Uitstap naar de Nahe – deel 18 (2016): Dönnhoff revisited (deel 2)

Tags

Dönnhoff, Duitse Riesling, Nahe, riesling

“Weingut Hermann Donnhoff is to Nahe, 
what Domaine de la Romanée-Conti is to the Cote-d’Or.” 
(Neal Martin, The Wine Advocate)

“Great winemakers produce the finest wines 
in their region year in year out. 
Superb winemakers consistently surpass a given vintage's 
qualitative potential. 
Stellar winemakers craft wines that leaves tasters 
shaking their heads in awe. 
Dönnhoff is stellar.” 
(Pierre-Antoine Rovani, The Wine Advocat)

Sinds januari 2016 staat Cornelius Dönnhoff officieel aan de leiding van het wijnbedrijf. Nadat hij de afgelopen jaren verantwoordelijk was voor wijngaard en wijnkelder, heeft hij nu alle aspecten van het wijngoed van zijn vader Helmut overgenomen.
De druk is groot, want de reputatie van Wgt Dönnhoff is hoog, getuige bovenstaande citaten van het vooraanstaande team van Robert Parker.

“We beseffen dat“, zegt Anne Dönnhoff, “maar we denken dat we nooit beter gepresteerd hebben dan het afgelopen jaar. Vader Helmut, 67 jaar, is nog elke dag aanwezig, en met zijn 44 jaar ervaring, gecombineerd met de 8 jaar ervaring van Cornelius hebben we nu de indruk dat we aan de top van ons kunnen zijn.”

De invloed van Cornelius deed zich dit jaar al gelden. Hij oogste, tegen de zin van zijn vader, vroeger dan men gewoon was bij Dönnhoff. Voorheen was de “hangtijd” van de druiven anders gedefinieerd dan nu, en zou men 2 tot 3 weken later begonnen zijn met oogsten. Maar Cornelius wil een lichtere stijl van wijnen. Alcohol ziet hij liever op 11% dan op 12% en meer. Dat geeft ook meer finesse en persoonlijkheid.
De GG’s werden ook droger: restsuiker eerder rond de 5 gram/liter dan rond de 7 g/l.

We mogen vatstalen van die Grosse Gewächse 2015 proeven. Maar Helmut Dönnhoff fluistert Anne in het oor dat we er beter niks over schrijven. Anders zou VDP wel eens moeilijk kunnen doen, omdat ze een embargo in de pers eisen tot de wijnen officieel vrijgegeven worden, in september.
We mogen hopelijk wel vermelden dat in 2015 uitzonderlijk vier GG’s het licht zien, in plaats van de traditionele drie, Dellchen, Felsenberg “Felsentürmchen” en Hermannshöhle.
Door de uitzonderlijke omstandigheden werd dit jaar ook van Oberhäuser Brücke een GG gemaakt. Die wijngaard, volledig in bezit van Dönnhoff,  wordt normaal volledig gereserveerd voor Spätlese en Auslese wijnen, in gunstige jaren wordt hier zelfs Eiswein geoogst.
Deze Brücke *Monopol* GG 2015 zal op de veiling (“Versteigerung des VDP-Nahe-Ahr“) op 18 september per opbod aangeboden worden.
Lees over deze GG’s hier…

Over dus naar de wijnen met restzoet.

Dönnhoff Riesling feinherb 2015 
De basiswijn in halfzoet. Net zoals de droge basisriesling afkomstig van vulkanische bodems.
Geel fruit, witte peper en sinaas in de neus. Sinaas ook in aanzet, rechtlijnig, met wat romigheid. In de medium afdronk een klein bittertje.

“Nu volgt een interessant duo“, zegt Anne Dönnhoff. De volgende twee wijnen zijn analytisch nagenoeg gelijk aan elkaar. Het zijn beide Kabinett-wijnen. Enkel de bodem zorgt hier voor het verschil.

Kreuznacher Krötenpfuhl Riesling Kabinett 2015
Nabij Bad Kreuznach, ten noorden van Oberhausen, in de nabijheid van de Kahlenberg wijngaard. Löss en leem met een hoog percentage van kwartsiet in de bodem, en door de warme ondergrond ook een vroege wijngaard. Door de stenige grond brengen de wijnstokken hier trossen met kleine besjes voort, die delicate aroma’s en een levendige aciditeit ontwikkelen. VDP klasseert deze wijngaard ook als Grosse LAge. Dönnhoff produceert hier een van de twee Kabinettwijnen.
Kruiden en wit fruit, met complexiteit door de onderliggende mineraliteit. Rijp, rond en zijdezacht, “mouthwatering”. Gekonfijte citrus in middenstuk, nu al heel mooi evenwicht tussen zoet en zuur. Mooi!

Oberhäuser Leistenberg Riesling Kabinett 2015
De wijngaard ligt in de zijvallei naast het dorpje waar het wijngoed in gelegen is, Oberhausen. Steile terrassen en een geërodeerde leisteenbodem zorgen voor de ideale condities voor Riesling. Door de zuidoostelijke oriëntatie baadt de wijngaard in de ochtendzon, waardoor dauw snel opgedroogd wordt en de vruchten gezond blijven. De zachtere namiddagwarmte zorgen voor een lange rijpingstijd en lagere alcoholgehalte in de wijn. De ideale wijngaard voor Kabinett…
Wat ingetogen op de neus nu. perzik, mineraliteit, peperig, kruiden rook, vlezig bij opschudden. Strakkere en kruidiger dan de Krötenpfuhl, romig en lang, het zoet mooi omgeven door de aciditeit. Lange afdronk, schitterende wijn.

Anne dringt erop aan dat we haar favoriete Spätleses ook eens proeven, om daarna af te sluiten met de zoete versie van de nieuwe Brücke GG. We spreken haar niet tegen…

Schlossböckelheimer Felsenberg Spätlese 2015
Steile zuidhelling met verweerd vulkanisch porfier en geërodeerd melafier. Een warme wijngaard, waar steeds strenge selectie nodig is om de mooiste resultaten te bekomen.
Ingetogen, ernstige neus, mineraal, citrus van citroen tot pompelmoes, en kruiden. Materie en diepte in de mond, zoet maar strak in evenwicht. Rondeur met rijp fruit en kruidigheid. Lange ! afdronk met citrus en sinaaszeste. Fris, complex en romig.  

Nierderhäuser Hermannshöhle Spätlese 2015
Al meer dan 100 jaar wordt Hermannshöhle beschouwd als de topwijngaard van de Nahe, en wordt gebruikt als toetssteen voor elke andere wijngaard in de regio. In de bodem vinden we donkergrijze leisteen gemengd met vulkanisch stollingsgesteende, porfier en kalksteen.
Expressieve neus met kruiden, citrusfruit, pit- en boomgaardfruit. Mineraal en floraal. Strakkere stijl, met sappige aciditeit die voor evenwicht zorgt, met rode besjes en rijp citrus fruit. Romige afdronk met grote lengte en veel impressies.

Oberhäuser Brücke Auslese Goldkapsel 2015
De kleinste wijngaard van de Nahe, 1,1 ha, en in alleenbezit (Monopol) van Dönnhoff. Door de nabijheid van de Nahe wordt een beschermd klimaat gecreëerd met vroege bloei en late rijping van de druiven. De complexe bodem zorgt voor een ideale waterhuishouding. De geologische en klimatologische condities zijn perfect voor Rieslingwijnen met concentratie en diepgang.
We moeten de Brücke GG terug in herinnering brengen als we deze Auslese proeven, zegt Anne Dönnhoff, want de kracht en de diepte zijn herkenbaar.
Nog wat bescheiden neus met rijpe rode appel, mineraal, citrus en rijp geel fruit. Zoet met diepte, karakter en materie. Rijpe appel, perzik, citrus, en nog veel meer. Krachtig en mondvullend. Schitterend lange afdronk. Grootse wijn.

Het werk in de kelder is helemaal Cornelius’ ding.
Als we enkele dagen na onze degustatie de wijnen afhalen, draait de bottelmachine. Een werknemer legt de afgevulde wijnflessen in de dozen. Even verderop bedienen twee andere werknemers het toestel en zorgen voor een perfecte afvulling. Als ik nog wat verder in de werkruimte kijk, zie ik Cornelius Dönnhoff. Met scherpe blik en hier en daar een opmerking superviseert hij heel het proces.
Als ik dat opmerk tegen Anne antwoordt ze: “Dat is altijd zo bij hem. Hij controleert àlles. Niets wordt aan het toeval overgelaten.”
En hadden ik al iets gezegd over de wijnkelder van Dönnhoff?
Die kelderruimte is zo ontworpen dat er genoeg capaciteit is om de hele oogst ofwel volledig in roestvrij staal ofwel volledig op oude houten foeders op te voeden.
Men wil hier geen keuze moeten maken. Als een jaar vraagt om alle wijnen op roestvrij staal op te voeden, wil men dat kunnen. En als op een ander moment men liever alles op hout legt, dan gebeurt dat ook. Geen compromissen hier, enkel de perfectie wordt nagestreefd.

Lees ook: Uitstap naar de Nahe – deel 17 (2016): Weingut Dönnhoff revisited (deel 1)
Lees ook: Große Gewächse 2015 – deel 2: Wgt Dönnhoff (Nahe)

En lees nog eens terug: de reeks van vorig jaar:
Uitstap naar de Nahe – deel 10: Weingut Dönnhoff
Uitstap naar de Nahe – deel 11: de wijnen van Wgt Dönnhoff (1)
Uitstap naar de Nahe – deel 12: de wijnen van Wgt Dönnhoff (2)
Uitstap naar de Nahe – deel 13: de wijnen van Wgt Dönnhoff (3)

|m|

Advertentie

Uitstap naar de Nahe – deel 17 (2016): Weingut Dönnhoff revisited (deel 1)

Tags

Dönnhoff, Duitse Riesling, Nahe, riesling

Ah, Weingut Dönnhoff. Ik moet bekennen dat ik een zwak heb voor deze wijnmakers. En als je op vakantie dagelijks twee keer voorbij het domein rijdt, is het heel moeilijk om de verleiding te weerstaan om hier een afspraak te maken om een degustatie te mogen doen.
Na het leuke antwoordmailtje van Anne Dönnhoff (“Great to hear you are back in Nahe!”) is de datum snel vastgelegd, en op een onweerachtige vrijdagnamiddag mogen we weer plaats nemen in de proefruimte voor een overzichtsdegustatie van de Rieslingwijnen van 2015. Dezelfde proefruimte waar we vorig jaar de mooie degustatie mochten doen, en waarover we schreven in deze artikels: deel 1, deel 2, deel 3, deel 4.

2015 was een spannend jaar voor Wgt Dönnhoff.
Klimatologisch was het het warmste jaar ooit in de Nahe. De zomermaanden waren tropisch warm, en even zag het er naar uit dat er helemaal géén 2015 zou kunnen geoogst worden. De lange droogte zorgde ervoor dat de groei en de metabole ontwikkeling van de druiven stilviel. Eind augustus zag het er helemaal niet goed uit in de wijngaarden. De dramatische situatie werd gelukkig gekeerd door de regen die in september opluchting bracht. Toen bleek dat door de trage groei in de warme maanden de aciditeit van de druiven bewaard was gebleven, tegelijk met een enorme concentratie door de kleine bessen. De vrees dat alcohol en aciditeit niet in balans zouden zijn bleek ongegrond.
De oogstperiode was optimaal. Men kon op een relaxte manier oogsten, zonder de haast die de afgelopen jaren nodig was. En in tegenstelling tot de gangbare ontwikkeling in de herfst viel de aciditeit in de druiven niet snel terug, maar slechts geleidelijk. Daardoor kon elke perceel bij optimale rijpheid worden geoogst, vanaf half september tot eind oktober.
Helmut Dönnhoff durft de kwaliteit van 2015 te vergelijken met… 1971.
1971: het jaar dat de Duitse wijnwet in voege ging, de eerste oogst van Helmut Dönnhoff zelf, én tegelijk misschien wel het beste wijnjaar in de recente Duitse wijngeschiedenis.

Jancis Robinson doet in het artikel “Germany 2015 – simply the best” een gelijke vaststelling: “Cornelius Dönnhoff from the famous Nahe estate Hermann Dönnhoff reports that in his and his father Helmut’s lifetimes, weather conditions had never been better than in 2015.”

