Een reis naar de oorsprong van Prädikatsweine: Kloster Eberbach (deel 2)

Tags

Auslese, Beerenauslese, Cabinet, Deutsches Weininstitut, Duitse Riesling, Eberbach, German wine, Kabinett, Kloster Eberbach, Prädikat, Rheingau, riesling, Spätlese, Trockenbeerenauslese

We hebben de afgelopen jaren themaproeverijen gewijd aan de belangrijkste predikaatwijnen Kabinett, Spätlese en Auslese.
Het waren telkens fascinerende ervaringen, met goede tot grote wijnen. Bij Stefaan rijpte het idee om een reeks artikels over Prädikatsweine te schrijven voor het wijntijdschrift Perswijn. In de loop van 2020 kan je die lezen. Maar voorafgaand aan het schrijven moet er natuurlijk research gebeuren.
Zo gebeurde het dat Gerd, Stefaan en ik eind december 2019 richting Rheingau trokken, op zoek naar de oorsprong van de Prädikatsweine. Met dank aan het Duitse Wijninstituut voor de ondersteuning!

Verslagen van de proeverijen kan je hier teruglezen:
De fenomenale Kabinett degustatie: deel 1, deel 2
Spätlese Special: deel 1, deel 2
De grote gerijpte Auslese degustatie: deel 1, deel 2

Kloster Eberbach

De rondleiding (lees deel 1) brengt ons tot in de
Cabinet Keller.
En plots sta je daar dan, op die historische plaats, aangelegd in 1245.
Het is een kleine donkere kelder met vaten met opschrift “Steinberger” langs de muren en een afgesloten verhoogde nis in complete duisternis. Op zich niks bijzonder, maar het moment laat me niet onberoerd…
Enkele foto’s:

Foto Stefaan Soenen

Cabinet Keller Kloster Eberbach | © Deutscheweine.de

Steinberg
Kloster Eberbach bezat ook de beste wijngaarden van de streek. Zowel Rauethaler Baiken, Erbacher Marcobrunn maar vooral de Steinberg waren vermaard.
De Steinberg werd geleidelijk aan, tussen 1136 en 1239, door achtereenvolgende aankopen en rooien van woudpercelen uitgebreid van 3 ha naar 27 ha, en kwam volledig in bezit van de geestelijken. In 1761 liet de abt rond heel de wijngaard een muur bouwen om diefstal van druiven tegen te gaan. Met bijna drie kilometer muur van drie meter hoog is de Steinberg nog steeds de grootste ommuurde wijngaard van Duitsland. Wereldwijd is er slechts een wijngaard die op een vergelijkbare manier ommuurd is: Clos Vougeot, niet toevallig ook opgericht door de Cisterciënzers.
De muur rond de Steinberg houdt niet alleen de druivendieven tegen, ze verhindert ook het neerdalen van koude lucht langs de helling, waardoor er binnen de muren een warmer microklimaatje ontstaat, wat gunstig is voor de ontwikkeling van de druiven.

De degustatie

Voor de degustatie worden we uitgenodigd in de historische Hospitalkeller, de schatkamer van de klooster.
Hier worden, net zoals in de Bibliotheca van Schloss Johannisberg, flessen bewaard van lang geleden.
De oudste fles dateert van 1704. Vanaf jaargang 1814 is er minstens een fles van elk jaar aanwezig. Ook hier worden de flessen regelmatig van een nieuwe kurk voorzien. En net als op Schloss Johannisburg wordt het niveau in de fles aangevuld met ofwel dezelfde wijn als er voldoende beschikbaar is, ofwel door glasparels in de fles te doen.

In de donkere ruimte, spaarzaam verlicht met enkele kaarsjes op de vaten langs de muren, wacht Kathrin Puff ons op met een speciale fles om de proeverij te starten.
Kathrin is sinds 2018 de nieuwe oenologe en keldermeester van Kloster Eberbach. Ze is gedreven en gemotiveerd om Kloster Eberbach terug op een hoger niveau te tillen.

Kathrin verrast ons met een Spätlese van het jaar 1976. We proeven in het schemerduister, wat bijdraagt tot de sfeer.
Staatsweingüter Kloster Eberbach 1976 Rauenthaler Ghern Riesling Spätlese
Complexe neus van gedroogd fruit en droogbloemen, koffie, karamel, honing. etherisch balsamisch. Frisse aanzet met nog wat citrus, rijpe droge vruchten, sinaas- en mandarijnschil, groene theekruiden, zachte zuren, licht zoete impressie. Complex mondgevoel.

