
De vinotheek is prachtig, klassiek en modern verenigd tot een warm geheel.
De wijnen op de wijnlijst staan opgedeeld in Gutsweine (wit, rosé en rood), Premium Weine (wit en rood) en Lagenweine (wit en rood). Er zijn uiteraard ook edelzoete wijnen (Auslese en Beerenauslese) en enkele Sekten.
De witte Gutsweine zijn verrukkelijk fris, vertonen de eigenschappen van de druif zonder al te veel complexiteit, en zijn vooral prijskwaliteit onklopbaar.
Gutedel 2019 (chasselas of Gutedel is een typische druif voor Baden, en komt ook net over de grens in Zwitserland voor) is dorstlessend met vers wit fruit; Auxerrois 2019 is mineraler met iets rijper fruit; Sauvignon Blanc 2019 is grassig en sappig. De Riesling 2018 is eerder atypisch voor de druif, maar blijkt traditioneel hier op deze manier verbouwd te worden. Licht reductief met florale en boterige tonen, minder zuren en een tikje zoet.
In rood proeven we de Spätburgunder 2018: rode besjes en frambozen, strak en wat kruidig met eerder stevige tannines. Als instap-Pinot Noir kan dit tellen.
Bij de witte Premium wijnen valt de Weisser Burgunder “R” 2016 (Pinot Blanc) me wat tegen: karamel en hout zit nog teveel op voorgrond. Bij de Grauer Burgunder “R” 2015 (Pinot Gris) is het hout wel mooi geïntegreerd, wat voor deze druif niet eenvoudig is. Een mooie aciditeit en delicate toast vallen op. Ik ben helemaal weg van de Sauvignon Blanc “R” 2017, met fijne aroma’s, fijn houtgebruik, lange afdronk.
De Chardonnay 2017 is creamy, sappig en complex, een grote wijn. Ook de Viognier 2018 is heerlijk, impressies gaan bijna richting rode wijn, vol en rijk, met een mooie aciditeit.
De witte Lagenwijnen zijn stuk voor stuk pareltjes.
Schlossberg Staufen Weisser Burgunder 2016: groots en complex, ik had nooit gedacht dat je dit met een pinot blanc kon bereiken.
Sommerhalde Bomberg Grauer Burgunder 2016 is wat meer op karamel en kruiden, en minder mijn ding, maar de intrinsieke kwaliteit is groot.
Schlossberg Staufen Chardonnay 2017 is als een mooie bourgogne, met botertoets van het hout en voldoende fruit en materie.
Schlossberg Staufen Chardonnay 2018 is fijn floraal en wit fruit en groene kruiden, vergeleken met de 2017 heeft deze wijn een iets warmer en breder mondgevoel, ook een tikje meer restzoet.
Kaiserberg Herbolzheim Chardonnay 2018 is de eerste jaargang dat deze wijngaard afzonderlijk in de fles komt. Groene kruidigheid en mooi wit fruit, eerder strak met een geweldig mooie structuur en lange, talmende afdronk. Grote wijn!
Roter Berg Kenzingen Chardonnay 2016 gaat nog wat hoger in overtreffende trap. In de stijl van een grote Bourgogne, met fijne groene kruidigheid onder de witte vruchten, erg gevarieerd op de tong, lang en groots in afdronk. Topwijn.
In rood staan er heel wat Spätburgunders op de Premiumlijst.
Spätburgunder “M” 2017 (de “M” staat niet voor Medium maar voor Marita, de vrouw van Fritz en moeder van Lisa) heeft framboosjes, rijp rood fruit en rokerigheid, verfijnde en lichtere sappigheid, met een lange afdronk van fijn fruit en wat kruiden.
Er komt een reeksje Alte Reben aan, die duidelijk het oogstjaar vertalen. De Alte Reben zijn hier ouder dan 40 jaar, afkomstig voornamelijk uit de Kenzlinger Roter Berg.
Spätburgunder Alte Reben 2017 gaat een stapje hoger in seriousness: bourgondisch in stijl, goede complexiteit, wat hout.
Spätburgunder Alte Reben 2016 is licht animaal, en wat delicater en verfijnder dan de 2017, ook wat meer kruidigheid hier.
Spätburgunder Alte Reben 2014 is rijper en voller, met kruiden en romigheid.
Spätburgunder “XXL” 2015 dan. XXL, hier wel voor extra extra large: de wijnmakers willen laten zien wat er mogelijk is met pinot noir in Baden. Het is dus een blockbuster, met een donkere kleur, rijp rijk fruit, rozijntjes en gedroogde vruchten, krachtig en stevig in de mond, met rijpe maar nadrukkelijke tannines.
We krijgen ook de Spätburgunder “XXL” 2014 in het glas. Die is wat strakker, en heeft wat frisser fruit, maar enveneens de stevige nadrukkelijke tannines.
Spätburgunder “CCL” 2016 is als een soort Auslese: de druiven worden uitgezocht en geselecteerd voor deze topcuvée. “Caelestino Cum Largitate” (hemels en overweldigend) werd deze wijn gedoopt. Overweldigende complexe neus, met fijn rood en zwart fruit, in mondgevoel hemels complex en lang. Grote wijn!
Het wordt laat, we zijn al bijna twee uur aan het proeven. Moeder Marita neemt over, want Lisa moet de jongste zoon te slapen gaan leggen.
We besluiten ook om het kort te maken, want mama Wassmer komt nog met een arm vol Lagenweine aanzetten. Jammer, maar helaas, moeten we ons beperken tot
Sommerhalde Bombach Spätburgunder 2016 met aardbeitjes en kleine rozijntjes en rode vruchten is licht, fijn en groots. Wat een delicate structuur en fijn fruit in de mond, ook de tanninestructuur is groots.
Roter Berg Kenzingen Spätburgunder 2016 komt uit een fles die al een kleine week open staat. Daardoor wat rijper en ronder met gedroogd fruit hier, maar de structuur blijft bewaard.
Kaiserberg Herbolzheim Spätburgunder 2016 is geweldig! Animaliteit, vol fruitig en kruidigheid, peperig en stenig, en toch verfijnd op de tong met een veelheid aan impressies. Topwijn.
Met spijt nemen we afscheid, de familie Wassmer heeft indruk gemaakt, en niet in het minst heel de reeks wijnen hier.
Nogmaals een welgemeend dankjewel voor de warme ontvangst en de uitgebreide degustatie aan heel de familie Wassmer!
De wijnen van Fritz Wassmer worden sinds kort ingevoerd in België door Langbeen Duitse Topwijn.
41 deelnemende wijnmakers uit drie regio’s, Mosel-Saar-Ruwer, Baden en Mittelrhein, waren op 11 februari present in het Excelsior hotel in centrum Keulen.
vrienden van de riesling 