We krijgen dus een overzicht van jaargang 2015 bij Dönnhoff.
We beginnen logischerwijs bij de twee basiscuvées.

Dönnhoff Riesling trocken 2015

Voornamelijk afkomstig van wijngaarden op vulkanische bodems.
Fijn geel fruit en floraal. Aanzet met wat fruitzoet, aciditeit in middenstuk, mooie lengte met finesse. Sinaas- en pompelmoesbittertjes. Mooie instapriesling.

Tonschiefer Riesling trocken 2015
De wijngaarden voor deze wijn liggen in enkele zijvalleien van de Nahe. In Oberhausen zijn dat de Leistenberg en de wat in onbruik geraakte Oberhäuser Felsenberg, niet te verwarren met de Grosse Lage Felsenberg die in Schlossböckelheim ligt, maar net aan de overkant van de Nahe ter hoogte van Oberhausen.
Minerale leisteen-rokerigheid, met citruszeste en wat amandel. Frisse aanzet met zeste en pompelmoes. Bitterjes in eindstuk. Elegant, maar nu nog gesloten. Droge afdronk met goede lengte.

Weingut Dönnhoff bezit wijngaarden in negen VDP.Grosse Lage. Ze kunnen dus negen Grosse Gewächse op de markt brengen. Dat doen ze niet. Ze willen enkel wijnen van de allerbeste terroirs als GG aanbieden. Traditioneel worden er maar bij Dönnhoff drie wijnen als GG’s gelabeld. In 2015 worden er uitzonderlijk vier GG’s aangeboden, waarover later iets meer.

Lagenwijnen
De twee volgende wijnen zijn afkomstig van wijngaarden die als VDP.Grosse Lage geklasseerd zijn, maar deze vermelding komt niet op het etiket voor. In de gloednieuwe brochure wordt vermeld dat Dönnhoff deze wijnen als VDP.Erste Lage klasseert.

Kreuznacher Kahlenberg Riesling trocken 2015
Kwartsiet, porfier en leem in deze wijngaard, die ter hoogte van Bad Kreuznach ligt. In deze wijngaard wordt meestal het vroegst geoogst. De druiven hier hebben dikwijls een voorsprong van twee weken. De wijnen hebben een “Rheingau” karakter, volgens Anne Dönnhoff: met wat meer uitgesproken fruit bovenop de mineraliteit.
Geen speciale vermelding op het etiket. In de brochure staat “Classification: VDP.Erste Lage. Lot Name: Im Kahlenberg, Classified as VDP.Grosse Lage.”
Complexe neus met rijper fruit, geel fruit en pitvruchten, appelschil. Zachte aanzet met groene appel, geïntegreerde aciditeit. Extract en concentratie, saliniteit. Afdronk met goede lengte, mooie wijn.

Roxheimer Höllenpfad Riesling trocken 2015
Zelfde verhaal als boven. Classificatie door VDP als Grosse Lage, met als officiële benaming “Höllenpfad Im Mühlenberg”, hier op het etiket ook geen eretitel, en in de brochure weer de vermelding: Classification VDP.Erste Lage, Classified as VDP.Grosse Lage.
Wat ingetogen neus, mineraal, wit pitfruit. Bij opschudden peer en appel. Aanzet met lichtvoetige aciditeit, citrus- en agrum met zeste en perzikpit. Saliniteit en concentratie. Langere afdronk, rokerig, droog. Mooie wijn, maar nu nog veel te jong om te beoordelen.

Lees ook: Uitstap naar de Nahe – deel 18 (2016): Weingut Dönnhoff revisited (deel 2)
Lees ook: Große Gewächse 2015 – deel 2: Wgt Dönnhoff (Nahe)

En lees nog eens terug: de reeks van vorig jaar:
Uitstap naar de Nahe – deel 10: Weingut Dönnhoff
Uitstap naar de Nahe – deel 11: de wijnen van Wgt Dönnhoff (1)
Uitstap naar de Nahe – deel 12: de wijnen van Wgt Dönnhoff (2)
Uitstap naar de Nahe – deel 13: de wijnen van Wgt Dönnhoff (3)

|m|

 

Uitstap naar de Nahe – deel 16 (2016): De wijnen van Emrich-Schönleber

Tags

Duitse Riesling, Emrich-Schönleber, Nahe, riesling

In de koele opslagplaats van Wgt Emrich-Schönleber worden de wijnen van de jaargangspresentatie voorgesteld.
Het is er redelijk druk, die zaterdagochtend, maar het lukt ons toch om af en toe even met Frank Schönleber te spreken en wat uitleg te krijgen.

2015 was geen gemakkelijk jaar in de Nahe. Hete periodes in juli en augustus zorgden bij de jongere aanplant voor wat droogtestress. De mobiele druppelirrigatie installatie werd hiervoor ingezet. De oudere wijnstokken die dieper geworteld zijn doorstonden de droogteperiode goed. In september kwam de langverwachte regen, waardoor het rijpingsproces van de druiven naar wens verder liep. Een koele oktober zorgde ervoor dat de oogst op een ontspannen manier kon gebeuren. Emrich-Schönleber beschrijft de wijnen van 2015 als “Feinfruchtig, mineralisch, feine Säure”. “We hebben hier een jaargang die in ons zijn jeugd enthousiast maakt en met zekerheid een excellent rijpingspotentieel biedt.”
Op de proeftafels staan nog enkele wijnen uit 2014. Hierdoor wordt heel duidelijk dat 2015 een jaar is met méér zuren dan 2014, maar ook met meer diepte en materie.

De druiven voor nagenoeg alle wijnen groeien op de Grosse Lage Frühlingsplätchen en Halenberg.

Historische kaart uit 1901 met vermelding van Frühlingsplätchen en Halenberg

Monzinger Frühlingsplätchen heeft een zuidelijke oriëntatie, en een helling tot 70%. De bodem bestaat uit rode leisteen en gravel, met delen roodgekleurde leem (Rotliegend). Rode leisteen absobeert meer warmte dan blauwe leisteen, dus het groeiseizoen begint hier eerder dan in de naburige wijngaarden. Typisch voor deze wijngaard is het fruitige karakter van de wijnen.

Monzinger Halenberg heeft nagenoeg dezelfde oriëntatie en helling als Frühlingsplätchen, maar bestaat vooral uit blauwe leisteen en kwartsiet. De druiven hebben het hier moeilijker, waardoor de vruchtjes kleiner blijven maar meer aroma ontwikkelen. Hier typeert de fijn gestructureerde mineraliteit.

Emrich-Schönleber Riesling trocken 2015
De basisriesling. Fijnfruitig met peer, appel en pitfruit, en wat florale tonen. Zachte aanzet met sappige zuren en wat rondheid. Groene appel, peer, perzik en pompelmoes. Mooie basiswijn.

Emrich-Schönleber Riesling trocken 2014
Vergelijken kunnen we met de vorige jaargang. Geel fruit en lichte kruidigheid, mineraal. Rond, licht en zacht in aanzet. Zachte zuren en een lichtere structuur.
Goede sappigheid. 

Emrich-Schönleber “Mineral” Riesling trocken 2015
Voornamelijk afkomstig van jongere (30 jaar) stokken op de Halenberg. “Mineral” wordt als Kabinett trocken gevinifieerd.
Ernstige neus, mineraal, rokerig, met pitfruit en citrus. Sappige zuren met citrus op het palet, saliniteit in middenstuk, met op het einde een opstoot van krachtige zuren. Strakkere stijl. In afdronk een fijn bittertje.

Emrich-Schönleber “Lenz” Riesling 2015
“Lenz” is het kleine broertje (of zusje) van “Mineral”. De naam verwijst naar de lente, dus naar de Frühlingsplätchen wijngaard. Deze wijn wordt altijd off-dry, met een beetje restzoet gemaakt, halbtrocken dus.
Wit en geel fruit, evoluerend in het glas, met wat mineraliteit. Na de zuurtjes in aanzet komt veel sappig fruit dat gedragen blijft door de zuurstructuur. Perzik, wat ananas en Cox appeltjes.

Er zijn twee Ortsweine in het gamma. Door de richtlijnen van VDP was men genoodzaakt de naam van deze wijnen te wijzigen. VDP schrijft immers voor dat er maar één wijn droge met de vermelding van de Grosse Lage wijngaard mag geproduceerd worden.

Emrich-Schönleber “Frühtau” Riesling trocken 2015
Afkomstig van Frühlingsplätchen, en tot vorig jaar dan ook Monzinger Frühlingsplätchen Spätlese trocken genoemd. Die vermelding mag dus niet meer, daarom de poëtische naam die naar een vroege dauw verwijst. Hier dus Spätlese kwaliteit in de fles, net als de GG van deze wijngaard, maar de wijnstokken voor deze wijn zijn zo’n 20 jaar jonger dan die waarmee de GG geproduceerd wordt.
Rijper geel fruit, citroengras en citrus. Lichte aanzet, fijn, met citrus, appelzuren en kleine kruidigheid. Zestebitters en een kalkachtige mineraliteit. Wit pitfruit in afdronk, medium lengte maar met veel materie. Dit is een bedrieglijk lichtvoetige wijn, met een mooie toekomst.

Emrich-Schönleber “Halgans” Riesling trocken 2015
Zelfde verhaal als hierboven. Tot vorig jaar Monzinger Halenberg Spätlese trocken genoemd. Een klein broertje van de Halenberg GG dus, weer afkomstig van de stokken die zo’n 20 jaar jonger zijn.
Halgans verwijst naar een soort kraanvogels die in de lente boven de wijngaard worden waargenomen op hun trektocht vanuit het zuiden.
Minerale neus met citruszeste en pompelmoes. Veel impressies, complexiteit. Complex en lang in de mond, na een aanzet met citrus en pompelmoes. Mooie lange afdronk. 

Emrich-Schönleber “Halgans” Riesling trocken 2014
Complexe, rijpe neus met citrus, gele vruchten en groene kruiden. Aanzet met finesse en complexiteit. Ronder dan de 2015, sappig met citrus en wat ananas.

De Grosse Gewächse worden als vatstaal voorgesteld. Ze zijn voor 95% klaar, zegt Frank Schönleber. Maar we mogen er niets over schrijven. Van VDP mag pas vanaf eind augustus of begin september iets in de pers verschijnen over de GG’s. Misschien belichten we deze wijnen te gepasten tijde in een nieuw artikel… Lees hier.

Aan de andere zijde van de proefruimte staan de wijnen met restzoet uitgestald.

Monzinger Riesling Kabinett 2015 is fruitig, met viooltjessnoepjes en uitbundig geel fruit. De zuren zitten goed geïntegreerd in de rondheid.

De Spätleses verdienen meer aandacht. Ook hier wordt onderscheid gemaakt tussen de twee Grand Cru wijngaarden. Mooi is dat er naast de 2015 telkens ook de overeenkomstige 2013 kan geproefd worden.

Frühlingsplätchen Riesling Spätlese 2015 toont rijp fruit, sinaas, kruiden en citrusschil. Frisse aanzet met sappig fruitzoet in mooi evenwicht. Lijkt nu wat eenvoudig, maar heeft waarschijnlijk gewoon tijd nodig.
Frühlingsplätchen Riesling Spätlese 2013 heeft al wat evolutie naar rozijntjes en wax. Rijpe appel, karamel, kandij, gebrande nootjes onder het fruit dat gedomineerd wordt door rijpe appel. Complex en sappig, rijk, rond en lang. Grote lengte in afdronk. Grote wijn.

Halenberg Riesling Spätlese 2015 is nog discreet in de neus. De aanzet is vooralsnog licht, het zoet wordt mooi gedragen door de aciditeit van citrus. Veel finesse in deze veel te jonge wijn. 
Halenberg Riesling Spätlese 2013 is heel fris en zuiver. Zeste, sinaas, beetje boenwas en fijne mineraliteit. Rijp in aanzet, met goed evenwicht en veel diepte in de wijn. Heel lang natalmend, met veel kracht en materie. Grote wijn!