We kijken nog wat rond in de schatkamer waarvan de tralies gesloten blijven. Enkele foto’s onderaan dit artikel.
Dan worden we uitgenodigd voor een meer uitgebreide degustatie in het proeflokaal van het domein.

Kathrin Puff, oenologe en keldermeester van Kloster Eberbach

Ook hier ligt de nadruk op de Prädikatsweine. Maar we beginnen met twee droge rieslings.
Kloster Eberbach Crescentia Steinberger Riesling trocken Auktionsrarität 2018
Crescentia is de historische benaming voor de betere wijnen, en de benaming wordt nog steeds gebruikt om de wijnen die een trede hoger dan Gutsweine zijn te benoemen. Deze wijn is voorzien van een gouden capsule, het is een wijn die op de jaarlijkse veiling wordt aangeboden. Opgevoed op Stückfass, er is slechts 600 liter van gebotteld.
In de neus iets wild, mineraal, wit fruit en gedroogde perzik, citrus, grassig, kruiden. Tikje restzoet valt op, met groene kruidighedi en prikkelende aciditeit naar einde toe. Iets hoekig nu, met wat onrijpe tonen.

Kloster Eberbach Crescentia Baiken Riesling trocken 2016
Baiken is een prestigieuze “Cru” in Rheingau: van de 18ha bezit Kloster Eberbach er 15. Ook op Stückfass opgevoed.
Geel fruit, mineraal, thee, wit fruit, kleine kruidigheid. Stevige zuren, erg strakke wijn met potentie en spanning. Afdronk met steenfruit, goede lengte.

Kloster Eberbach Rauenthaler Baiken Riesling Spätlese 2015
terug Baiken, maar opgevoed op roestvrij staal. Rijper neus, met honing, droesem, romigheid. Zoete aanzet, fruitgedreven, met zuurtjes die net voldoende frisheid geven, maar zoetheid is nadrukkelijk aanwezig.

Kloster Eberbach Marcobrunn Riesling Auslese 2010
“Gutsabfüllung aus dem Cabinetkeller” prijkt op het etiket. Dit verwijst uiteraard naar de historische kelder van het klooster, maar is ook een hogere kwaliteitsaanduiding dan Crescentia.

103 gram restsuiker in deze Marcobrunn Auslese. Deze historische wijngaard was al bekend in 1390, staat te lezen op een Instagrampost van Jasmin Bähr. De wijn werd verkocht onder de naam “Vini crementi in Marckinborn“.
Rijpheid, evolutief, koffie en karamel, zeste van sinaas. Gekonfijt fruit, citrusschil, potpourri van gedroogd fruit, met veel zuren. Alles blijft netjes binnen de lijntjes. Mooi gestructureerde Auslese.

Kloster Eberbach Berg Schlossberg “Aus dem Cabinetkeller” Riesling Beerenauslese 2015
160 gram restzoet. Schlossberg heeft leisteen en kwartsiet in de bodem.
Rijpe appel en zoet exotisch fruit, bloemen en honing, Botrytis, blauwe kaas, nagellak. Rijp met een volmondige zoetheid; honing, bruine suiker, kandijstroop. Erg zoete impressie waardoor evenwicht wat zoek is.

Kloster Eberbach Berg Schlossberg “Aus dem Cabinetkeller” Riesling Trockenbeerenauslese 2017
305 gram restsuiker, 8,8 g/l aciditeit, 7,5% alcohol.
Koffie, karamel, kandij en honing, rozijntjes en geweekte pruimen, kruidig. Romige aanzet met overweldigend rijp tropische fruitextract. Zuren breken laat door, en brengen de wijn een beetje in balans. Veel concentraat. Pikant gevoel dat spanning brengt. Mooie wijn!

Dit bezoek was onvergetelijk. Niet in het minst door de inbreng van de gedreven gids Jasmin, ook door alle informatie die we opdeden. Zelden zoveel bijgeleerd op zo’n korte tijd.
Lees er in de loop van 2020 nog meer over in Perswijn, waar Stefaan enkele artikels zal wijden aan de Prädikatswijnen.

Met oprechte dank aan het Duitse Wijninstituut voor de ondersteuning!

Nog enkele sfeerbeelden: (klik op een foto voor meer details):