VDP onder vuur?

April 2014: opschudding in wijnland Duitsland.
Martin Tesch van het gelijknamige wijngoed in de Nahe kondigt aan dat hij het VDP verlaat. Tesch was lid van het VDP sinds 1994, maar vindt nu dat de door het VDP voorgestelde kwaliteitspiramide voor zijn rieslingcollectie geen zin meer heeft.

Het VDP (Verband Deutscher Prädikatsweingüter) is de prestigieuze vereniging van zo’n 200 elite wijnproducenten in Duitsland. Ze voeren een eigen wijnclassificatie die radicaal verschilt van de officiële Duitse wijnclassificatie. Er is een groot aantal wijnmakers dat staat te trappelen om lid te mogen worden van deze vereniging. Daarom is het des te opmerkelijk dat een vooraanstaand lid besluit om de vereniging te verlaten.

Martin Tesch wordt algemeen beschouwd als een buitenbeentje in de wijnwereld. Hij doet al jaren zijn eigen zin. De benaming van zijn wijnen zijn duidelijk niet klassiek: “Riesling Unplugged”, “Weißes Rauschen” (witte ruis), “Deep Blue”. “Weißes Rauschen” wordt daarenboven in samenspraak met de Duitse punkband “Die Toten Hosen” geproduceerd…
Verder vinifieert hij vijf single-vineyard wijnen, allemaal droog, bovengemidddeld goed van kwaliteit, maar geen enkele wil hij als GG geklasseerd zien.
In de persmededeling na de uitstap uit het VDP worden weinig details vermeld: “Ik ben blij en dankbaar dat ik de voorbije jaren met de beste wijnmakers van de wereld kon samenwerken. Echter, de doelstellingen van VDP en het concept van Weingut Tesch weken de laatste jaren sterk van elkaar af.”
De reactie van VDP was al even weinigzeggend: “De leden van VDP betreuren de beslissing van Dr. Tesch en wensen hem het allerbeste voor de toekomst.”

Oktober 2014: nog meer opschudding.
Ook Weingut Koehler-Ruprecht (Pfalz) stuurt een persmededeling waarin gemeld wordt dat het bedrijf het verband de rug toekeert.
Wgt Koehler-Ruprecht was sinds 1926 lid van het VDP.
In de persmededeling van het domein wordt deze keer wel meer informatie verschaft.

De voornaamste reden om uit te stappen berust bij het feit dat voor de VDP vanaf 2012 alle droge wijnen als Qualitätsweine geclassificeerd worden, waardoor ze dus ook gechaptaliseerd mogen worden. Dat geldt dus ook voor de Grosse Gewächse wijnen, de Duitse topwijnen. Volgens het wijnbedrijf staat deze toelating diametraal tegenover hun filosofie om topkwaliteit Prädikatwijnen te maken, volgens de oude traditie. “Niet aangerijkte most is voor ons de voorwaarde om authentieke wijnen te maken, die de weerklank zijn van hun jaargang.”

Hans-Jörg Rebholz van VDP.Pfalz reageert hierop: “We hebben kritiek op dit argument. We moeten een onderscheid maken tussen het Prädikatssysteem van de Duitse wijnwetgeving en het principe van natuurwijnen. VDP heeft zich, wat droge wijnen betreft, tegen het Prädikatssysteem uitgesproken, maar niet tegen natuurwijnen. We hebben, zeker in onze regio, de laatste jaren niet het probleem van lage mostgewichten of te lage alcoholgehalte. Het is eerder omgekeerd: wijnmakers moeten moeite doen om een te hoge alcoholgraad in te dammen. Daarom speelt het argument van aanrijking in onze regio geen rol.”

Nog redenen: het verbod ingesteld door VDP om voor de droge wijnen nog een Prädikat op het etiket te vermelden. Koehler-Ruprecht wil de traditie bewaren om verschillende types droge wijn te produceren uit de topwijngaard Saumagen, zoals de Kabinett trocken, Spätlese trocken, Auslese trocken, en de “R” and “RR” (deze twee laatste zijn speciale versies van de Spätlese en Auslese trocken die later worden gebotteld en op de markt gebracht, in de “Reserva” traditie van het wijnhuis).
Verder stelt het VDP de beperking in om nog maar één GG te produceren op een topwijngaard. Ook dat stoot Koehler-Ruprecht tegen de borst.
“Een beperking, die lijnrecht tegenover ons credo staat om compromisloze wijnen te produceren“, alsdus Domink Sona, CEO van Koehler-Ruprecht in het persbericht.
“In de Kallstadter Saumagen, onze thuiswijngaard die door onze wijnen een wereldvermaarde status heeft gekregen, bekomen we door verschillende oogstgangen een veelheid aan (droge!) Prädikatswijnen, die als gevolg van hun fundamentele verschil in alcohol, mostdichtheid en mineraliteit elk hun plaats verdienen.”