 

---

Het verdient vermelding dat niet alleen de wijnen van Emrich-Schönleber voorgesteld werden, maar dat ook Wgt Adeneuer uit de Ahr te gast was met enkele van hun Spätburgunders. Beide wijnmakers zijn met elkaar bevriend, en nemen elke gelegenheid te baat om elkaars wijnen mee te promoten. De wijnen van Adeneuer kennen we al een beetje van bij Vinikus&Lazarus. Maar het was een ware belevenis om de fijne en elegante GG’s (Rosenthal 2013 en Gärkammer 2013) te kunnen proeven.

Lees ook: Uitstap naar de Nahe – deel 15 (2016): Weingut Emrich-Schönleber
Lees ook: Große Gewächse 2015 – deel 1: Wgt Emrich-Schönleber (Nahe)

|m|

Uitstap naar de Nahe – deel 15 (2016): Weingut Emrich-Schönleber

Tags

Duitse Riesling, Emrich-Schönleber, Nahe, riesling

Drie “Grundsätzen” of “fundamentals”, zo stellen vader Werner en zoon Frank Schönleber, bepalen de filosofie van wijnmaken bij Weingut Emrich-Schönleber. Het is een filosofie die ons doet denken aan wat Cornelius Dönnhoff ons vorig jaar vertelde. De Schönlebers vertalen het als volgt: “Er zijn miljoenen goed gemaakte maar onopmerkelijke wijnen in de wereld. Anderzijds worden er veelvuldig “show-wijnen” gemaakt, wijnen die indruk maken bij de eerste slok, maar zelden drinkplezier bieden bij het tweede glas. Wij beogen geen van beide. Onze filosofie is anders. We richten ons op drie fundamentele waarden:
1- Schönleber wijnen bieden echt drinkplezier;
2- Schönleber wijnen zijn eerlijk, authentiek, en onverbloemd de expressie van hun oorsprong;
3- De Lagen-wijnen van Schönleber hebben uitgesproken persoonlijkheid. We willen niet gewoonweg “goede wijnen” maken.
Deze drie essentiële punten leiden ons in alles wat we doen. In de wijngaard staan deze waarden centraal, elk werk dat we doen moet hieraan beantwoorden. In de kelder zorgen ze ervoor dat onze wijnen op een natuurlijke wijze kunnen ontwikkelen. In het proces van druif tot wijn is elke vat of tank anders. Van het botten van de druif tot het bottelen in de kelder vertelt elke wijn zijn eigen verhaal, en elke wijn heeft zijn eigen persoonlijkheid. En dit is hoe we het willen zien.”

Mei 2016. Een beetje tot onze eigen verbazing bevinden we ons terug in de Nahe. Het doel: een ontspannende wandelvakantie. De hoop: betere weersverwachting dan wat men voorspelt voor de hoge Alpen, ons oorspronkelijk reisdoel.
Het aspect “wijn” kunnen we echter niet aan ons laten voorbij gaan in deze regio, dus breien we een vervolg aan de reeks “Uitstap naar de Nahe” die we vorig jaar publiceerden.

Een brochure van Weinland Nahe leert ons dat Weingut Emrich-Schönleber de traditionele Jahrgangspräsentation organiseert.
Van dit wijndomein weten we enkel dat het hoog staat aangeschreven en goede waardering krijgt. We bespraken al enkele basiswijnen hiervan, maar onze kennis van het domein blijft summier. Dit is de kans om daar verandering in te brengen.

Monzingen is een dorpje van amper 1600 inwoners, maar kan zich toch beroepen op meer dan 1200 jaar wijnbouwtraditie.
In het centrum van het dorp ligt het wijngoed, volop in verbouwing: stap voor stap worden de gebouwen vernieuwd. De ontvangstruimte is alvast indrukwekkend.

2016 is in meerdere opzichten een bijzonder jaar voor de familie Schönleber. De geboorte van de tweede dochter van Frank Schönleber, Sophia, was op privégebied belangrijkst. Zijn verkiezing tot nieuwe voorzitter van VDP.Nahe is een bekroning op zakelijk gebied. Frank Schönleber volgt hiermee Armin Diel op, die zich na 23 jaar voorzitterschap niet meer kandidaat stelde. Verdere verjonging van VDP.Nahe wordt verzekerd door de aanstelling van Georg Rumpf , Caroline Diel en Tim Fröhlich in het bestuur.

Weingut Emrich-Schönleber kan bogen op meer dan 250 jaar traditie. In het midden van de 18de eeuw werd al vermelding gemaakt van de familie Emrich als wijnmakers. Tot de jaren ’60 van vorige eeuw was het bedrijf een gemengd landbouwbedrijf. Dat was destijds de gangbare manier om zich tegen een mislukte druivenoogst te verzekeren. Enkel de meest gegoede families konden het zich permitteren om enkel aan wijnbouw te doen. Van 1965 tot 1985 wordt door de familie Schönleber het bedrijf omgevormd tot wijngoed. Wijngaarden worden uitgebreid, van eerst 2 naar 10 ha. Vader Werner brengt het bedrijf stilaan naar de top, niet toevallig door een toenemend aandeel Riesling in de wijngaarden. In 1991 wordt Emrich-Schönleber voor het eerst vermeld in de lijst “Germany’s top 100 wineries”. In 1994 komt de toetreding bij VDP. In 2005 realiseert zoon Frank zijn eerste wijnoogst.
Momenteel bezit het bedrijf 18 ha wijngaard, waaronder grote delen in de Grand Crus van Monzingen: Frühlingsplätchen (11,7 ha), Halenberg (5,2 ha) en Auf der Lay.  

Internationale erkenning blijkt uit de beoordeling van de verschillende uitgevers en tijdschriften:
Gault Millau: 4.5 druiven (op 5)
Der Feinschmecker: “FFFFF” (op 5)
Eichelmann: ***** (op 5)
Wein-Plus.de: W++

Het palmares: “Kollektion des Jahres”, Gault Millau 2004; “Winzer des Jahres”, Gault Millau 2006; winnaar van de “Riesling Cup”, Feinschmecker, 2007; “Weißweinkollektion des Jahres”, Eichelmann 2008; “Kollektion des Jahres, Nahe”, Weinplus.de 2008 en 2010; beste Riesling 2001, Eichelmann 2012; beste Riesling 2002, Eichelmann 2013.

Stephan Reinhardt schrijft in zijn boek “The Finest Wines of Germany”: “It was Werner Schönleber who put the names of Halenberg en Frühlingsplätchen back on the map, and together with Helmut Dönnhoff and Tim Fröhlich he has transformed the formely unknown Nahe Valley into one of the wolrd’s highly regarded Riesling regions.”

Hoog tijd dus voor een kennismaking met hun wijnen…

Lees ook: Uitstap naar de Nahe – deel 16 (2016): de wijnen van Wgt Emrich-Schönleber
Lees ook: Große Gewächse 2015 – deel 1: Wgt Emrich-Schönleber (Nahe)

|m|

Uitstap naar de Nahe – deel 14: Slot en wat foto’s

Tags

Bockenauer Schweiz, foto, Grosse Lage, Nahe, riesling

Met veel plezier kijken we terug op een paar fijne dagen in de Nahe in juli 2015.
De streek is mooi, rustig, en we zijn hartelijk ontvangen door de wijnbouwers, in een heel gemoedelijke sfeer.

We verbleven op Camping Nahetal – we hadden niet veel tijd om iets anders te boeken, we hadden het kampeermateriaal toch klaar staan en het weer was perfect – en dat viel erg mee.
Deze camping in Oberhausen werd begin 2015 helemaal vernieuwd door een Nederlands koppel, en de dorpbewoners, waaronder Anne Dönnhoff, spreken alleen maar met lof over dit initiatief. Het tourisme rond Oberhausen wordt hierdoor gestimuleerd, en wat vroeger een “schandvlek in het dorp was” (ik geef geen verdere details) is in korte tijd uitgegroeid tot een leuke en rustige vakantieplek. De erg verzorgde camping ligt vlak naast de Nahe,  met zicht op de Schlossböckelheimer Felsenberg wijngaard.

Even ten noorden van Bockenau, in het Soonwald, ligt de Bockenauer Schweiz.
In Duitsland gebruikt men de benaming “Schweiz” om een bijzonder mooi landschap aan te duiden.
In dit schitterende wandelgebied bepalen landbouw en natuur het landschap. Hieronder enkele foto’s hiervan.

Tot slot nogmaals dank aan de Weingüter Jakob Schneider, Schlossgut Diel, Schäfer-Fröhlich en Dönnhoff. En aan Gerd Brabant voor de ondersteuning…

Hieronder dus enkele foto’s van onze trip.
Klik op een foto om een slideshow te starten en de bijhorende tekst te lezen.

Riesling

Felsenberg met zijn Türmchen. De wijngaarden rondom het torentje produceren de Dönnhoff GG Felsenberg Türmchen.

Hermannshöhle wijngaard, een van de meest befaamde Duitse Grosse Lagen

Hermannshöhle Infobord

Wijngaard, perfect verzorgd

Bockenauer Felsenck, een amfitheater dat de zon opvangt

Felseneck blakend in de zon

Bockenauer Felseneck. Wijngaard van Schäfer-Fröhlich

Oberhäuser Brücke, onderaan bij de brug. Monopol wijngaard van Dönnhoff, uitsluitend bestemd voor zoete wijnen

Oberhäuser Brücke: Geranium tussen de wijnranken. Biologische wijnbouw.

Hermannsberg en Hermannshöhle

Kerz, Schiefer en basalt in de ondergrond

Oberhausen met de Leistenberg aan een zijdal van de Nahe.

Bockenauer Schweiz: schitterend wandelgebied

Bockenauer Schweiz: schitterend wandelgebied

The end…

Uitstap naar de Nahe – deel 13: de wijnen van Wgt Dönnhoff (3)

Tags

Dönnhoff, Nahe, riesling

Na de degustatie van de schitterende GG’s is het nog niet genoeg voor Anne Dönnhoff. Ze tovert voor ons nog een paar speciale flesjes te voorschijn.

Een bijzondere selectie Spätlese en Auslese
Van de Oberhäuser Brücke-wijngaard worden enkel wijnen met restzoet geproduceerd.
De Oberhäuser Brücke is een kleine wijngaard van 1,1 ha die volledig in bezit is van Wgt Dönnhoff, een “Monopol” dus.

http://weinlagen-info.de

De Luitpoldbrücke, de brug over de Nahe ter hoogte van Oberhausen, vormde vroeger de grens tussen de voormalige koninkrijken Beieren en Pruisen.
Tegenover de brug ligt de kleine wijngaard, die geniet van een speciaal microklimaat. De temperatuur wordt sterk beïnvloed door de nabijheid van de rivier. De volledige beschutte ligging van de wijngaard zorgt voor vroege bloemzetting en een lang rijpingsseizoen voor de Rieslingdruif. De bodem is veelzijdig, een onderlaag van grijze leisteen is bedekt met een laag van leem en löss. Daardoor is de waterhuishouding hier optimaal.
Door de combinatie van ligging, microklimaat en bodem is deze kleine wijngaard erkend en geregistreerd als een van de kleinste terroirs van Duitsland. Zoals gezegd worden enkel zoete wijnen geproduceerd hier, gaande van Spätlese over Auslese tot een unieke Eiswein. De wijnen zijn exceptioneel en collectors items. Ze vragen veel geduld om ten volle tot hun recht te komen.

Oberhäuser Brücke Riesling Spätlese 2014
80 g / l restsuiker, 8,5% Alc.
Licht strogeel. Rokerig, sinaas, appel en citrus in de neus, maar met een grote complexiteit. Op het palet gelaagd en veelzijdig. Rijke aanzet, heel sappig, tegelijk fris. Indrukken van tropische vruchten, ananas, litchi. Lange afdronk, grote wijn.

Oberhäuser Brücke Riesling Auslese 2010
Een Auslese uit het koele jaar 2010. 7,5% Alc.
Pssscht... Anne Dönnhoff gebruikt de Coravin om deze wijn in het glas te brengen, een wijnverdeelsysteem waarbij de kurk doorboord wordt met een fijne naald, en onder druk van het neutrale Argongas de wijn in porties kan geschonken worden zonder dat de rest van de fles daar nadeel van ondervindt.
Goudgeel fonkelend. De beginnende evolutie kenmerkt zich door onder het rijpe gele fruit een fijn laagje met karamel, koffie en boter. Ook in de mond wat karamel in aanzet, wat niet stoort hier. Frisse zuren in het middendeel. Heel mooi, scherp tot strak mondgevoel. Alles zit juist hier. Heel mooie wijn.

Oberhäuser Brücke Riesling Auslese 1999
Nog zo’n een iconische fles.
De fles prijkt op de voorstellingsbrochure van het wijnhuis, en een magnum van deze wijn staat tentoongesteld in het proeflokaal.
1999 was een heel rijp jaar, die opulente wijnen heeft voortgebracht. Deze wijn heeft 9% Alc.
Citroen- tot goudgeel. Rozijnen en al wat nootjes in de neus, mooie evolutie. Sappig, zoet, notencrème, lengte. Gerijpte indruk. De afdronk is nog sappig en mooi. Grote lengte in afdronk.

 

Cornelius Dönnhoff komt op dit moment even hallo zeggen.
Ondertussen verdwijnt Anne, om even later terug te komen met nòg een fles. Cornelius knikt even bewonderend…

Hermannshöhle Riesling Spätlese 2003 
Complexe kruidigheid, rijp fruit, alleen al in de neus verraadt deze zich als een grote wijn.
Rijp, rijk en complex. Te weinig proefnotities, omdat onze aandacht vooral uitgaat naar het gesprek met de wijnmaker. Maar dit is ook zo’n wijn om stil van te worden.

Na de degustatie vertelt Cornelius Dönnhoff over de omstandigheden van de oogst van 2014. Die was op zijn minst gezegd “challenging”. Door een weersomslag moest de oogst heel snel gebeuren. Normaal doet het wijngoed beroep op een 20-tal seizoenarbeiders om de oogst binnen te halen. Dat was in 2014 niet voldoende. Het zou te lang duren om alles tijdig te oogsten, waardoor druiven van mindere kwaliteit zouden binnengehaald worden. Dus moest men meer arbeiders oproepen, tot er uiteindelijk geen 20 maar 53 plukkers zouden meewerken.
De druiven kwamen dus in grote aantallen tegelijk aan in de kelder. En vermits Cornelius er een erezaak van maakt om het kelderwerk voor zich alleen te houden, werkte hij soms 24 uur onafgebroken aan de wijnpersen.
“De natuur kent geen kalender”, zegt hij. “Er is geen maandag, dinsdag… of weekend in de natuur. Evenals er geen Kerstmis of Nieuwjaar bestaat. Als er gewerkt moet worden, moet er gewerkt worden. En vermits mijn naam op het etiket staat, neem ik mijn verantwoordelijkheid, en doe ik wat er gedaan moet worden“.

Nu we toch over de kelder en het wijnmaakproces aan het spreken zijn, wil ik weten hoe hij tegenover spontane vergisting aankijkt.
“Spontaanvergisting is geen must voor ons. En dat is niet alleen een kwestie van risicostratificatie. Als er heel zuiver fruit is, en er geen gevaar is voor onzuiverheid, laten we soms spontaan gisten. Anders gebruiken we neutrale, maar streekeigen gistculturen. 
Bij Dönnhoff streven we niet naar de extra aroma’s van de gisten. Bij ons moet de wijn de rechtstreekse vertaling zijn van de bodem en het fruit. We gaan dus niet mee in de “hype”, we zien er geen voordeel in.”

Rest ons enkel een heel speciale dank te zeggen aan Anne Dönnhoff voor de aangename ontvangst en de ongedwongen degustatie. Ook dank aan Cornelius Dönnhoff voor het korte maar heel interessante en intense gesprek.
We hopen volgend jaar nog eens terug te gaan, maar dan op een moment dat de meeste wijnen nog nìet uitverkocht zijn…

Lees ook: deel 10:  Wgt Dönnhoff 
Lees ook: deel 11: de wijnen van Wgt Dönnhoff (1)
Lees ook: deel 12: de wijnen van Wgt Dönnhoff (2)

Uitstap naar de Nahe – deel 12: de wijnen van Wgt Dönnhoff (2)

Tags

Dönnhoff, Nahe, riesling

Anne Dönnhoff vertelt over de geschiedenis van Weingut Dönnhoff.
In het begin van de 20ste eeuw waren Duitse wijnen duurder dan sommige van de bekende Cru’s uit de Bordeaux. Rond 1950 kwam er een teloorgang van de faam van de Duitse wijnen en de prijs ervan zakte dramatisch. Het werd daardoor meer en meer onrendabel om de steile wijnbergen te bewerken. Liever ging men in de vlakte naast de rivieren nieuwe aanplant aanleggen, die dan machinaal kon bewerkt worden. Daardoor daalde de prijs van de wijn, maar ook de kwaliteit ging stelselmatig achteruit. De aankoopprijzen voor wijngaarden in de beroemde Steillagen daalden ook.
Helmut Dönnhoff is opgegroeid in de oude traditie. Hij maakte begin jaren ’80 al enkele van de beste wijnen van de Nahe, maar van minder geklasseerde wijngaarden. Toen de prijzen van de betere wijngaarden daalden, zag hij kansen. Hij kon stelselmatig zijn arsenaal aan wijngaarden uitbreiden door verstandige aankoop van percelen binnen topwijngaarden.
Dat deed en doet hij niet alleen uit economische belangen, hij wil ook de traditie en de cultuur van de wijnbouw die hij kende van oudsher bewaren en verderzetten.

In de degustatie zijn we toegekomen aan de Grosse Gewächse.
Pas in september mogen de VDP.GG-wijnen te koop worden aangeboden. Hier, bij Dönnhoff, zijn de GG’s al lang voor september uitverkocht.
“Dat wordt soms wel een probleem“, zegt Cornelius ons later. De beschikbare hoeveelheid wijn is veel kleiner dan de vraag. Verdelers en restaurants kunnen soms niet genoeg wijn bemachtigen om aan de jaarlijkse vraag van hun klanten te voldoen.
Dat belet Anne Dönnhoff niet om ons toch tot een “pre-tasting” uit te nodigen.

Grosse Gewächse

Felsenberg “Felsentürmchen” GG 2014
In de steile Schlossböckelheimer Felsenberg-wijngaard met voornamelijk vulkanische bodem (melafier en porfier) staat een oud torentje wat de naam geeft aan deze GG. Rondom deze toren liggen de beste percelen van de Felsenberg.
Steenvruchten, kruiden en licht rokerig. Gelaagde, complexe neus, ingetogen en tegelijk met intensiteit. Op het palet vooral complex met veel finesse, nog wat gesloten. Afdronk met lengte en puurheid. Mooi!

Felsentürmchen en de Felsenberg in de avondzon

Dellchen GG 2014
Tussen Norheim en Niederhausen ligt de pal zuidelijk gerichte wijngaard Dellchen. De leistenige bodem is vermengd met erosiemateriaal van de omliggende vulkanische hardgesteenten. De percelen zijn in terrasvorm aangelegd. Traditioneel zijn de wijnen van deze Grosse Lage sappiger, vrouwelijker.
Licht goudgele fonkeling. Florale, intense neus met fijne mineraliteit. Een lichte groene kruidigheid boven op het witte fruit. De aanzet is zacht, met rijper fruit, zalvend. Naar het middenstuk toe meet saliniteit en de mineraliteit van de leisteen. Fruitgedreven afdronk met grote lengte.

Hermannshöhle GG 2014
De Hermannshöhle wijngaard heeft een bodem die door leisteen gedomineerd wordt, maar ook wat vulkanische lagen heeft. “Hermann” is een verbastering van de naam van de Romeinse god “Hermes”, wat aantoont dat deze wijnberg al eeuwen gecultiveerd wordt. Centraal in de helling ligt een kleine grot, een “Höhle”, waardoor de naam volledig verklaard wordt.
In de Nahe geldt de Hermannshöhle als allerbeste site en het is tegelijk een “benchmark”, de wijngaard waartegen andere wijngaarden worden afgewogen.
Dönnhoff Hermannshöhle GG is een van de meest gezochte en hoogst gewaardeerde wijnen in Duitsland en de hele wereld. Deze wijn kreeg in 2015 de Feinschmecker Award van “Weinlegende“.
Het mogen proeven van deze wijn is een groot moment. Een stil moment ook, want de wijn is monumentaal goed.
Bijna goudgeel schittert de wijn in het glas.
De neus is intens en complex, met zoveel impressies dat je blijft snuffelen. Sinaas, zeste, rokerig, fijne floraliteit, romig, kruiden en specerijen.
De aanzet in de mond is klasserijk, sappig, met frisse zuren en al rijp fruit. Een fijne mineraliteit, mondvullend met veel materie. Boeiend, compact en complex. Hier wordt je stil van. 
Een talmende afdronk, complex en extreem lang, hier zelfs met wat tropische vruchten. Minutenlang blijft de wijn in de mond spelen. Dit is topklasse…

Lees ook: deel 10:  Wgt Dönnhoff 
Lees ook: deel 12: de wijnen van Wgt Dönnhoff (1)
Lees ook: deel 13: de wijnen van Wgt Dönnhoff (3)

Uitstap naar de Nahe – deel 11: de wijnen van Wgt Dönnhoff (1)

Tags

Dönnhoff, Nahe, riesling

Eerst even een bekentenis. De volgorde van de artikels in deze reeks “Uitstap naar de Nahe” is niet chronologisch.
Ik heb de verslagen gepubliceerd in subjectieve volgorde van “onvergetelijkheid”.
Daarbij was het toch moeilijk om plaats 2 en 1 in de juiste volgorde te zetten. Zowel Schäfer-Fröhlich als Dönnhoff zijn absolute topproducenten.
De wijnen bij Schäfer-Fröhlich zullen vooral liefhebbers van “wijnen-met-een-hoek-af” aanspreken: het zijn krachtige, wilde, ongetemde wijnen met een heel groot potentieel.
Dönnhoff daarentegen staat dan weer meer voor de typische stijl van de Nahe, waarbij finesse, delicaatheid en precisie voorop staan.

Staan ook voorop bij Wgt Dönnhoff: extreme verbondenheid met de natuur en de totale aandacht voor de eisen van de wijngaard en het microklimaat. Puur natuur, maar zonder dat er een of andere ideologie aan te pas komt. Dit betekent ook dat Helmut Dönnhoff de trends van spontane gisting, het enkel gebruiken van houten vaten, lange maceratietijden,… eerder vanop afstand of zelfs ronduit kritisch bekijkt. Over het gebruik van wilde gisten laten we Cornelius Dönnhoff later nog zelf aan het woord.
Het is ondertussen buitengewoon interessant om te zien dat zowel een “Spontanvergärer” als Schäfer-Fröhlich en een hardnekkige purist zoals Dönnhoff beiden tot de Duitse top worden gerekend.
Laat dat nu juist heel het wijngebeuren de moeite waard maken…

De Nahe heeft een veelheid aan bodemtypes

Het is dus op onze eerste dag in de Nahe-streek, net nadat we op onze verblijfplaats geïnstalleerd zijn, dat we verwacht worden op Weingut Dönnhoff. Gelukkig is het niet ver, we kunnen zelfs te voet gaan.

We hebben afspraak met Anne Dönnhoff, kersverse echtgenote van Cornelius. Ze zal ons op een heel relaxe en gemoedelijke manier door de degustatie leiden, waarbij toch heel wat bijzondere flessen zullen geproefd worden.

Omdat het zo warm is blijven de flessen niet op tafel staan. We zijn dus meestal te laat om een foto te nemen. Gelukkig staan de flessen afgebeeld op de website van Weingut Dönnhoff.

Maar we beginnen bij het begin: de Gutsweine.
Er zijn twee trocken Riesling-basiswijnen.

Dönnhoff Riesling trocken 2014
Deze wijn is afkomstig van verschillende percelen rond de Nahe, met bodems van vooral vulkanische oorsprong, zoals porfier, melafier, met een beetje leisteen en kwartsiet. Laag in alcohol, 11,5%.
Fonkelende schittering in het glas. Frisse perzik, fijne kruidigheid en citrusvruchten bij opschudden. Aanzet met zerpe zuurtjes, gecounterd door fijn fruit, citrus, limoen en pompelmoes. Agrumbittertje in afdronk. Mooie instapwijn. 