Ook hierop reageert VDP, dit keer is VDP.voorzitter Steffen Christmann aan het woord: “Uiteindelijk zijn we terug op weg naar de bron. We gaan met het Prädikatssysteem terug naar de oorspronkelijke betekenis ervan: Kabinett met lichte, Spätlese en Auslese met steeds toenemende zoetheid.
Ook wat betreft het veelvuldig gebruik van een Lagennaam voor droge wijnen, was er een overgrote meerderheid van VDP.leden voor het principe dat er per wijngaard slechts één type droge wijn kan, die dan het karakter van die wijngaard volledig tot uitdrukking brengt. In de top van de VDP.piramide is dat de Grosse Gewächs (GG). Andere droge wijnen uit dezelfde wijngaard kunnen dan als VDP.Ortswein of VDP.Gutswein aangeboden worden.”

December 2014: Na Tesch (Nahe) en Koehler-Ruprecht (Pfalz) verlaat ook Weingut Querbach (Rheingau) het VDP.
Het besluit dat de VDP-leden uit Rheingau namen om in de toekomst geen droge Kabinettwijnen en geen droge Spätlesewijnen met vermelding van de Lage meer toe te laten, heeft voor Peter Querbach de doorslag gegeven. Daarmee verlaat ook een van de beste domeinen van de Rheingau de vereniging.

De gerespecteerde wijncriticus en Duitslandkenner David Schildknecht geeft, naar aanleiding van de uitstap van Koehler-Ruprecht, zijn commentaar hierop, op de site van Lars Carlsberg.

“Uiteraard betreur ik aan de ene kant dat het tot een breuk is gekomen tussen Duitslands belangrijkste vereniging die de kwaliteit van wijnen nastreeft en een van zijn meest vooraanstaande leden (…) Aan de andere kant verwelkom ik de stap van Koehler-Ruprecht als logisch consequent, moedig, en volledig gerechtvaardigd, omwille van drie fundamenteel misplaatste keuzes van het VDP die ikzelf al gedurende langere tijd bekritiseer en zal blijven bekritiseren:

1- Het verbod van de vermelding van de oorsprong van een wijn – in de naam van Terroir nota bene – in het belang van de toppositie toegekend aan de GG wijnen. Implicatie: de invloed van Terroir begint pas bij 20 Euro en 12,5% alcohol.
2- Om de stilistische diversiteit die zo fundamenteel deel uit maakt van de charme en veelzijdigheid van Duitse riesling te beperken tot slechts twee categorieën: vol en droog tegenover licht in alcohol en zoet.
3- Het teniet doen van de speciale status toegewezen aan niet gechaptaliseerde wijnen, waarvan de benaming zelf deel uit maakt van de naam van de vereniging in kwestie.

Men kan alleen maar hopen dat deze beslissing door Koehler-Ruprecht een gelegenheid biedt voor verdere bezinning door VDP en door wijnmakers die zich beperkt of belemmerd voelen door deze VDP regelgeving die beslist over de stijl, terroir, en de sterkte van riesling. Ik probeer steeds weer (tevergeefs) te benadrukken wat hier aan de orde is (en in veel gevallen wereldwijd): niet de manier hoe een consensus werd bereikt, die kan goed democratisch zijn geweest. De vraag is veeleer welke zaken moeten worden onderworpen aan de dictaten van een dergelijke consensus. De vrijheid van een wijnbouwer om de plaats van herkomst van zijn wijn aan te duiden, en om zijn stijl te bepalen binnen de traditionele, lang erkende en geapprecieerde parameters zou nooit mogen in vraag gesteld zijn, en zeker niet enkel en alleen in het belang van een marketingcampagne,” aldus David Schildknecht.

Bronnen: www.vdp.de – www.weinkaiser.de – www.weinhalle.de – www.larscarlberg.com