Dönnhoff Tonschiefer Riesling trocken 2014
De naam zegt het zelf: deze wijn is afkomstig van leisteenbodems. In dit geval liggen de percelen op de Oberhäuser Leistenberg. Deze wijngaard ligt in een zijdal van de Nahe, net naast het dorp Oberhausen. De helling is zuidoostelijk gericht, waardoor de ochtendzon voor opwarming zorgt, zodat de druiven al vroeg gedroogd worden en dus gezond blijven. De zachtere namiddagzon zorgt dan weer voor een langere rijpingstijd.
Mooie minerale neus met zuiver wit fruit, specerijen en abrikozenschil. Een rondere aanzet, aciditeit is fijn maar nadrukkelijk. Minder uitgesproken fruitig, iets strakker en strenger. Droge afdronk.

De Lagenweine

Kreuznacher Kahlenberg Riesling trocken 2014
De Kahlenberg wijngaard ligt net buiten de stad Bad Kreuznach. In de onmiddellijke nabijheid ligt de plaatselijke landbouwschool, die van deze wijngaard gebruik maakt in de lessen wijnbouw. Wgt Dönnhoff begeleidt af en toe leerlingen en laat hen in de wijngaard werken.
De historische Lage werd al vernoemd in 1499. De bodem bestaat hier uit kwartsiet en leem.
De Kahlenberg is wat men hier een “vroege wijngaard” noemt: bloemzetting, groeicyclus en oogst liggen bijna altijd een week voor op de andere Lagen. Het resultaat is een meer Rheingau-type Riesling, zegt Anne Dönnhoff: met een meer fruitgedreven, rijpere stijl.
Fonkelend licht goudgeel. Genereuse, complexe neus met fijne fruitigheid, lichte mineraliteit en kleine kruiden. Mooie aciditeit en fruitcomponenten in de mond. Mooi en krachtig. Complex mondgevoel.

Roxheimer Höllenpfad Riesling trocken 2014
Deze wijngaard kwam pas recent in het bezit van Wgt Dönnhoff. In 2009 werden de percelen aangekocht ter ere van de zestigste verjaardag van Helmut Dönnhoff. De wijngaard werd volledig herplant en in ere hersteld. De eerste wijn werd geproduceerd in 2011. Volgens Anne is dit Cornelius’ “baby”: de wijngaard waar hij het liefst mee werkt.
De verweerde bodem van rode zandsteen, de steilheid en de zomerse hitte geven de wijngaard zijn naam. Höllenpfad betekent “de weg naar de hel”.
In mijn proefnotitie vinden we niets terug wat met de hel te maken heeft. Integendeel: de term “fijn” zal veelvuldig terugkomen.
Licht strogeel. Fijne, veellagige neus. Delicaat en fijn, met lelies, fijne mineraliteit, bloemenveldje, ingetogen. 
Heel mooie citruszuurtjes, licht, fijn, met toch grote lengte en materie. Een beetje kruidigheid ook. De afdronk is lang en complex. Dit is een grote wijn met een grote toekomst.
Deze Riesling behoort zeker tot de mooiste wijnen die ik ooit proefde.
Maar toen moesten de GG’s nog komen.

Höllenpfad

Maar vooraleer we die Grosse Gewächse gaan bespreken, we zijn nu toch niet chronologisch bezig, even een zijsprong naar een paar wijnen met een beetje restzoet.
De grote kleppers en de speciale restzoete wijnen zijn dan voor het volgend artikel.

Fruchtige Weine

Dönnhoff Riesling feinherb 2014
Met 20 g restsuiker en slecht 10% Alc.  komt deze wijn uit dezelfde percelen als de basisriesling trocken.
Intense neus van geel en exotisch fruit. NA opschudden een rokerige mineraliteit. Sappig, het zoete wordt in het middenstuk gecompenseerd door de zuurtjes. Easy drinking, met toch voldoende vulling.

Oberhäuser Leistenberg Kabinett 2014
40 g/l restzoet, 9% Alc.
Door de ligging in een zijdal van de Nahe (zie bij Tonschiefer Riesling trocken) is de Leistenberg wijngaard uitermate geschikt om Kabinett wijnen voort te brengen. De druiven kunnen lang rijpen, maar door de koelere omgeving wordt het suikergehalte in toom gehouden.
Geel en wit fruit in de neus, op het randje van exotisch. Eerder strak en mineraal. Frisse zoet/zuur balans. Rijp geel fruit in de mond, strak zonder streng te zijn. Medium afdronk met sappig fruit. Een heel mooie Kabinett.

Lees ook: deel 10:  Wgt Dönnhoff 
Lees ook: deel 12: de wijnen van Wgt Dönnhoff (2)
Lees ook: deel 13: de wijnen van Wgt Dönnhoff (3)

Uitstap naar de Nahe – deel 10: Wgt Dönnhoff

Tags

Dönnhoff, Nahe, riesling

“Bij Dönnhoff zoeken we naar elegantie, niet naar overweldigende kracht. Overdonderende wijnen, waarvan je na één glas genoeg hebt, zijn niet onze interesse. Je moet zin hebben om nòg een glas te drinken. We willen wijnen maken die je toefluisteren, waar je goed naar moet luisteren, in plaats van schreeuwende, brullende, luidruchtige wijnen.”
Cornelius Dönnhoff komt na onze degustatie even tot bij ons voor een praatje, en wat hij zegt en hoe hij het zegt maakt een diepe indruk.
Zijn gedrevenheid, zijn passie en zijn ontoegeeflijk streven naar perfectie is onmiskenbaar aanwezig in zijn blik en zijn houding.

De Dönnhoff-familie kwam meer dan 200 jaar geleden in de Nahe terecht en vestigde in Oberhausen an der Nahe een algemeen landbouwbedrijf.
Geleidelijk aan schakelden ze om naar wijnbouw. Sinds 1971 staat Helmut Dönnhoff (°1949) aan de leiding van Weingut Dönnhoff. Tegenwoordig runt hij samen met zijn zoon Cornelius (°1980) het wijngoed. Het werk in de kelder heeft Cornelius sinds 2007 van zijn vader overgenomen. Stuart Pigott feliciteert hem hiermee, trouwens: “Een wijngoed wereldberoemd te maken is een heel grote opgave. Een wereldberoemd wijngoed van je vader overnemen en verder op het allerhoogste niveau blijven houden is nog veel moeilijker.”

©Decanter

Deze uitspraak deed Pigott bij de uitreiking van de “Wijnmaker van het jaar 2015“-prijs door Frankfurter Allgmeine. Deze prijs mag bij de lange rij eretitels en vermelding van Wgt Dönnhoff opgeteld worden.
Winnaar van de Riesling Cup (Feinschmecker) in 2010, en vervolgens drie maal op rij de prijs voor de beste “trocken Riesling” in 2010, 2011 en 2012. De winnende wijn, de Niederhäuser Hermannshöhle GG haalt ook de prijs van “Wein-Legende 2015” binnen. Der Feinschmecker geeft dus onvermijdelijk een FFFFF-score, wat het absolute maximum is.
Wijnmaker van het jaar bij Eichelmann in 2011 en 2012. 5/5 sterren is de quotering hier.

In Decanter van juli 2015 verscheen een reportage getiteld “The winemakers’ winemakers” over “The world’s greatest winemakers – As judged by their peers“. Daarin werd aan vooraanstaande wijnmakers gevraagd wat hun top drie van wijnmakers over de hele wereld zou zijn.
Het is natuurlijk een grote eer om door collega-wijnmakers genomineerd te worden als een van de beste wijnmakers ter wereld. Het mag dan ook niet verbazen om de naam Dönnhoff in de top 30 te zien verschijnen, tussen namen als Aubert de Villaine (Dom. de Romanée-Conti), Paul Draper (Californië) en Jean Louis Chave (Rhone).
Terecht wordt hiermee Helmut Dönnhoff bij de grootste wijnmakers gerekend.

Enkel Gault Millau zorgt voor polarisering, en degradeert in de recentste uitgave Weingut Dönnhoff van vijf naar vier “druiventrossen”, volgens de geruchten omdat Cornelius aan het roer van het wijngoed is gekomen. Dat dit feit al bijna zeven jaar ongemerkt is gebleven pleit enkel maar voor Wgt Dönnhoff en voor Cornelius’ talent. De degradering heeft in elk geval voor beroering en polemiek gezorgd, niet in de laatste plaats omdat Stuart Pigott hier een voortrekkersrol in heeft gespeeld. Een citaat: “Naar mijn mening is de kwaliteit van de droge Rieslings van Dönnhoff (vooral de delicaat fruitige en krachtige “crus”) op geen enkele wijze afgenomen in de laatste jaren, maar integendeel duidelijk toegenomen! De edelzoete Riesling Spätlese van het landgoed zijn nog steeds complex en briljant. Daarom eert mijn nieuwe boek PLANET Riesling (…) de Dönnhoff Rieslings en in de uitgave van de Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung (FAS) van 23 november verleen ik Cornelius Dönnhoff de titel van wijnmaker van het jaar. Net zoals het hoort te zijn!”

Wgt Dönnhoff bezit 25ha wijngaard, waarvan 80% met Riesling aangeplant is. De  druivenstokken zijn gemiddeld tussen de 16 en de 60 jaar oud. Dönnhoff bezit percelen in enkele van de allermooiste wijngaarden van de Nahe. Hoewel acht daarvan als VDP.Grosse Lage zijn geklasseerd, produceert het wijnhuis slechts drie GG wijnen.

Het rendement is laag, omdat de bodem in de meeste wijngaarden arm en rotsig is, en omdat de wijnstokken soms ouder dan 65 jaar zijn. Om de planten nog meer tot de uiterste kwaliteit te drijven is de plantdichtheid erg hoog, tot 6000 stokken per hectare. “De wijnstok moet afzien, niet te veel, maar ook niet te weinig“, zegt Helmut Dönnhoff in “The finest wines of Germany”.
De oogst gebeurt traditioneel laat in het seizoen, zelden voor eind oktober. Elke perceel wordt in twee of drie tijden met de hand geoogst.

De traditionele stijl van de Nahe-streek, uitgesproken elegant met diepgang en extreem puristisch, wordt hier nagestreefd.

Wat volgt is het verslag van een memorabele topdegustatie…

Lees ook: deel 11: De wijnen van Wgt Dönnhoff (1)
Lees ook: deel 12: De wijnen van Wgt Dönnhoff (2)
Lees ook: deel 13: De wijnen van Wgt Dönnhoff (3)

Uitstap naar de Nahe – deel 9: de wijnen van Wgt Schäfer-Fröhlich (2)

Tags

Nahe, riesling, Schäfer-Fröhlich, Sponti, wilde gisten

De Grosse Gewächse van 2014 zijn nog niet op de markt. Officieel mogen ze pas vanaf september verkocht worden, volgens de richtlijnen van VDP.

Mats Genheimer tovert voor ons toch enkele flessen met “GG” logo te voorschijn. Jaargang 2013? Nee, vatstalen van de nieuwe jaargang 2014…

Het zijn complexe wijnen, en hoewel we in het proeflokaal niet geforceerd worden en alles rustig opgebouwd wordt, doet een “snelle” degustatie niet echt recht aan zo’n mooie wijnen. Eigenlijk kan je de complexiteit ervan maar beoordelen als je de wijn tijd geeft om zich te ontwikkelen, in het glas, en na een dag of 2, 3, of meer; en na enkele jaren flesrijping. Tijdens het noteren van onze proefbevindingen hebben we dit ook gezegd tegen Mats: “For what it’s worth, want de wijnen zullen zich echt pas prijs geven over enkele jaren…”.
Voor wat het waard is, dus: onze proefnota’s van een paar van de mooiste wijnen van Duitsland.

Frühlingsplätchzchen Riesling GG 2014
Grosse Lage in Monzingen, rode leisteen, tot 240 m hoogte. Het is een grote wijngaard, 165 ha. Schäfer-Fröhlich bezit hier een kleine halve hectare van.
De druiven rijpen hier gemiddeld vroeger dan in de omstreken, omwille van de oriëntatie, en omwille van de rode leisteen, die meer de warmte absorbeert dan blauwe leisteen.
Op het etiket van de fles voor ons staat 2013, de wijn in de fles is echter van 2014.
Fascinerende neus, licht reductief, met rijp fruit, vuursteen, rokerig, mineraal. Sappig en mondvullend, beetje saliniteit. Breed open met fruit, aciditeit die niet overheerst, lieflijk mondgevoel. Complexe lange afdronk. Heel mooi! Nu al heel aangenaam.

Felsenberg Riesling GG 2014
Vanaf de Felsenberg wijngaard kijk je uit op het dorpje Niederhausen aan de overkant van de Nahe, maar de wijngaard zelf ligt in Schlossböckelheim. De bodem van Felsenberg is vulkanisch porfier. De druivenstokken voor deze GG zijn tussen de 60 en de 80 jaar oud. Een heel zachte vinificatie wordt gebruikt, waarbij hele trossen een maceratie van 8u ondergaan, waarna het sap zacht wordt geperst.
Duidelijke Sponti-neus, nog gesloten, na opschudden perzik, perzikschil, abrikoos. Strakker in aanzet dan de Frülingsplätzchen, met grapefruit en complexe citrusindrukken. Aangename korrelige kruidigheid. Grote lengte met saline indruk, mineraliteit en rijp fruit. Grote wijn.

Felseneck Riesling GG 2014
De Felseneck is de beste wijngaard van Wgt Schäfer-Fröhlich. Als we later op de dag in de wijngaard staan, is het er bijna 40°C warm. Omdat de wijngaard de vorm van een amfitheater heeft, wordt de warmte opgevangen, maar die vorm zorgt er ook voor dat verschillende percelen verschillende invalshoeken van de zon krijgen. De oostelijke delen krijgen vroeger zonlicht en zijn het warmst, de westelijke delen zijn koeler. Bodem van ijzerhoudende blauwe leisteen en kwartsiet. Aanplant van gemiddeld 60 jaar oud.
Als Mats ons dit glas schenkt en we de eerste slok nemen, worden we heel stil. Net op dat moment begint buiten de klok van de kerktoren te luiden. Toepasselijker kan haast niet, want dit is hemelse wijn.
Licht citroengeel, iets intenser van kleur dan de vorige GG’s. Fijne, complexe neus met wit fruit, smokey, vuursteen, wat gistachtig. Grote materie in aanzet, strak en gebalanceerd. Kracht en finesse gaan hier samen. Topwijn. Een meditatief moment.

Tijd om van van glazen te wisselen. De Zalto “Universal” wordt geruild voor de Zalto” White Wine”. Beter voor de restzoete wijnen, zegt Mats.

Felseneck Riesling Kabinett 2014
De vroegere benaming “Bockenauer Kabinett” werd sinds deze jaargang vervangen door “Felseneck Kabinett”, omdat de druiven voor 100% uit deze Grosse Lage afkomstig zijn. De koelere percelen die genieten van de avondzon geven wat meer aciditeit, en zijn dus perfect voor deze wijn. Er komt geen Botrytis aan te pas,  en opvoeding enkel op edelstaal. 9 g/l aciditeit, 45g/l restsuiker, 7,5% alc.
Heel bleek in het glas. Sponti-neus, geel fruit, smokey, evolueert al snel naar een complex glas wijn. Mooie fruitgedreven romige wijn, met aciditeit in middenstuk. Citrus, sinaas, fijn fruit. Lekker sappig. Lange fruitige afdronk.
“This is what Riesling is all about“, zegt onze gastheer als hij zelf meegeniet van zo’n glas.

Felseneck Riesling Spätlese 2014
Dit is in opvoeding dezelfde wijn als Schiefergestein, waarbij de fermentatie gestopt wordt door afkoeling van de most op het gewenste restsuikergehalte. 80 g/l restsuiker, 7,5% alc.
Kruidige neus, met onmiskenbare indrukken van de spontane vergisting. Grassig, een kruidenveldje, niet zo veel fruit op dit moment. In de mond voelt dit niet als een zoete wijn. Balans tussen zuur en zoet is perfect. Frisse zuren en minerale saliniteit. In de afdronk herkennen we de Felseneck-rokerigheid. Lange, talmende afdronk. Heel mooie wijn!

Felseneck Riesling Spätlese Goldkapsel 2014
Oudere percelen en een gedeelte van de GG percelen worden voor deze selectie gebruikt. 80 g/l restsuiker, 7,5% alc.
Hier komen kruiden en fruit samen opzetten. Abrikoos, rokerigheid, groene kruiden, een complex geheel. De aanzet is fris, met rijp fruit en kruidigheid. Veel extract, mondvullend. De fijne aciditeit staat volledig in balans met het restzoet. Extreem lange afdronk, met ananas en tropisch fruit.

Het was een grandioze line-up van wijnen, en de smaken ervan blijven die dag nog uren in het gehemelte doorspelen. Onnodig te zeggen dat we eens te meer overtuigd zijn van het talent en de absolute topklasse van deze wijnmaker. Heel de collectie 2014 van Schäfer-Fröhlich is meer dan geslaagd te noemen.
Heel veel dank aan Mats Genheimer voor de sympathieke begeleiding van de degustatie en aan Gerd om ons te willen aankondigen en ervoor te zorgen dat we in de watten gelegd werden.

Lees ook: deel 7: Weingut Schäfer-Fröhlich
Lees ook: deel 8: de wijnen van Wgt Schäfer-Fröhlich (1)

Uitstap naar de Nahe – deel 8: de wijnen van Wgt Schäfer-Fröhlich (1)

Tags

Nahe, riesling, Schäfer-Fröhlich, Sponti, wilde gisten

De hittegolf die Duitsland in zijn greep heeft houdt aan.
Op een al warme donderdagvoormiddag in juni worden we verwacht op het Weingut Schäfer-Fröhlich in het centrum van Bockenau
Op voorspraak van Gerd Brabant is ons een bijzondere en complete degustatie in het vooruitzicht gesteld. We zijn dan ook heel benieuwd en zelfs een beetje nerveus als we op de bel naast de (openstaande) deur drukken.

We worden begroet door Mats Genheimer. Mats volgde studies aan de Geisenheim universiteit. Na een stage bij Wgt Balthasar Ress kon hij aan de slag bij Wgt Schäfer-Fröhlich. Hij is ook de partner van Meike, de zus van Tim Fröhlich.

Mats neemt ons mee naar het proeflokaal waar de eretitels, diploma’s en tijdschriften met roemende vermeldingen tentoongesteld worden.
We gaan een overzichtsdegustatie krijgen van de collectie van 2014, waarvoor het wijnhuis de titel “Wein-Kollektion des Jahres” kreeg van het tijdschrift “Der Feinschmecker”.

De wijnen worden geschonken in Zalto glazen. En het is nog niet gelijk in welk glas. Het “Universal” glas wordt gebruikt voor de droge wijnen, vanaf de wijnen met restzoet laat Mats ons overschakelen naar het Zalto “White Wine” glas.
De wijnen zullen dan ook puntgaaf in het glas komen.

We gaan ons hier niet beperken tot de Rieslingwijnen. Ook de sappige basiswijn en zeker de twee geproefde Weissburgunders zijn een vermelding waard.

Fröhlich trocken 2014
Deze wijn is gemaakt van de Müller-Thurgau druif, ook wel Rivaner genoemd. Deze druif heeft de reputatie  om ongecompliceerde, jeugdige en frisse wijnen voort te brengen.
Hier zijn de wijnstokken meer dan 50 jaar oud, met bijzonder lage rendementen en een oogst op perfecte rijpheid. De druiven staan op een plateau naast de Bockenheimer Stomberg (een Grosse Lage voor Riesling), met een vulkanische porfierbodem. VDP.Gutswein.
Mineraal en wit fruit, een zachte, licht zoete aanzet met fijne materie en mooi mondgevoel. Sappig wit fruit in de mond. Mooie en correcte lengte.

Riesling trocken 2014
De druiven voor deze basiswijn zijn afkomstig van jonge aanplant in verschillende sites rond Bockenau, Monzingen en Schlossböckelheim. Verschillende percelen worden apart gevinifeerd, en kunnen uiteindelijk ofwel voor deze basiswijn, ofwel voor de cuvées Vulkangestein en Schiefergestein gebruikt worden. Deze wijn wordt op inox opgevoed, en kan een beetje spontaanvergisting krijgen, maar dat is niet noodzakelijk.
VDP.Gutswein.
Gesloten neus nog, met fijn wit fruit, na opschudden citrus, appel, peer. Lekker sappig en fris op het palet, strak en fijn. Heel puur en mineraal. Mooie afdronk met minerale toets en citruszuurtjes.

Vulkangestein Riesling trocken 2014
De VDP.Ortsweine krijgen bij Schäfer-Fröhlich een “terroirbenaming” mee. Deze Vulkangestein komt dus vanzelfsprekend van vulkanische bodem, meest porfier. De druiven zijn afkomstig van twee Grosse Lagen, Stromberg en Felsenberg, maar van de minder steile delen daarvan, en van de minder oude druivenstokken, die toch een gemiddelde leeftijd van 35-40 jaar hebben. Vinificatie van aparte percelen, waarbij het eindproduct nog kan opgewaardeerd worden tot GG, of eventueel in de Gutsriesling belanden. 50% van de oogst gist spontaan.
Licht bleekgeel. Lichte Sponti-neus met rijp fruit, sinaas tot tropisch fruit, Na opschudden meer meloen en fijne kruidigheid. Sappige, rijke en brede aanzet, met strak fruit en zuivere aciditeit. Mooie balans.

Schiefergestein Bockenauer Riesling trocken 2014
Ook een VDP.Ortswein met terroirbenaming. Leisteen, dus. Druiven komen 100% uit de Felseneck wijngaard. Ook hier van de jongere percelen, minder steil en minder rotsachtig. Gemiddelde leeftijd van de wijnstokken bedraagt ongeveer 35 jaar. Laat geoogst, slechts één week voor de oogst van de GG-wijn, opgevoed op inox, volledig spontaan vergist.
Meer uitgesproken Sponti-neus, reductiviteit die na even in het glas verdwijnt. Rijpe kruidigheid en specerijen, tijm en munt. Fijne citruszeste. Smokey, bijna getoast. Mooi complex in de neus. Complex, fijn en rechtlijnig in de mond. Veelzijdige impressies en uitgesproken mineraliteit. Afdronk gaat lang door, met citrus, mineraliteit en fijne aciditeit.

Voor we verder gaan met de GG-wijnen 2014 uit vatstaal en de restzoete wijnen, even een zijsprongetje naar een duo niet-Riesling. Omdat ze hier zo bijzonder zijn. Beide volgende wijnen zijn gemaakt met Weissburgunder of Pinot Blanc-druif.

Weisser Burgunder “S” trocken 2014
Afkomstig van 50jaar oude wijnstokken op rode leisteen, uit het westelijk deel van de Stromberg Lage. Late oogst. Omdat de hogere pH (minder zuren) van de Pinot Blanc het proces niet vergemakkelijkt, wordt slechts een derde van de wijn spontaan tot vergisting gebracht. Opvoeding op inox en 600 l eiken vaten uit de Vogezen. Geen malo.
Rijpe appel, meloen, fijne rijp fruit. Een rondere wijn dan de Rieslings, maar met een mooie aciditeit en densiteit. Zuivere, en lange afdronk. Mooie wijn.

“Now prepare yourself for something special“, zegt Mats ons.
Weisser Burgunder “R” trocken 2013
Selectie van Pinot Blanc met lagere pH (dus meer zuren), waardoor de spontaanvergisting gemakkelijker kan opgestart worden. Rendement 30 hl/ha. Rode leisteen, druiven die optimaal rijp zijn. GG-niveau, maar voor deze druivensoort is deze classificatie niet toegelaten.
Tim Fröhlich zegt hierover in Meiningers Sommelier Magazin: “De Spontanangärung functioneert bij de Burgundersoorten enkel zoals ik het wens als de druiven van de armste, stenigste percelen afkomstig zijn. Waarom dat zo is, weet ik eigenlijk niet. Maar eigenlijk is het prachtig om te beseffen dat uiteindelijk toch de wijngaarden zelf de voorwaarden bepalen.”
“Of er in 2013 een betere Duitse Weissburgunder bestaat? Ik durf het te betwijfelen…” zegt Sacha Speicher in hetzelfde tijschrift.
Heel complexe, bijzondere neus met uitgesproken Sponti-indrukken. Naar het fruit is het zoeken. Groen, kruidenboeket, beetje eik, rokerig, evoluerend in het glas.
Aanzet met een beetje restzoet, diep en complex. Geweldig lange afdronk. Heel speciale wijn, met een groot Bourgogne-gevoel.
Lees ook: deel 7: Weingut Schäfer-Fröhlich
Lees ook: deel 9: de wijnen van Wgt Schäfer-Fröhlich (2) 

Uitstap naar de Nahe – deel 7: Wgt Schäfer-Fröhlich

Tags

Nahe, riesling, Schäfer-Fröhlich, Sponti, wilde gisten

Het is niet onmogelijk dat Tim Fröhlich (°1974) een genie is.
In tegenstelling tot de meeste van zijn collega wijnbouwers, studeerde hij nìet in Geisenheim. Toen hij 21 was zei hij droogweg tegen zijn ouders dat hij het wijndomein wel wilde overnemen. In die tijd waren moeder Karin en vader Hans de wijnmakers.

De familie Schäfer-Fröhlich was toen al ruim 200 jaar actief in de wijnbouw. In de jaren ’70 werd het bezit door de ouders van Tim vergroot van zo’n 2,5 tot nu 17,5 ha wijngaard.

In 1995 maakte Tim Fröhlich zijn eerste wijn. Enkele jaren later werd hij algemeen beschouwd als de rijzende ster in Duitsland, en nu behoort hij ontegensprekelijk tot de absolute elite van Duitse wijnmakers.

Zijn palmares is indrukwekkend. In 2007 verkreeg Schäfer-Fröhlich bij de wijngids Eichelmann de vijfde van vijf druiven. Wijnbouwer van het jaar in 2010 (Gault Millau), waarmee hij de jongste wijnmaker was die deze titel binnenhaalde.
Wijndomein van het jaar in 2011 (Eichelmann).
“Newcomer of the year” bij Feinschmecker in 2006. FFFFF-score (hoogste quotering) in diezelfde Feinschmecker sinds 2013, met als commentaar: “Toegetreden tot het top-trio, met Dönnhoff en Emrich-Schönleber”.
Dit jaar, in 2015, kende Feinschmecker de Wine-Award voor “Kollektion des Jahres” toe aan Tim Fröhlich. De marmeren trofee staat te schitteren op de proeftafel.

Weingut Schäfer-Fröhlich ligt in Bockenau, een dorpje dat ligt tussen velden en wijngaarden, en grenst aan het Soonwald.
De wijngaarden van Schäfer-Fröhlich bevinden zich in Bockenau zelf, met de Grosse Lagen Felseneck en Stromberg, in Monzingen (Grosse Lagen: Frühlingsplätzchen en Halenberg), en in Schlossböckelheim, waar de Grosse Lagen Felsenberg en Kupfergrube liggen.

De stijl van wijnen bij Schäfer-Fröhlich is niet doorsnee. Het zijn “love-it-or-loathe-it” wijnen, om Stuart Pigott te citeren.
De wijnen zijn bewust hoekig en erg geconcentreerd.
Een van de geheimen hier is de late oogst. In Duitsland grapt men dat de vergelijkende trappen van “laat” zouden moeten aangepast worden. “Spät, später, Schäfer-Fröhlich“: laat, later, Schäfer-Fröhlich…
Tim Fröhlich moet over stalen zenuwen beschikken. Niet alleen neemt hij jaar na jaar het risico van laat te oogsten, ook werkt hij consequent met wilde gisten waardoor het gistproces nooit helemaal te controleren is. Al helpt het natuurlijk wel dat de verzorging van de wijngaarden en de druiven optimaal is hier.

Sponti

Tim Fröhlich wordt in Gault Millau “Meister der Spontanvergärung” genoemd.
Door het gebruik van wilde gisten en het daarbij horende gistingsproces, ontstaan in de wijn bijzondere aroma’s.
Het hele onderwerp van spontane vergisting – Spontanvergärung in het Duits, dikwijls afgekort tot Sponti – blijft voer voor discussie.
Vermits de meeste wijnen bij Schäfer-Fröhlich herkenbare “Sponti-aroma’s” hebben, is een beetje uitleg op zijn plaats. De term “Sponti-neus” zal namelijk heel dikwijls terugkomen in de proefnota’s van de wijnen.

In een recent artikel op de website van Jancis Robinson probeert Michael Schmidt het fenomeen te duiden:
“… de kwestie van zwavel en spontane vergisting (vergisting met omgevingsgisten in tegenstelling tot gekweekte industriële cultuurgisten). In een degustatie van jaargang 2014 van Schloss Lieser werd heel dikwijls nadrukkelijk zwavelgeur benoemd, en dat kan ik alleen maar beamen. Aan de andere kant zal Thomas Haag ten stelligste ontkennen dat hij een zwaar gebruiker van SO2 is, en daar moet ik het ook mee eens zijn…
Het zou eenvoudig zijn om te vermoeden dat in een moeilijk jaar zoals 2014, met het risico op Botrytis en vroege rot, sommige wijnbouwers hun heil zouden hebben gezocht in een verhoogde toediening van SO2, maar het is onwaarschijnlijk dat producenten zoals J.J. Prüm, Markus Molitor, Schloss Lieser of Schäfer-Fröhlich daarbij zouden horen. Aan de andere kant zijn het juist de wijnen van deze domeinen die zo moeilijk te beoordelen en te genieten zijn in hun prille jeugd, omdat ze, bij gebrek aan een betere omschrijving, sterke medicinale of kruidachtige aroma’s vertonen, die doen denken aan de geur van zwavel.
We weten hoe schitterend de wijnen van J.J. Prüm kunnen ontwikkelen over de jaren heen. Hoewel veel proevers zich storen aan de doordringende geur van de nieuwe jaargangen, hebben we geleerd dat we dit moeten accepteren, zoals de pop van een vlinder die tijdens de rijpingsproces zal worden afgeworpen om het mooiste wijnachtige schepsel te onthullen. 
Spontane vergisting is ook wat gebeurt in de kelders van de andere vernoemde wijnmakers.
Ik pleit niet voor of tegen de verdiensten van de inherente keldergisten, vooral omdat er nogal wat verschillen blijken te zijn in de manier waarop ze het resultaat mogen beïnvloeden. Ik heb gesproken met veel wijnbouwers over dit onderwerp, en de wijnen van sommigen die beweren spontane gisting te gebruiken vertonen niet dezelfde symptomen. Ik heb ook gesproken met andere, in sommige gevallen zeer prominente, wijnmakers die de schijnbaar zwavelhoudende geuren gewoon afdoen als een fout.
Voor mij is het echter duidelijk geworden dat dit fenomeen een kloof heeft geopend in de zintuiglijke waarnemingen tussen de verschillende proevers. Veel van mijn collega’s in Duitsland houden gewoon van deze spontane gistingsaroma’s en niet alleen loven ze de wijnen als ze rijp zijn, maar ook de heel jonge wijnen. Ik weet anderzijds dat heel wat critici in het Verenigd Koninkrijk deze voorliefde niet delen, en ik geef toe, in deze zaak voel ik me erg Brits.
Ik heb het gevoel, en misschien ben ik verkeerd, dat de zware voorstanders van spontane gisting vrij afwijzend staan ten opzichte van de gedachten van niet-volgelingen, en zij kunnen het zich uiteraard veroorloven omdat hun wijnen zeer gewild en succesvol zijn…”

We mogen ons dus verwachten aan een wilde, krachtige en funky stijl van Riesling. Of zoals Falstaff het verwoordt: “Tim Fröhlich streeft naar een stijl die rigoureus de mineraliteit en het typische karakter van de Lagen benadrukt. Zo ontstaan hier vandaag enkele van de wildste, meest charmante en meest complexe Rieslings in de  wijnwereld.”

Lees ook: deel 8: de wijnen van Wgt Schäfer-Fröhlich (1)
Lees ook: deel 9: de wijnen van Wgt Schäfer-Fröhlich (2)

Uitstap naar de Nahe – deel 6: de wijnen van Schlossgut Diel

Tags

Nahe, riesling, Schlossgut Diel

Schlossgut Diel is sinds 1989 lid van VDP.
De wijnen zijn dan ook ingedeeld volgens het klassieke viertrapssysteem: VDP.Gutswein, VDP.Ortswein, VDP.Erste Lage en VDP.Grosse Lage.
Het domein scoort 4 druiventrossen (op 5) in Gault Millau. De gids neemt, om belangenvermenging te vermijden, pas vanaf 2009 na het aftreden van Armin Diel als hoofdredacteur dit wijndomein op. In 2015 wordt als commentaar vermeld: “Ein weiterer Aufstieg ist in naher Zukunft möglich.”
Feinschmecker geeft 4.5 op 5. Wein-Plus kent de hoogste score W+++ toe aan dit domein, wat zoveel wil zeggen als “Producent van wereldklasse”. .

© Vrienden van de Riesling

De afspraak die we maakten met Caroline Diel gaat in laatste instantie niet door. Daar is wel een goede reden voor: Schlossgut Diel ontvangt die ochtend de elite van de omliggende wijnmakers voor een voorbereidende degustatie van de wijnen die op de komende veiling (Versteigerung) zullen worden aangeboden. Terwijl we aan het proeven zijn komen de grote namen dus een voor een toe en zwaaien even gedag. Stefan Rumpf (Kruger-Rumpf), Tim Fröhlich (Schäfer-Fröhlich), Helmut en Cornelius Dönnhoff en anderen arriveren met een paar flessen of een gevulde koelbox. Even denken we er nog aan om voor te stellen om gewoon met hen mee te proeven, maar dat laten we toch maar zo.

Het zal dus de echtgenoot van Caroline zijn die ons gastvrij te woord zal staan.
Sylvain Taurrison is Fransman, Parisien, en werkte in een vorig leven in de chocolade-business. Het was op een thema-avond over “Wijn en chocolade” waar ook Caroline aanwezig was dat de vonk oversloeg. Momenteel zorgen ze samen, buiten de wijn, voor hun drie kleine kinderen. En dat is soms héél druk en héél veel werk, bekent Sylvain ons.
Tijdens de degustatie komt Caroline Diel ons wel heel even de hand schudden en kennis maken.

Ook hier concentreren we ons voor deze blog op de Rieslingwijnen. Er is één Gutsriesling: de Nahesteiner ® Riesling trocken 2014 wordt gemaakt om drinkbaar te zijn, en dus niet te gecompliceerd is. De druiven zijn afkomstig van verschillende wijngaarden, de bodems zijn kiezel, leisteen, kwarts.
Licht strogeel in het glas, met open fruitige en rokerige impressies, met een lichte mineraliteit. Aromatisch in de mond, met zachte frisse zuren, citrus en agrum, en een mooi mondgevoel. Een heel mooie instapwijn.

VDP.Ortswein:

Dorsheim Riesling trocken 2014
Kiezelige leem bepaalt de ondergrond van deze wijngaarden rondom Dorsheim. De wijn heeft minder dan 5 g/l restzoet.
De wijn is nog gesloten, met een zekere finesse. Strak en rechtlijnig in de mond, misschien wat streng nu nog. Afdronk met agrum en mineralen.

Burg Layen Riesling trocken 2014
Voornamelijk leisteen, samen met kiezel en leem.
Iets meer kleur in het glas, intense open neus van licht exotisch fruit en steenvruchten.  Mooie aanzet met fijne zuren, kleine bittertjes in het middenstuk en een zachte maar duidelijke mineraliteit. Correcte afdronk met een mooie lengte.

Eierfels is de naam van het rotsmassiefje dat de scheiding vormt tussen de Grosse Lagen Goldloch en Burgberg. De wijn met dezelfde naam is afkomstig uit deze twee wijngaarden.

Goldloch en Burgberg wijngaarden gescheiden door Eierfels (Bron: pinard-de-picard.de)

Zoals op bovenstaande afbeelding te zien is bestaat vooral de Goldloch wijngaard (links), maar ook Burgberg, uit verschillende percelen. Elk perceeltje wordt bij Schlossgut Diel apart geoogst, apart gevinifieerd en afzonderlijk opgevoed. Sommige jaren oogst men meer dan 20 aparte percelen. Na strenge selectie, proeven en analyse worden enkel de allerbeste cuvées geblend om uiteindelijk de GG Goldloch en de GG Burgberg te bekomen.
De wijn die niet wordt geselecteerd en die overblijft wordt geassembleerd in de cuvée Eierfels. Oneerbiedig zou men dus kunnen spreken van een gedeclasseerde GG, ware het niet dat dit jaar na jaar een van de lievelingswijnen van Sylvain is.
Jaargang 2014 is pas gebotteld, dus stelt Sylvain ons jaargang 2013 voor.

Eierfels ® Riesling trocken 2013
Mooie complexiteit in de neus, citrus, appel, exotisch fruit. Aanzet met sinaas-fruitzoet, minerale saliniteit en lichte bitters in middenpallet. Speels, bijna opulent maar op een fijne manier. Lange afdronk met terugkerend fijne smaakpatronen. Heel geslaagd.

Door ons enthousiasme over deze wijn mogen we ook de recente jaargang proeven. Door de verschillende assemblage is deze wijn immers jaar na jaar anders.

Eierfels ® Riesling trocken 2014
Fijn, elegant maar nog gesloten neus. Heel fijn fruit onder een fijne aciditeit. Soepel, speels en met een grote lengte. Mooie wijn met zonder twijfel toekomst.

VDP.Grosse Lage

De GG’s 2014 zijn nog niet gebotteld. En in 2013 is er nog slechts één GG beschikbaar.

Goldloch Riesling GG 2013
Met meer dan 5 ha in bezit is Diel de grootste eigenaar in deze legendarische wijngaard. De bodem is bedekt met een dunne laag leem en kiezelstenen, boven op een diepe ondergrond van rotsachtige conglomeraten. De zuidelijke ligging en de helling van 50% zorgt voor optimale condities voor de Rieslingdruif.
Fonkelend strogeel. Fruit, veel fruit, intens, met abrikoos, citrus, perzik,… Mineraliteit die aan vuursteen doet denken. Mooie balans, zelfs al is deze wijn nog heel jong, mooi in zuren, fijne bitters en veel sappige materie. Grote afdronk met nog veel reserve.

Feinfruchtige Riesling

Goldloch Riesling Kabinett 2014
Fijn fruit en lichte rokerigheid. Rijp rijk fruit en sappigheid, met ananas en meloen in de mond. Lichte indruk, maar toch meer dan voldoende materie. Fijne fruitzuurtjes maken de afdronk speels en boeiend.

Pittermännchen Riesling Spätlese 2014
Met 1,3 ha is Pittermännchen de kleinste wijngaard van de Dorsheimer Steillagen, en vormt eigenlijk de westelijke uithoek van de Goldloch wijngaard. De Pittermännchen is ook als VDP.Grosse Lage geklasseerd. De bodem bestaat uit leem waarin een groot aandeel grijze leisteen doordrongen is.
Heel bleke wijn, met nog gesloten neus, smokey, met citruszeste en rijp, bijna rood fruit. Sappige, rijke wijn met sinaas, citrus. Krachtig, met ellenlange afdronk. Grote wijn!

vlnr: Schlossberg, Pittermännchen, Goldloch en Burgberg

Het was een warme ochtend. Duitsland was in de greep van een hittegolf.
De degustatie verliep een beetje anders dan verwacht, maar door het enthousiasme en de vriendelijkheid van Sylvain werd dat ruimschoots gecompenseerd. We kregen een mooie impressie van de kwaliteit van de wijnen van een van de topproducenten in de Nahe.

Lees ook: Uitstap naar de Nahe – deel 5: Wgt Schlossgut Diel

Uitstap naar de Nahe – deel 5: Wgt Schlossgut Diel

Tags

Nahe, riesling, Schlossgut Diel

Het imposante kasteel “Burg Layen”, gebouwd in de 13de eeuw, kwam in het jaar 1802 in het bezit van de familie Diel. Het moderne wijngebouw van Schlossgut Diel ligt in de schaduw van de kasteeltoren en achter de beroemde wijnbergen van dit noordelijk gelegen deel van de Nahe, in het dorpje Rümmelsheim.

Ooit was het gebied hier Frans grondgebied. Op het einde van de 18de eeuw behoorde de streek ten Westen van de Rijn en ten Noorden van de Nahe tot het Franse Département de Rhin-et-Moselle. Het is pas na de nederlaag van Napoleon in Waterloo dat de Fransen de Nahe en omstreken terug aan het koninkrijk Pruisen moeten overlaten. Bron: de.wikipedia.org/wiki/Département_de_Rhin-et-Moselle

Momenteel staat Caroline Diel aan het roer bij het wijngoed. Zij nam het bedrijf over in 2006, nadat onder het beleid van vader Armin Diel de 25 ha wijngaarden consequent naar Riesling en Burgunder waren omgeschakeld. Riesling is nu goed voor 2/3 van de aanplant. Armin Diel is advocaat, wijnschrijver en was van 1992 tot 2009 hoofdredacteur van Gault Millau Wein-Guide Deutschland. Hij schreef verschillende boeken en verscheen in culinaire televisieprogramma’s. Ondanks het feit dat Caroline de zevende generatie van de wijnmakersfamilie is, is zij de eerste van de familie die zelf bezig is met het eigenlijke wijnmaken. Het curriculum vitae van Caroline Diel leest als een droom voor elke wijnliefhebber. Ze studeerde viticultuur en oenologie aan de universiteit van Geisenheim en leerde de praktijk onder meer bij Robert Weil, Toni Jost en Dr. Deinhard, en liep stages in het buitenland bij Ruinart (Champagne), Domaine de Romanée-Conti, Ch. Pichon Longueville Comtesse de Lalande, en zelfs tot in Zuid-Afrika en in Nieuw-Zeeland reisde ze om zich te vervolmaken in het wijnmaken. Momenteel werkt ze samen met Christoph Friedrich, die al sinds 1989 de keldermeester is bij Schlossgut Diel. Het is echtgenoot Sylvain die ons door de degustatie zal leiden. Hij vertelt ons vooraf dat in de manier van werken in het wijngoed volledig manueel is. Van januari tot december komt er geen machine in de wijngaard. De seizoenarbeiders die ingehuurd worden zijn al gedurende jaren dezelfde families, die nu ook hun kennis aan hun kinderen doorgeven. Ze moeten dus niet meer opgeleid worden, het is slechts in de details dat ze af en toe nog wat gestuurd moeten worden. Ook dit draagt bij tot de kwaliteit die het wijnhuis nastreeft. Robert Parker rekent Schlossgut Diel tot een van de beste van de wereld en ook WineSpectator spreekt van een “Top Estate”. De beste druiven van het wijngoed rijpen in de toplocaties Goldloch, Pittermännchen en Burgberg, in de warme vallei van de Trollbach in de Beneden-Nahe. Deze drie zuidgerichte grandcru wijngaarden werden op de historische Pruisische “Lagenkarte” van 1901 reeds als “Lagen Erster Klasse” ingekleurd, en deze waardering wordt nog steeds door VDP aangehouden: de drie wijngarden zijn geklasseerd als VDP.Grosse Lage. Schlossberg krijgt de classificatie VDP.Erste Lage.

1901

© VDP – 2009

Lees ook: Uitstap naar de Nahe – deel 6: de wijnen van Schlossgut Diel

|m|

Uitstap naar de Nahe – deel 4: de wijnen van Wgt Jakob Schneider (2)

Tags

Nahe, riesling, Weingut Jakob Schneider

In Gault Millau Wein Guide Deutschland wordt Weingut Jakob Schneider al enkele jaren met drie rode “druiventrosjes” gewaardeerd. Robert Parker doet ook zijn duit in het zakje, en kent regelmatig 90+ scores toe aan wijnen van Jakob. In 2009 eindigt het wijnbedrijf op de tweede plaats van de prestigieuze Duitse Rieslingerzeugerpreis 2009. Deze prijs wordt om de twee jaar uitgereikt door de vereniging Pro Riesling en het wijnmagazine Vinum. Winnaar dat jaar was Wgt Schäfer-Fröhlich…

Premiumweine

De wijnen die afkomstig zijn uit de beste Lagen verblijven lang op de fijne droesem. Ze worden pas in de loop van de maand mei gebotteld, en na twee maanden flesrust zijn ze pas te koop vanaf juli. We waren dus net op tijd om deze superjonge wijnen te kunnen proeven.
Ze mogen uiteraard geen GG-vermelding dragen (een VDP-exclusiviteit), maar worden wel in stevige flessen met een gouden capsule gebotteld.

Norheimer Dellchen Riesling trocken 2014
Dellchen is een wijngaard van 6ha, aangelegd in terrassen. Door de unieke oriëntatie rijpen de druiven er sneller dan in de omgeving. De bodem bestaat voornamelijk uit vulkanische hardsteen (porfier, melafier) en uit leisteen.
Intense neus van rijpe appel, ananas, fijne kruiden. de spontane vergisting is licht op de achtergrond aanwezig. Soepele en tegelijk krachtige wijn, kruiden en fijne zuren. Mooie finesse, en goede lengte in een afdronk met wit fruit.

Niederhäuser Hermannshöhle Riesling trocken MAGNUS 2014
De beste druiven uit de beste percelen van deze “Spitzenlage”.
Intens, open en rijp, complex en heel fijn. Citrus, mineraal, licht rokerig. Aanzet met mooie zuren, veel vullende materie in de mond, sappig fruit en kruidigheid. Heel mooie wijn!

Norheimer Dellchen – Foto: http://www.schneider-wein.de

Halbtrockene en Prädikatsweine

Niederhäuser Felsensteyer Riesling halbtrocken 2014
Een Lagenwein uit de Felsensteyer-wijngaard, in de bocht die de Nahe maakt tussen Niederhausen en Norheim.
Rijk opulent fruit, meloen, perzik. Halfzoete aanzet met rijpe perzik en lichte aciditeit in het middenstuk. Mooie terrasjeswijn.

Niederhäuser Kertz Riesling feinherb 2014
Niederhäuser Kertz is een kleine (5ha) wijngaard, zuid tot zuidoost gericht, met leisteen en basalt (vulkanisch) in de bodem.
In de neus tonen van spontaanvergisting, kruidigheid, rijp fruit, kersen. Zoetige fruitigheid met abrikoos. Medium afdronk.

Niederhäuser Klamm Riesling Kabinett 2014
De Klamm wordt enkel gebruikt om Kabinettwijn voort te brengen. De zuidgerichte helling met vulkanische bodem is door het microklimaat geschikt om volrijpe druiven met een neiging tot Botrytis voort te brengen.
Restsuiker in deze Kabinett bedraagt zo’n 38g/l, 9%Alc.
Wit fruit, peren, lichte mineraliteit. Zoete fruitimpressies van rijp geel fruit. Sappig en rond, de zuren blijven wat achterwege. Medium afdronk met geel fruit en exotische toetsen.

Niederhäuser Hermannshöhle Riesling Spätlese 2014
Bijna 60g/l restsuiker in deze Spätlese, afkomstig van de Hermannshöhle. In een vroegere jaargang haalde deze wijn een 94-score bij Parker.
Peer, rijpe appel, meloen, perzik en een licht pikante kruidigheid. Mineraliteit, vuursteen. Mooi gebalanceerde zoetheid, romig, sappig en complex. Zuivere afdronk met rijpe exotisch fruit. Mooie wijn.

We kregen een mooi inzicht in de filosofie en manier van wijnmaken van Jakob Schneider Jr.
Terry Theise zegt dat dit een “below the radar”-domein is, dat binnenkort wellicht opgepikt zal worden door de “critical opinion leaders”.
Alles hier is meer dan de som van de afzonderlijke delen. De mooie wijnen, de warme ontvangst, Oma Liesl, het feit dat Laura Schneider speciaal voor ons komt… Een sympathiek wijnhuis om te onthouden en om regelmatig terug te bezoeken.

Lees ook: Uitstap naar de Nahe – deel 2: Wgt Jakob Schneider
Lees ook: Uitstap naar de Nahe – deel 4: de wijnen van Wgt Jakob Schneider (1)